هر ثانیه طلاست؛ آنچه باید درباره سکته مغزی بدانید

سکته مغزی زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به بخشی از مغز متوقف یا کاهش یابد، در نتیجه سلول‌های مغزی از اکسیژن و مواد مغذی محروم می‌شوند و در مدت کوتاهی می‌میرند. بسته به شدت و ناحیه آسیب، ممکن است فرد دچار مشکلات حرکتی، گفتاری یا حتی از دست دادن هوشیاری شود.

دلایل بروز سکته مغزی

فشار خون بالا مهم‌ترین عامل خطر است. پس از آن، دیابت، چربی خون زیاد، چاقی، سیگار کشیدن، مصرف الکل، استرس و کم‌تحرکی از دیگر عوامل مؤثر محسوب می‌شوند. برخی بیماری‌های قلبی مانند فیبریلاسیون دهلیزی نیز احتمال ایجاد لخته خون و در نتیجه سکته مغزی را افزایش می‌دهند.

علائم هشداردهنده

نشانه‌های سکته مغزی معمولاً ناگهانی بروز می‌کنند: ضعف یا بی‌حسی در یک سمت بدن، مشکل در صحبت کردن یا درک جملات، تاری یا از دست دادن بینایی در یک چشم، سردرد شدید و سرگیجه از علائم مهم هستند. در چنین شرایطی باید فوراً با اورژانس تماس گرفت، زیرا هر دقیقه تأخیر می‌تواند به از دست رفتن بخشی از عملکرد مغز منجر شود.

انواع سکته مغزی

دو نوع اصلی سکته مغزی وجود دارد:

• نوع ایسکمیک که به دلیل انسداد رگ‌های خونی رخ می‌دهد و حدود ۸۵ درصد موارد را شامل می‌شود.

• نوع هموراژیک که بر اثر پارگی رگ و خونریزی در مغز به وجود می‌آید.
  در نوع دوم، فشار خون بالا و ضعف دیواره عروق بیشترین نقش را دارند.

درمان

درمان باید در سریع‌ترین زمان ممکن آغاز شود. در سکته ایسکمیک، داروهای ضد لخته مانند tPA می‌توانند جریان خون را بازگردانند. در نوع هموراژیک، معمولاً جراحی برای ترمیم رگ یا تخلیه خون لازم است. پس از درمان، توانبخشی، گفتاردرمانی و فیزیوتراپی برای بازگشت توان حرکتی و گفتاری اهمیت زیادی دارند.

راه‌های پیشگیری

پیشگیری مؤثرترین سلاح در برابر سکته مغزی است. کنترل فشار خون، کاهش نمک در غذا، ترک سیگار، پرهیز از الکل، فعالیت بدنی منظم و تغذیه سالم با میوه، سبزی و غلات کامل از مهم‌ترین اقدامات هستند. همچنین معاینات دوره‌ای پزشکی می‌تواند خطر بروز سکته را تا حد زیادی کاهش دهد.

سبک زندگی سالم برای مغزی سالم

تغذیه مناسب، خواب کافی، کنترل استرس و ورزش منظم نقش تعیین‌کننده‌ای در سلامت مغز دارند. ورزش‌های هوازی مانند پیاده‌روی یا شنا باعث بهبود گردش خون و سلامت عروق می‌شوند. حتی تغییرات کوچک در سبک زندگی می‌تواند تفاوت بزرگی در پیشگیری از سکته ایجاد کند.

جمع‌بندی

سکته مغزی تهدیدی جدی اما قابل پیشگیری است. اگر به نشانه‌ها توجه کنیم و سبک زندگی خود را اصلاح کنیم، می‌توانیم از یکی از مهم‌ترین عوامل مرگ و ناتوانی جلوگیری کنیم. مغز ما گران‌بهاترین دارایی‌مان است؛ حفظ سلامت آن با چند تصمیم آگاهانه ممکن است.