علل و نحوه انتقال هپاتیت

 امروزه هپاتیت یکی از مشکلات بهداشتی-درمانی عمده جهان است که علل و نحوه انتقال هپاتیت و شیوع آن با توجه به سطح بهداشتی، سنت‌ها، عادات اجتماعی و میزان رعایت مسائل اخلاقی متفاوت است.

هپاتیت یک بیماری شایع است که به علت التهاب کبد ایجاد می‌شود و در میان عوام مردم به یرقان و زردی مشهور است.

امروزه هپاتیت یکی از مشکلات بهداشتی، درمانی عمده جهان است که علل و نحوه انتقال هپاتیت و شیوع آن با توجه به مسائل بهداشتی، سنت‌ها، عادات اجتماعی و میزان رعایت مسائل اخلاقی متفاوت است.

هپاتیت به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می‌گردد ودراثر انواع ویروس‌ها، داروها،الکل و جایگزینی بافت چربی در کبد ایجاد می‌شود.

تاکنون ۶ نوع ویروس هپاتیت در دنیا شناخته شده است که شایعترین آنها ویروس‌های هپاتیت B ،C،A است، هپاتیت‌های ویروسی که از علل مهم درگیری کبد است، دراثر آلودگی با ویروس‌های هپاتیت D،E،G،A،B،C وهمچنین ویروس‌های CMV ،EBV، سرخک و سرخجه می‌تواند ایجاد گردند.

عفونت هپاتیت B یک مشکل مهم بهداشتی در سراسر دنیا است، سیر بیماری از یک عفونت حادتا یک بیماری مزمن متفاوت است که حدود یک تا ۲ درصد از مواد حاد، منجر به هپاتیت برق‌آسا می‌شود که در ۳۰ تا ۵۰ درصد موارد منجر به مرگ می‌گردد.

هپاتیتB پس از بیماری سل و مالاریا، شایع‌ترین بیماری مسری عفونی است؛ عفونت حاد و مزمن هپاتیت B منجربه مرگ و میر حدود ۵۰۰ هزار نفر در سال می‌شود.

بر اساس مطالعات انجام شده، ایران جزو کشورهای با شیوع متوسط است و ۲تا۳ درصد جمعیت، نازل مزمن هستند.

هپاتیت D در تمام گروه‌هایی که شانس آلودگی به HBV را دارند، به ویژه درمعتادان تزریقی و دریافت‌کنندگان خون از جمله بیماران هموفیلی می‌تواند دیده شود.

هپاتیت C از جدی‌ترین بیماری‌های ویروسی است و در صورت مزمن شدن منجر به سیروز، نارسایی کبد و سرطان کبد می‌شود.

حدود ۱۳۰تا۱۷۰ میلیون نفر در سراسر جهان آلوده به HCV هستند، که شیوع HCV در جمعیت عمومی ایران کمتر از یک درصد است و این میزان کمتر از میزان شیوع در کشورهای منطقه است.

علائم هپاتیت B

علائم اولیه هپاتیت حاد به صورت سیستمیک بوده و شامل بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ،بیحالی،سردرد، کوفتگی عضلانی، دردمفاصل، گاهی تب و در موارد نادر به صورت سرفه و آبریزش است.

در این مرحله بیمار دچارکاهش وزن خفیف در حدود۲ تا۵ کیلوگرم می‌گردد، همچنین به علت بزرگی کبد، احتمال بروز درد در قسمت فوقانی و راست شکم وجوددارد.

در ۱۰ تا ۲۰ درصد بیماران غدد لنفاوی گردن و طحال نیز بزرگ می‌شود و به تدریج زردی بیمارکاهش یافته وعلائم اولیه بیماری از بین می‌رود.

هپاتیتC

هپاتیت Cبیشتر با علائمی چون بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ و مشکلات شکمی تظاهر می‌کند و در آن زردی کمترازهپاتیت B شایع است.

هپاتیت C عامل ۹۰ درصد موارد هپاتیت پس از تزریق خون وعلت اصلی بیماری مزمن کبدی وکارسینومای سلول کبدی در دنیا است.

هپاتیتD

این نوع هپاتیت با شروع ناگهانی و علائمی شبیه به هپاتیتB شناخته می‌شود و آلودگی با این دونوع هپاتیت ممکن است همزمان باشد که بیشتر منجر به هپاتیت مزمن می‌گردد یا با اضافه شدن هپاتیت D به یک هپاتیت مزمن قبلی است که این موارد دارای احتمال بیشتری برای تبدیل به نوع فولمینانت است.

در کودکان غالبا بیماری شدیدتر است و تبدیل به هپاتیت مزمن فعال می‌گردد.

روش‌های انتقال بیماری هپاتیت

انتقال از مادر به جنین، تزریق خون و فرآورده‌های خونی آلوده، تماس‌های جنسی مشکوک، انتقال از تریق وریدی دارو و موادمخدر، عفونت بیمارستانی و پیوند اعضا از جمله روش‌های انتقال این بیماری است.

اقدامات مورد نیاز برای فرد مبتلا به بیماری هپاتیت

استراحت، رژیم غذایی مناسب، ایمن‌سازی، واکسیناسیون افراد خانواده بیمار،آزمایش خون مکرر فرد مبتلا و خانواده وی است.

سرطان کبد

یکی از علل اصلی سرطان کبد، هپاتیت ویروسی است که با استفاده از آزمایش خون پروتئین موجود در سرطان کبد را می‌توان تشخیص داد.

واکسن هپاتیتA و B

برای جلوگیری از عفونت هپاتیت A وB واکسن وجود دارد اما هیچ واکسنی برای هپاتیت C وجود ندارد. تزریق واکسن هپاتیت A برای کودکان یک تا ۲ ساله، افرادی که هپاتیت B وC دارند ضروری است و تزریق واکسن هپاتیت B برای همه نوزادان و همه افراد بالغ که دارای عوامل خطر هستند، پیشنهاد می‌شود.