پوست میوه: گنج پنهان یا تله آفتکشها؟ بخوریم یا دور بریزیم؟
بحث بر سر خوردن یا نخوردن پوست میوه و سبزیجات همیشه داغ است. در حالی که پوست میوه و سبزیجات منبعی غنی از مواد مغذی، فیبر و آنتیاکسیدانها به شمار میرود، نگرانیهایی در مورد بقایای آفتکشها نیز وجود دارد. اما آیا فواید شگفتانگیز آن به ریسک احتمالی میارزد؟ این گزارش به بررسی جامع فواید و ملاحظات مصرف میوه و سبزیجات با پوست میپردازد.
هیچ تردیدی در فواید بیشمار مصرف بیشتر میوه و سبزیجات برای سلامتی وجود ندارد. این مواد غذایی سرشار از ویتامینها، مواد معدنی و ترکیبات گیاهی مفید هستند. اما سوالی که اغلب مطرح میشود این است: آیا بهتر است میوهها و سبزیجات را با پوست مصرف کنیم یا بدون پوست؟
بسیاری از افراد به دلیل عادت یا نگرانی از آفتکشها، پوست میوهها و سبزیجات را دور میریزند. با این حال، باید توجه داشت که با این کار، ممکن است یکی از مغذیترین بخشهای گیاه را از دست بدهیم. طبق گزارش وبسایت HealthLine، میزان مواد مغذی در پوست بسته به نوع میوه یا سبزی متفاوت است، اما به طور کلی، محصولات با پوست، مقادیر بیشتری از ویتامینها، مواد معدنی و سایر ترکیبات مفید گیاهی را نسبت به نمونههای پوستکنده خود ارائه میدهند.
افزایش چشمگیر مواد مغذی با مصرف پوست
بررسیها نشان میدهد که یک سیب خام با پوست، تا ۳۳۲٪ ویتامین K بیشتر، ۱۴۲٪ ویتامین A بیشتر، ۱۱۵٪ ویتامین C بیشتر، ۲۰٪ کلسیم بیشتر و ۱۹٪ پتاسیم بیشتری نسبت به سیب پوستکنده دارد. این تفاوت در مورد سبزیجات نیز صادق است؛ یک سیبزمینی آبپز با پوست میتواند تا ۱۷۵٪ ویتامین C، ۱۱۵٪ پتاسیم، ۱۱۱٪ فولات (B9) و ۱۱۰٪ منیزیم بیشتری نسبت به نوع پوستکنده خود داشته باشد.
پوست سبزیجات و میوهها همچنین حاوی مقادیر قابل توجهی فیبر و آنتیاکسیدان است. به عنوان مثال، حدود ۳۱٪ از کل فیبر موجود در یک سبزی میتواند در پوست آن یافت شود. جالبتر اینکه، سطح آنتیاکسیدانها در پوست برخی میوهها میتواند تا ۳۲۸ برابر بیشتر از گوشت (پالپ) آنها باشد. بنابراین، مصرف میوه و سبزیجات با پوست میتواند به طور قابل توجهی دریافت مواد مغذی شما را افزایش دهد.
احساس سیری طولانیتر با فیبر موجود در پوست
یکی از مزایای مهم فیبر موجود در پوست میوه و سبزیجات، کمک به کاهش گرسنگی و ایجاد احساس سیری طولانیمدت است. بسته به نوع و میزان، میوهها و سبزیجات تازه قبل از جدا کردن لایههای بیرونی، ممکن است تا یک سوم فیبر بیشتری داشته باشند.
مطالعات متعدد نشان دادهاند که فیبر با کشش فیزیکی معده، کاهش سرعت تخلیه آن و یا تأثیر بر ترشح هورمونهای سیری، به شما کمک میکند مدت طولانیتری احساس سیری کنید. در نتیجه، مصرف میوه و سبزیجات با پوست میتواند به کنترل اشتها و حتی کمک به کاهش وزن موثر باشد.
نقش آنتیاکسیدانهای پوست در پیشگیری از بیماریها
میوهها و سبزیجات سرشار از آنتیاکسیدانها هستند؛ ترکیبات گیاهی مفیدی که خطر ابتلا به بیماریهای مختلف را کاهش میدهند. عملکرد اصلی آنتیاکسیدانها مبارزه با رادیکالهای آزاد است که میتوانند باعث استرس اکسیداتیو و آسیب سلولی شوند.
محققان معتقدند آنتیاکسیدانها در کاهش خطر بیماریهای قلبی، انواع خاصی از سرطان و حتی بیماریهای عصبی مانند آلزایمر نقش دارند. نکته قابل توجه این است که بیشترین غلظت این آنتیاکسیدانها اغلب در لایه بیرونی، یعنی پوست، یافت میشود. همانطور که پیشتر اشاره شد، در برخی موارد سطح آنتیاکسیدان در پوست تا ۳۲۸ برابر بیشتر از گوشت میوه است.
چه زمانی پوست میوه و سبزیجات را جدا کنیم؟
با وجود تمام فواید، پوست برخی میوهها و سبزیجات غیرقابل خوردن یا سختهضم است. برای مثال، پوست آووکادو، آناناس، خربزه، پیاز و کرفس (ساقه بیرونی) بافتی سفت دارند و معمولاً مصرف نمیشوند. پوست کدو تنبل نیز بهتر است پس از پخت و نرم شدن مصرف گردد.
پوست مرکبات نیز اغلب تلخ و سفت است و مصرف خام آن مطلوب نیست، مگر اینکه به صورت رنده شده یا پخته در غذاها استفاده شود. همچنین، اگر طعم تلخ یا بافت خاص پوست برخی میوهها و سبزیجات باعث کاهش تمایل شما به مصرف کلی آنها میشود، پوست کندن میتواند گزینه بهتری باشد.
نگرانی از آفتکشها و راهکارهای کاهش آن
آفتکشها هم در محصولات ارگانیک و هم در محصولات کشتشده به روش معمول، برای محافظت از محصول و افزایش بازدهی استفاده میشوند. اگرچه بخشی از آفتکشها به گوشت میوه نفوذ میکند، اما غلظت بیشتری از آنها روی پوست باقی میماند.
شستشوی دقیق با آب میتواند بخش قابل توجهی از بقایای آفتکشهای سطحی (حدود ۴۱٪ طبق یک بررسی) را حذف کند، اما پوست کندن موثرترین راه برای حذف آفتکشهایی است که به پوست نفوذ کردهاند (تا دو برابر بیشتر از شستشو). با این حال، میزان آفتکشهای موجود روی پوست معمولاً در حدی نیست که مزایای دریافت مواد مغذی بیشتر را تحتالشعاع قرار دهد.
برای به حداقل رساندن مواجهه با آفتکشها و در عین حال بهرهمندی از مواد مغذی پوست، میتوانید از پوستکنهای نازک استفاده کنید تا فقط لایه بسیار سطحی برداشته شود. برای سبزیجاتی مانند کدو سبز، بادمجان یا خیار، پس از شستشوی کامل، میتوانید بخشی از پوست را نگه دارید. سبزیجات با پوست ضخیمتر مانند سیبزمینی، هویج و شلغم را میتوان قبل از مصرف با یک برس یا اسفنج زبر به خوبی شستشو داد تا بقایای آفتکشها و آلودگیها تا حد زیادی پاک شوند و از تمام مزایای آنها بهرهمند شوید.