نقش کلیدی کارشناس رسمی دادگستری در دعاوی ثبتی و ملکی
به گزارش فرتاک نیوز؛ دعاوی مربوط به املاک و مسائل ثبتی همواره از پیچیده‌ترین و تخصصی‌ترین حوزه‌های حقوقی امروزه محسوب می‌شود که بررسی دقیق و کارشناسی شده در آن‌ها اهمیت فراوانی دارد. در این پرونده‌ها حضور یک کارشناس رسمی دادگستری می‌تواند روند رسیدگی را سریع‌تر و دقیق‌تر کند. چرا که این افراد با دانش تخصصی و ارائه نظریات مستند و بی‌طرفانه نقش موثری در روشن‌سازی ابعاد حقوقی و فنی اختلافات دارند و به عنوان یکی از افراد مهم در حل مشکلات دعاوی ملکی و ثبتی شناخته می‌شوند.
کارشناس رسمی دادگستری در دعاوی ملکی و ثبتی چه نقشی دارند؟
در دعاوی ملکی و ثبتی حضور یک کارشناس رسمی دادگستری می‌تواند مسیر رسیدگی را ساده‌تر، دقیق‌تر و عادلانه‌تر کند. چرا که این کارشناسان با دانش فنی و حقوقی خود در تمام مراحل پرونده از بررسی اسناد تا تعیین خسارات، نقش مهمی دارند و نظرات تخصصی آن‌ها می‌تواند سرنوشت یک دعوای ملکی را تغییر دهد. بنابراین این کارشناسان با داشتن نقش و وظایف زیر می‌توانند نقش موثری داشته باشند:
تسهیل فرآیند داوری
زمانی که طرفین دعوا با هم توافق ندارند و اختلافات آن‌ها ادامه دار می‌شود کارشناس رسمی دادگستری می‌تواند به عنوان داور وارد عمل شود. به این صورت که با حضور کارشناس در فرآیند داوری با ارائه نظرات بی‌طرفانه و فنی، به طرفین کمک می‌کند تا بدون نیاز به اختلافات‌‌های طولانی در دادگاه، سریع‌تر به توافقی عادلانه دست یابند و از تشدید تنش‌ها جلوگیری شود.
تهیه گزارش‌های کارشناسی
یکی دیگر از مهم‌ترین وظایف و نقش‌های کارشناس رسمی در دعاوی ملکی، تهیه گزارش کارشناسی دقیق، مستند و بی‌طرفانه می‌باشد. این گزارش تهیه شده توسط کارشناسان توسط استناد به مدارک، بازدیدهای میدانی و تحلیل‌های فنی تهیه می‌شود. بنابراین در بسیاری از دعاوی ملکی و ثبتی، این گزارش‌ها به عنوان سند معتبر در دادگاه ارائه می‌شوند و نقش مهمی در تصمیم‌گیری قاضی دارند تا جایی که می‌تواند روند پرونده را کاملا تغییر دهند.
مشاوره به وکلا و موکلین
باید گفت که کارشناسان رسمی تنها برای قاضی‌ها گزارش تهیه نمی‌کنند، بلکه وکلای پرونده‌های ملکی نیز می‌توانند با همکاری با این کارشناسان از مشاوره تخصصی آن‌ها بهره ببرند. به این صورت که این مشاوره‌ها به وکلا کمک می‌کند تا دفاعیات دقیق‌تر و استدلال‌های محکم‌تری ارائه دهند. همچنین موکلین نیز با آگاهی بهتر از وضعیت حقوقی ملک خود، می‌توانند تصمیم‌گیری آگاهانه‌تری در طول فرایند دعوی داشته باشند.
بررسی اسناد و مدارک ملکی
از دیگر وظایف و مسئولیت‌های مهم کارشناسان امور ثبتی، بررسی اصالت و صحت اسناد و مدارک مربوط به ملک می‌باشد. به این صورت که با قراردادها، سندهای مالکیت، مبایعه‌نامه‌ها و سایر مدارک مرتبط را با دقت بررسی می‌کنند تا اطمینان حاصل شود که هیچگونه جعل یا اشکال قانونی وجود ندارد. این بررسی‌ها درنهایت در بسیاری از پرونده‌ها، حقیقت را روشن می‌کند و از حقوق قاتونی افراد دفاع می‌کنند.
تعیین حدود و موقعیت املاک
زمانی که اختلافاتی که بر سر حدود زمین یا مکان دقیق ملک پیش می‌آید، کارشناس می‌توانند با استفاده از ابزارهای نقشه‌برداری، اطلاعات ثبتی و بازدید میدانی، موقعیت دقیق ملک را مشخص کنند. این مسئولیت‌های کارشناسان امور ثبتی به دادگاه کمک می‌کند تا براساس داده‌های واقعی تصمیم‌گیری کند. در نهایت این وظیفه کارشناسان امور ثبتی در تعیین دقیق حدود، از درگیری‌های محلی و اختلافات خانوادگی نیز جلوگیری می‌کند.
