روند پیشرفت پارکینسون را با ورزش کاهش دهید

پریسا ارزانی عضو هیئت مدیره انجمن فیزیوتراپی ایران درباره بیماری پارکینسون اظهار کرد: سلول‌های عصبی برای کنترل حرکات عضلات از یک ماده شیمیایی به نام دوپامین استفاده می‌کنند. با تخریب سلول‌های تولید کننده این ماده در مغز، بیماری پارکینسون ایجاد می‌شود. بدون دوپامین سلول‌ها نمی‌توانند به خوبی پیام‌ها را دریافت و ارسال کنند، بنابراین عملکرد عضلات از دست می‌رود.

 مهم‌ترین علائم بیماری پارکینسون

او بیان کرد: علائم بیماری پارکینسون در ابتدا خفیف است و با گذشت زمان تشدید می‌شود. از جمله علائم این عارضه می‌توان به اشکال در آغاز حرکات، حرکات آهسته، خط ریز داشتن، سفت شدن عضلات که اغلب از عضلات پا آغاز می‌شود، لرزش دست یا پا در هنگام استراحت، آرام و کند صحبت کردن، استرس، اضطراب و یبوست اشاره کرد. لرزش بدن هنگام استراحت، سفتی عضلات و کندی حرکت سه نشانه معمول بیماری پارکینسون هستند.

این عضو هیئت مدیره انجمن فیزیوتراپی ایران افزود: به طور کلی شیوع بیماری پارکینسون در جوامع مختلف بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر است. شیوع عمومی این بیماری در ایران ۲ در هر هزار نفر گزارش شده است که این آمار در افراد بالای ۶۵ سال به ۲ درصد می‌رسد. این بیماری در بیشتر اوقات پس از ۵۰ سالگی ظاهر می‌شود و در مردان هم شایع‌تر است.

ارزانی تاکید کرد: حدود ۱۰ درصد افرادی که مبتلا به پارکینسون هستند یکی از اعضای خانواده‌شان به این بیماری دچار بودند. در معرض مواد سمی مانند آفت کش‌ها قرار گرفتن هم می‌تواند خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهد همچنین اشخاصی که طولانی مدت از دارو‌های خواب آور، ضد اضطراب یا افسردگی استفاده می‌کنند، در معرض ابتلا به پارکینسون قرارد دارند. درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما مصرف برخی از دارو‌ها با افزایش میزان دوپامین می‌تواند علائم این عارضه را کاهش دهد. جراحی و تحریک عمیق مغزی هم روش‌های دیگری هستند که پزشک بسته به علائم بیماری، آنها را انتخاب می‌کند.

او تصریح کرد: مبتلایان به پارکینسون با اختلال در بلع یا خوردن غذا مواجه هستند همچنین این بیماران در معرض افتادن از بلندی هم قرار دارند. افراد دچار پارکینسون در راه رفتن مشکل دارند. در ابتدای بیماری ممکن است راه رفتن فرد طبیعی باشد، اما در ادامه، طول گام‌ها کم و در هنگام راه رفتن سرعت اندکی زیاد می‌شود. کاهش حرکات نوسانی بازو‌ها هم چشمگیر است و بیمار حرکات چرخشی در تنه ندارد. فیزیوتراپیست با تمرین‌های درمانی، یوگا، تای‌چی، ماساژ درمانی و تجهیزات فیزیوتراپی به مبتلایان به پارکینسون کمک می‌کند.

این عضو هیئت مدیره انجمن فیزیوتراپی ایران گفت: افراد دچار پارکینسون برای تطابق با شرایط و جبران مشکلاتشان باید تغییراتی را در منزل خود ایجاد کنند مانند گذاشتن نرده برای جلوگیری از افتادن و پوشیدن دمپایی‌هایی که لیز نیستند همچنین در صورت نیاز این اشخاص باید از دستگاه‌های کمکی مانند قاشق‌های ویژه، ویلچر، بالابر، صندلی حمام، عصا و واکر استفاده کنند.

ارزانی اظهار کرد: معمول‌ترین حالت تغییر در بدن این بیماران، حالت خمیده ستون فقرات است در این موارد فیزیوتراپیست با آموزش و اجرای تمرین‌های انعطاف پذیری و کششی، تکنیک‌های آرام سازی بدن و کنترل تنفس به بیمار کمک می‌کند. یکی از تمرین‌ها تنفسی، دَم آرام از بینی و بازدَم از لب‌های غنچه شده است، وضعیت طاق‌باز علائم بیماری پارکینسون را تشدید می‌کند، بنابراین مبتلایان به این عارضه نباید به مدت طولانی طاق‌باز بخوابند و باید ساعت‌هایی در شب را  دَمر بخوابند.

 موثرترین تمرین‌های درمانی برای مبتلایان به پارکینسون

او بیان کرد: در تمرین نخست برای کم شدن قوز پشتی فرد باید بین چهار چوب در بایستد و دست‌های خود را به بالای چهار چوب برساند سپس خیلی آرام به جلو خم شود تا کشش را در قفسه سینه و شانه‌ها احساس کند سپس به حالت اول برگردد. اگر شخص نمی‌تواند این تمرین را در چهار چوب در انجام دهد، می‌تواند روبروی دیوار بایستد و این تمرین را انجام دهد.

ارزانی یادآوری کرد: در تمرین دوم شخص باید انگشتان دست را قلاب کند سپس دست خود را بالای سر ببرد به طوری‌که کف دست‌ها رو به بالا باشد به مدت ۱۵ ثانیه دست‌ها را در این وضعیت نگه دارد سپس به حالت اول برگردد و این تمرین را  پنج بار تکرار کند. تمرین‌های پیشنهادی دیگر، کشش تنه به ۲ طرف، چرخش تنه، کشش ماهیچه‌های ساق پا و تمرین‌های قدرتی و تعادلی است.