از تاریکی تا رهایی؛ چگونه می‌توان از تروماهای جنسی عبور کرد؟
«اختلال استرس پس از تروما جنسی، زخمی خاموش اما عمیق بر ذهن و روان قربانی است؛ ترسی ماندگار از گذشته که تنها با درمان و حمایت می‌توان از آن رها شد.»
تروماهای جنسی ممکن است روان انسان را در تاریکی ترس و شرم زندانی کند، اما راه بازگشت به نور وجود دارد. روان‌درمانی، آگاهی و حمایت عاطفی می‌توانند مسیر بازسازی اعتماد و التیام زخم‌های روحی را هموار کنند. هیچ‌کس نباید با این درد تنها بماند.
وقتی فردی قربانی تجاوز یا سوءاستفاده جنسی می‌شود، اثرات آن تنها محدود به لحظه حادثه نیست. ذهن و بدن او ممکن است برای مدت طولانی، حتی سال‌ها بعد، درگیر ترس، خشم، احساس گناه و ناامنی باقی بماند. این حالت، «اختلال استرس پس از تروما جنسی» نام دارد؛ نوعی از PTSD که مستقیماً به آسیب‌های جنسی مربوط می‌شود.
در این وضعیت، خاطرات تلخ و تصاویر ناخوشایند به‌طور ناگهانی به ذهن فرد هجوم می‌آورند. صداها، بوها یا موقعیت‌های خاص می‌توانند به‌عنوان محرک عمل کرده و فرد را به یاد حادثه بیندازند. در چنین لحظاتی، بدن واکنشی واقعی از ترس یا وحشت نشان می‌دهد، گویی خطر هنوز وجود دارد.
افراد مبتلا به PTSD جنسی معمولاً از خواب‌های آشفته، کابوس، اضطراب، بی‌خوابی و کناره‌گیری از روابط اجتماعی رنج می‌برند. بسیاری از آن‌ها از لمس دیگران یا حتی نزدیک شدن افراد احساس ترس می‌کنند، چرا که مغز آن‌ها هنوز بین امنیت و تهدید تمایز قائل نمی‌شود. این امر می‌تواند روابط عاطفی و زناشویی را به شدت تحت فشار قرار دهد.
یکی از مشکلات جدی این اختلال، احساس گناه یا شرم مفرط است. قربانی ممکن است خود را مسئول حادثه بداند یا از قضاوت دیگران بترسد. این احساسات منفی باعث می‌شود بسیاری از افراد، سال‌ها درباره تجربه خود سکوت کنند و از دریافت کمک حرفه‌ای خودداری نمایند.
درمان اختلال استرس پس از تروما جنسی معمولاً نیازمند روان‌درمانی بلندمدت است. روش‌هایی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT)، درمان با مواجهه تدریجی و EMDR (درمان بازپردازش از طریق حرکت چشم) در کاهش شدت علائم مؤثرند. در برخی موارد نیز داروهای ضداضطراب یا ضدافسردگی برای کنترل واکنش‌های شدید احساسی تجویز می‌شود.
نقش حمایت اطرافیان در بهبود بسیار حیاتی است. قربانیان باید بدانند که مقصر نیستند و احساسات آن‌ها واقعی و قابل احترام است. گوش دادن بدون قضاوت، ایجاد احساس امنیت و تشویق به مراجعه به روان‌درمانگر، بهترین کمکی است که خانواده و دوستان می‌توانند ارائه دهند.
در نهایت، باید به یاد داشت که تروما جنسی تنها یک حادثه نیست؛ زخمی است که بر ذهن و روان فرد نقش می‌بندد. اما با درمان، حمایت و زمان، بازسازی اعتماد و رهایی از ترس ممکن است. مهم این است که فرد بداند دوباره می‌تواند احساس امنیت و کنترل بر زندگی خود را باز یابد.