بررسی تغییرات کاربری و تخلفات
زمانی که دعاوی ملکی بر سر تغییر کاربری زمین یا ساخت‌وساز بدون مجوز باشد، این کارشناسان رسمی می‌توانند با بررسی وضعیت فعلی ملک، نقشه‌ها و مجوزهای صادر شده، نظر فنی خود را اعلام می‌کنند. این نظرات در نهایت مبنای تصمیم‌گیری در خصوص تخلفات ساختمانی یا کاربری غیرمجاز بوده و در بسیاری از پرونده‌ها تکلیف ادامه بهره‌برداری یا تخریب مشخص می‌شود.
تعیین قیمت و ارزش‌گذاری املاک
کارشناس رسمی از آنجایی که می‌توانند با استفاده از عواملی چون موقعیت جغرافیایی، متراژ، نوع کاربری، شرایط بازار و امکانات ملک به برآورد قیمت واقعی ملک بپردازند، در تمامی پرونده‌هایی که بر سر قیمت و ارزش‌گذاریی ملک است نقش مهمی ایفا می‌کنند. این ارزش‌گذاری در دعاوی مالی، تقسیم ترکه، خرید و فروش و حتی مزایده‌ها کاربرد دارد و از حق طرفین به صورت قانونی دفاع می‌کند.
تعیین خسارات و میزان ضرر و زیان
در دعاوی مربوط به خسارت وارد شده به املاک همچون تخریب، نفوذ آب یا آسیب در اثر عملیات ساختمانی، کارشناس رسمی با بررسی دقیق محل و نوع آسیب، میزان خسارت را برآورد می‌کند. این ارزیابی به دادگاه و طرفین کمک می‌کند تا مبنای مالی منصفانه برای جبران ضرر مشخص شود و اختلافات با دقت و عدالت بیشتری حل و فصل گردد.
نظر کارشناس رسمی در دعاوی ثبتی و ملکی
نظرات این کارشناسان در دعاوی ملکی و ثبتی شامل موارد زیر می‌شود:
تعیین تکلیف حقوقی املاک مورد اختلاف
در پرونده‌هایی که مالکیت، حدود یا وضعیت قانونی یک ملک مورد اختلاف است، نظر کارشناس رسمی می‌تواند سرنوشت پرونده را مشخص کند. چرا که کارشناسان با بررسی اسناد، بازدید از محل و تحلیل اطلاعات فنی، گزارش‌های دقیقی را ارائه می‌دهند که دادگاه بر پایه آن تصمیم‌گیری می‌کند.
جلوگیری از سو استفاده و جعل اسناد
همچنین کارشناس رسمی با بررسی دقیق اسناد و مدارک ملکی، به راحتی می‌تواند نشانه‌های جعل، دستکاری یا سو استفاده را شناسایی کند. این بررسی‌ها باعث می‌شود که افراد سودجو نتوانند از خلاهای قانونی یا بی‌اطلاعی طرف مقابل سو استفاده کنند.
· کمک به حل اختلافات از طریق صلح و سازش
در بسیاری از پرونده‌ها نیز پس از ارائه نظر کارشناسی رسمی، اختلاف میان طرفین روشن‌تر و قابل درک‌تر می‌شود. همین موضوع باعث می‌شود که بسیاری از دعواها پیش از صدور رای نهایی از طریق توافق یا سازش به پایان برسد. به این صورت که نظر دقیق و بی‌طرفانه کارشناس می‌تواند راه‌حل دیگری را به طرفین نشان دهد و آن‌ها را از طی کردن مسیر طولانی دادرسی بی‌نیاز کند. اگر در این زمینه نیاز به کمک کارشناسان رسمی دادگستری هستید، می‌توانید به مجموعه مفروز مراجعه کنید.
جمع‌بندی
در مجموع نقش کارشناس رسمی در دعاوی ملکی و ثبتی بسیار مهم و تعیین کننده می‌باشد. به این صورت که حضور این کارشناسان با ارائه گزارش‌های مستند، بررسی دقیق اسناد و تعیین ارزش واقعی املاک، روند رسیدگی را تسریع و شفاف می‌کند. همچنین نظرات تخصصی آن‌ها نه تنها به حل اختلافات کمک می‌کند، بلکه از بروز سو استفاده و جعل اسناد جلوگیری می‌کند و امکان توافق میان طرفین را نیز فراهم می‌سازد.
منبع:
