دستگاه‌های برنزه‌کننده عامل افزایش سه برابری خطر سرطان پوست

پژوهش دانشگاه نورث‌وسترن، شیکاگو و دانشگاه کالیفرنیا، سان‌فرانسیسکو نشان می‌دهد برنزه کردن پوست با استفاده از دستگاه‌های سولاریوم با افزایش نزدیک به سه‌برابری خطر ابتلا به ملانوما، مرگبارترین نوع سرطان پوست، مرتبط است. 

این پژوهش برای نخستین‌ بار دقیق نشان می‌دهد این دستگاه‌ها چگونه در سطح مولکولی باعث آسیب گسترده به دی‌ان‌ای سلول‌های پوستی می‌شوند. این پژوهش که در نشریه «پیشرفت‌های علم» (Science Advances) منتشر شده است، نشان می‌دهد آسیب ناشی از سولاریوم بسیار فراتر از محدوده تاثیر نور معمول خورشید است.

با وجود هشدارها در چند دهه‌ اخیر، سازوکار زیستی دقیق خطر سرطان‌زایی سولاریوم‌ تا امروز به‌روشنی اثبات نشده بود. فعالان این صنعت نیز از این ابهام استفاده و ادعا می‌کردند سولاریوم تفاوتی با نور خورشید ندارد. پژوهش جدید این ادعا را قاطعانه رد می‌کند و نشان می‌دهد که دستگاه‌های سولاریوم جهش‌هایی در دی‌ان‌ای ایجاد می‌کنند که زمینه‌ساز بروز ملانوما می‌شوند، حتی در نواحی از پوست که هیچ خالی وجود ندارد.

دکتر پدرام گرامی، نویسنده اصلی تحقیق و استاد پژوهش سرطان پوست، می‌گوید این نخستین بار است که تغییرات پیش‌‌زمینه ملانوما در پوست به‌ظاهر سالم افرادی شناسایی شده است که از سولاریوم استفاده می‌کنند. 

این مشاهده از «معمایی بالینی» آغاز شد؛ گرامی در طول ۲۰ سال درمان بیماران مبتلا به ملانوما، متوجه تعداد غیرعادی زنان زیر ۵۰ سالی شد که چندین بار به این سرطان مبتلا شده بودند و سابقه استفاده از سولاریوم داشتند.

در بخش همه‌گیرشناسی مطالعه، سوابق پزشکی حدود ۳۰۰۰ فرد استفاده‌کننده از سولاریوم با ۳۰۰۰ فرد همسن که هرگز از سولاریوم استفاده نکرده بودند مقایسه شد. در ۵.۱ درصد از کاربران سولاریوم ملانوما تشخیص داده شد، در حالی که این رقم در گروه کنترل ۲.۱ درصد بود. 

حتی پس از تعدیل عوامل خطر مانند سن، جنس، سابقه آفتاب‌سوختگی و سابقه خانوادگی، استفاده از سولاریوم همچنان با افزایش ۲.۸۵ برابری خطر ابتلا به ملانوما همراه بود. همچنین کاربران سولاریوم بیشتر در نواحی محافظت‌شده از آفتاب، مانند پایین کمر و باسن، دچار ملانوما می‌شدند؛ یافته‌ای که فرضیه آسیب گسترده‌تر دی‌ان‌ای را تقویت کرد.

پژوهشگران برای بررسی این موضوع، از فناوری‌های جدید توالی‌یابی دی‌ان‌ای تک‌سلولی استفاده کردند و از سه گروه نمونه‌ ملانوسیت گرفتند: ۱۱ بیمار با سابقه طولانی استفاده از سولاریوم، ۹ فرد مشابه از نظر سن و جنس که هرگز سولاریوم استفاده نکرده بودند، و ۶ نمونه پوست اهدایی از جسد. 

در مجموع، ۱۸۲ ملانوسیت بررسی شد. نتایج نشان داد سلول‌های پوستی افرادی که سولاریوم استفاده می‌کنند تقریبا دو برابر بیشتر جهش ژنتیکی دارند و احتمال وجود جهش‌های مرتبط با ملانوما در آن‌ها بالاتر است. این جهش‌ها حتی در بخش‌هایی از بدن که معمولا در معرض نور خورشید نیستند مشاهده شد.

یکی از شرکت‌کنندگان در مطالعه، زنی ۴۹ ساله بود که در نوجوانی به‌کرات از سولاریوم استفاده کرده بود، پس از تشخیص ملانوما بارها از پوستش نمونه‌برداری شد.

گرامـی با توجه به شواهد زیستی و بالینی، بر لزوم تغییر سیاست‌ها از جمله ممنوعیت سولاریوم برای افراد زیر سن قانونی و درج هشدارهای بهداشتی مشابه سیگار، تاکید می‌کند. 

سازمان جهانی بهداشت سولاریوم را در رده عوامل سرطان‌زای درجه یک، هم‌سطح با سیگار و آزبست، طبقه‌بندی کرده است.

گرامی توصیه می‌کند هرکس پیش‌تر به‌کرات خود را برنزه کرده است، برای معاینه کل پوست بدن به متخصص مراجعه کند.