خشک کردن عمدی یکی از زنده‌ترین تالابهای غرب کشور

مصطفی مصطفی‎وند در کارگاه تدوین برنامه جامع مدیریت زیست بومی تالاب بیشه دالان اظهار کرد:  از 913 هکتار بیشه دالان 450 هکتار از تالاب به زیر آب رفته و 400 هکتار دیگر قابل احیاء است.

وی تصریح کرد: این منطقه محل اعتباری ندارد و در این راستا در مرحله اول، پروژه، مصوب و اهداف آن باید مشخص شود تا شورای برنامه ریزی شهرستان برای احیای آن اعتباری خاص تعیین کند.

مصطفی‎وند ادامه داد: آگاه‌سازی بستر اولیه احیای تالاب است که با افزایش میزان آگاهی روستائیان از منافع تالاب و ارتقاء مشارکت در حفظ و احیای آن محقق می‌شود. امید می ‎‌رود در ارتقاء معیشت پایدار روستاییان، حفظ اکوسیستم، چراگاه، زیست بوم، زیستگاه پرندگان مهاجر و تنوع زیست محیطی دفع آفات منطقه تالاب اقدامات لازم صورت گیرد.

پیش از این و در پاییز سال گذشته بود که مصطفی مصطفی‌وند، رئیس اداره حفاظت محیط زیست بروجرد از ضرورت رهاسازی حق‎آبه زیست محیطی تالاب بیشه دالان گفته بود و درباره مشکلات این تالاب توضیح داده بود، یکی از مشکلات تالاب بیشه دالان عدم رهاسازی حق آبه بالادست است. باغات بالادست، ساخت ویلا و برداشت آب غیرمجاز باعث شده است که حق‎آبه تالاب بیشه دالان رهاسازی نشود.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست بروجرد بیان کرده بود، برای احیای این تالاب باید حق‎آبه ریست محیطی آن رهاسازی شود. یکی دیگر از مشکلاتی که باعث شده حق‎آبه تالاب کاهش پیدا کند برنج‎کاری در زمین‎های بالادست است. متاسفانه برخی طمع‎ورزان با خشک شدن برخی از مناطق بیشه دالان اقدام به شخم زدن کرده‎اند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست بروجرد خاطرنشان کرد: بیشه دالان از گذشته زیستگاه پرندگان مهاجری بوده ‌است که برخی ماه‎های سال را در این منطقه می‌گذرانند. علاوه بر آن جانوران بومی دیگری از گروه پرندگان، دوزیستان، خزندگان و پستانداران در این منطقه زیست می‌کنند. مار، مرغابی، خرگوش، لاک پشت، حواصیل، گرگ، شغال و سگ آبی از حیواناتی هستند که در این ناحیه یافت می‌شوند.

تالاب بیشه دالان بروجرد با مساحت 913 هکتار در طی سال‎های اخیر با واگذاری‎ زمین، زهکشی‎های غیر کارشناسانه و تصرفات عدوانی اراضی و تبدیل آنها با باغات و مزارع کشاورزی زخم‎های زیادی را بر پیکره خود تحمل کرده است.در کنار همه عوامل یاد شده، مدیریت چندگانه و بین بخشی و به عبارت خودمانی پاس‎کاری وظایف بین دستگاه‎ها و ادارات عامل مهمی است که نباید نقش آن را طی سال‌ها و دهه‎های گذشته در تخریب بخش‎هایی از تالاب بیشه دالان نادیده انگاشت؛ با این همه، این تالاب زیبا با ارزش بسیار بالای اکوتوریسمی و اکولوژیکی سالانه پذیرای بسیاری از انواع پرندگان بومی و مهاجر است.

 تالاب بیشه دالان و تعرضاتی که طی چند ده گذشته به حریم آن صورت گرفته است، تنها سوژه ایسنا نبوده و فارس و باقی رسانه‌ها نیز به آن پرداخته اند از جمله آنکه در گزارش خبرگزاری فارس که در سال گذشته به آن پرداخته به نقل از علی کورانی‎فر، فرماندار وقت بروجرد آمده، تالاب بیشه دالان بروجرد که پیشتر از اینها 913 هکتار مساحت داشته و در محدوده روستاهای چگنی‎کش، بوریاباف، کیوره و کپر جودکی در دشت سیلاخور قرار دارد، به دلایل مختلف و اقداماتی که در گذشته صورت گرفته هم اکنون متحمل خساراتی شده است.

از جمله آنکه جهاد کشاورزی در دهه‎های 60 و 70 با هدف انتقال آب تالاب برای اراضی کشاورزی برنج کاری اقدام به کانال‎کشی در تالاب بیشه دالان بروجرد کرده است. از سویی اداره منابع طبیعی در گذشته بخش‎هایی از اراضی تالاب را در قبال واریز وجوهی به حساب خزانه به افراد واگذار کرده و برگه واگذاری برای آنان صادر شده است.

امروز و پس از سال‎ها انتظار جلسه‎ای با حضور مدیر کل سازمان محیط زیست، مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی لرستان، نمایندگان سازمان‎های مردم نهاد دوستدار طبیعت و محیط زیست، نمایندگانی از اهالی روستاهای محاور تالاب، فرماندار و مدیران برخی از دستگاه‎های اجرایی بروجرد با هدف و محوریت تعیین تکلیف تالاب بیشه دالان برگزار شد، تا شاید نویدبخش پایان روزهای بی‎مهری برای این تالاب همیشه صبور باشد.

او احصاء و تعیین حدود تالاب بیشه دالان را ضرورتی اولویت‎دار خوانده و افزوده، از سویی باید اداره و دستگاه متولی حفظ و نگهداری از این تالاب مشخص شود و  از اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد خواست که محدوده تالاب را احصاء کرده و آن را به اداره محیط زیست اعلام کرده و اداره متولی تالاب مشخص شود.

فتحی بیرانوند، مدیر کل محیط زیست وقت لرستان نیز تاکید کرده متأسفانه به دلیل سیاست‎های نادرستی که در گذشته اعمال و اجرایی شده است، بخش اعظمی از تالاب‎ها تغییر کاربری یافته‎اند، به طور مثال تالاب بیشه دالان بروجرد که یکی از سر زنده‎ترین تالاب‎های غرب کشور به شمار می‎رفت، اکنون با مشکلاتی مواجه است.

وی با اطمینان خاطر به ساکنان روستاهای قرار گرفته در حریم تالاب بیشه دالان مبنی بر اینکه حفظ منابع آنها یکی از اولویت‎های کاری است، ادامه داده، در جهت تحقق اهداف یاد شده باید استفاده از ظرفیت مشارکت مردمی نیز مورد توجه جدی قرار گیرد. از سویی اجرای طرح‎های اکوتوریسمی، ایجاد مزارع پرورش ماهی و اقداماتی از این قبیل در محدوده تالاب‎ها منابع درآمدی ساکنان مجاور تالاب‎ها را نسبت به کشت محصولات کشاورزی چندین برابر می‎کند.