عاملی در بررسی میزان سلامت شما که تاکنون از قلم افتاده بود!
پزشکان مدت‌ها است که برای نظارت بر سلامت به علائم حیاتی آشنا ازجمله ضربان قلب، فشار خون، دما و سطح اکسیژن خون، متکی هستند اما اکنون دانشمندان دانشگاه «میزوری» می‌گویند که سرنخ مهمی در سنجش سلامت از قلم افتاده است.
آنان معتقدند که ویسکوزیته خون (غلظت خون)، میزان غلظت یا چسبندگی خون در هنگام جریان در بدن، یکی از عوامل مهم در بررسی سلامت است به همین دلیل، فناوری جدیدی ارائه کردند که می‌تواند غلظت خون را با روشی غیرتهاجمی اندازه‌گیری کند.
دانشمندان فناوری سونوگرافی پیشگامانه‌ای توسعه داده‌اند که می‌تواند این ویژگی کلیدی را به صورت غیرتهاجمی و در واقع بدون نیاز به خون‌گیری اندازه‌گیری کند. ویسکوزیته خون تقریبا بر هر سیستمی در بدن تاثیر می‌گذارد، وقتی خون خیلی غلیظ می‌شود، به کندی حرکت و قلب را مجبور به کار سخت‌تر می‌کند و خطر لخته شدن و آسیب بافتی را افزایش می‌دهد.
این بیماری با ۶ مورد از ۱۰ علت اصلی مرگ در برخی کشورها ازجمله بیماری‌های قلبی، سرطان و سکته مغزی مرتبط دانسته شده است.
نیلش سالوی، دانشمند پژوهشگر در کالج کشاورزی، غذا و منابع طبیعی میزوری و پژوهشگر اصلی این پروژه توضیح داد: فشار خون به ما می‌گوید که در رگ‌های خونی چه اتفاقی می‌افتد، اما در مورد خود خون چیزی نمی‌گوید، بنابراین ویسکوزیته می‌تواند آن قطعه گمشده در بررسی سلامت افراد باشد.
این دستگاه جدید با استفاده از امواج فراصوت - همان نوع مورد استفاده در تصویربرداری دوران بارداری - کار می‌کند تا خون را با سیگنال صوتی مداوم به آرامی به لرزه درآورد و سپس الگوریتم‌های پیشرفته، نحوه عبور صدا از طریق جریان خون را تجزیه‌وتحلیل می‌کنند تا چگالی و ویسکوزیته آن را محاسبه کنند. این اولین باری است که هر دو ویژگی می‌توانند به طور همزمان و غیرتهاجمی اندازه‌گیری شوند.
جالب است که ریشه‌های این فناوری در پزشکی نیست. سالوی ابتدا این سیستم را هنگام تحصیل در رشته مهندسی میزوری برای اندازه‌گیری کیفیت روغن در موتورها توسعه داد. وی حتی استارتاپی برای نظارت بر روان‌کننده‌ها در زمان واقعی راه‌اندازی کرد و بعدها، با راهنمایی جینگلو تان، متخصص مهندسی شیمی و زیست‌پزشکی، سالوی متوجه شد که همین اصول حسگری می‌تواند برای سلامت انسان نیز اعمال شود.
ویلیام فی، استاد دانشکده پزشکی «میزوری»، با مشاهده پتانسیل این سیستم، به گروه پژوهشی کمک کرد تا کاربردهای پزشکی را بررسی کنند.
فی گفت: اندازه‌گیری ویسکوزیته خون همیشه چالش‌برانگیز بوده است. اکثر بیمارستان‌ها تجهیزات لازم برای انجام آن را ندارند. این دستگاه جدید می‌تواند تغییردهنده وضعیت کنونی باشد و امکان خواندن دقیق و بلادرنگ را بدون نیاز به گرفتن خون فراهم می‌کند.
عامل بررسی سلامت تغییر کرد
تان اظهار کرد: برخلاف آزمایش‌های آزمایشگاهی سنتی که خون را از بدن خارج می‌کنند که این عمل می‌توانند رفتار طبیعی آن را تغییر دهد، فناوری کنونی، آن را به‌طور مستقیم در داخل بدن اندازه‌گیری و وضعیت واقعی آن را حفظ می‌کند. خون عضوی زنده است و نمی‌توانید آن را از بدن بیرون بیاورید و انتظار داشته باشید که به همان شکل عمل کند.
پیامدهای این پژوهش بسیار گسترده است. این سیستم می‌تواند نحوه نظارت پزشکان بر شرایطی مانند کم‌خونی داسی شکل را تغییر دهد، بیماری که سلول‌های خونی غیرطبیعی ویسکوزیته را افزایش می‌دهند و به اندام‌ها آسیب می‌رسانند. اندازه‌گیری‌های بلادرنگ می‌تواند به تنظیم فوری درمان‌ها کمک کند.
از آنجا که این اختراع عمدتا مبتنی بر نرم‌افزار است، می‌تواند روی تجهیزات مقرون به صرفه و قابل حمل اجرا شود و حتی می‌تواند در آینده به مانیتورهای سلامت پوشیدنی منجر شود.
طبق گزارش سایت ساینس، سالوی روزی را تصور می‌کند که ویسکوزیته خون به نشانه حیاتی استاندارد تبدیل شود و می‌گوید که این فقط یک دستگاه جدید نیست بلکه روشی جدید برای درک بدن انسان است.
نتایج این پژوهش در نشریه «سیستم‌های پویا، اندازه‌گیری و کنترل» (Dynamic Systems, Measurement, and Control) منتشر شده است.