نواختن ساز از زوال شناختی جلوگیری می‌کند

مطالعات جدید نشان می‌دهند که فعالیت‌های هنری مانند نواختن ساز به‌ویژه در افراد مسن می‌تواند آثار مثبتی بر سلامت مغز داشته باشند.

بنا بر تحقیقات جدید که در مجله «پلوس بیولوژی» (PLOS Biology) منتشر شد، نواختن یک ساز نه‌تنها باعث تقویت ارتباطات اجتماعی می‌شود، بلکه می‌تواند در مقابله با پیری مغز و حفظ کارکردهای شناختی آن هم موثر باشد.

به‌ گزارش نیویورک‌پست، محققان مغز ۲۵ بزرگسال مسن را که تمام عمرشان ساز نواخته بودند، ۲۵ بزرگسال مسن را که سازی نمی‌نواختند و ۲۴ بزرگسال جوان را که اهل موسیقی و ساز زدن نبودند، مطالعه کردند و متوجه شدند که افراد مسنی که اهل موسیقی نبودند، به طور معمول در تشخیص حرف‌ها در یک اتاق پرسروصدا با مشکلاتی مواجه بودند که با سن آن‌ها متناسب بود، اما آن‌هایی از جوانی اهل ساز و موسیقی بودند، عملکرد بسیار بهتری داشتند؛ آنچه نشان می‌دهد نواختن ساز واقعا می‌تواند مغز را جوان‌تر کند.

به گفته دکتر لی ژانگ، یکی از نویسندگان این مطالعه و پژوهشگر پسادکتری در موسسه تحقیقات راتمن بیمارستان بای‌کریست در تورنتو، «فرسایش مغز عامل اصلی بسیاری از انواع کاهش‌های شناختی مرتبط با سن است».

رفتارها و عادات‌ سالم مانند انجام دادن فعالیت‌های ذهنی و جسمی مفید می‌توانند به تقویت و حفظ منابع عصبی در مغز کمک کنند. این منابع عصبی همان شبکه‌ها و ارتباطات مغزی‌اند که به مغز امکان می‌دهند موثرتر عمل کند و از آسیب‌های مرتبط با پیری و کاهش عملکردهای شناختی محافظت شود.

این مطالعه با تحقیقات قبلی که نشان می‌دهند نواختن ساز برای حفظ تیزهوشی ذهنی‌ــ علی‌رغم افزایش سن‌ــ راهی عالی به شمار می‌رود، هم‌راستا است.

دانشمندان معتقدند یادگیری و اجرای موسیقی یک تمرین کامل برای مغز است، زیرا ادراک حسی، هماهنگی حرکتی، یادآوری حافظه و بیان احساسی را با هم ترکیب می‌کند. در واقع تمرین موسیقی به‌نوعی شبیه «جلسه تمرین در باشگاه» برای مدارهای عصبی است که مسیرهای مغزی خاصی را فعال می‌کند؛ مسیرهایی که شاید در فعالیت‌های دیگر چندان درگیر نشوند.

این مطالعه تفاوت‌ بین نواختن انواع مختلف سازها را مقایسه نکرد، اما ژانگ اشاره کرد که تحقیقات قبلی‌ نشان نمی‌دهند که بین نواختن گیتار، نواختن فلوت و سایر سازها تفاوت معنی‌داری وجود داشته باشد.

با این حال اگر ساز زدن برایتان جذاب نیست، هم نگران نباشید. هر فعالیتی که مغز شما را تحریک کند، می‌تواند به مقابله با آثار منفی زمان کمک کند.

ژانگ گفت: «ما به بزرگسالان توصیه می‌کنیم که یک ساز بنوازند، زبان جدیدی یاد بگیرند، مرتب ورزش کنند یا خود را با سایر سرگرمی‌های غنی‌کننده‌ای مشغول کنند که می‌توانند ذخیره شناختی ایجاد و افت‌های شناختی مرتبط با سن را کند کنند.»