خوراکی معجزهآسا: زرده تخممرغ، پیری مغز را کند میکند
کولین ماده مغذی ضروری برای سلامت مغز و تولید استیلکولین و انتقالدهنده عصبی برای کنترل عضلات، حافظه و خلقوخو است
احتمالا بارها شنیدهاید که سفیده تخممرغ سالمترین بخش تخممرغ است. اما دلایل قانعکنندهای وجود دارد که نشان میدهد خوردن تخممرغ کامل اهمیت دارد. بله، دقیقا درباره زرده صحبت میکنیم.
در هسته زردرنگ تخممرغ نیمرو، گنجینهای از مواد مغذی پنهان شده است. از نظر پژوهشگران حوزه مغز، یکی از مهمترین آنها «کولین» است. در پژوهش جدیدی که در مجله «پیری و بیماری» (Aging and Disease) منتشر شده، دانشمندان دریافتهاند که سطح پایین کولین، مادهای از خانواده ویتامینهای گروه ب، با سرعت پیری مغز ارتباط دارد. این یافتهها پرسشهای زیادی را درباره نقش بالقوه کولین در سلامت مغز مطرح میکند و شاید بتواند به بدنامی ناعادلانه زرده تخممرغ در محافل سلامت پایان دهد.
ارتباط کولین با پیری مغز
به گزارش وبسایت منزهلت، پژوهشگران در این مطالعه چندین شاخص زیستی را در ۳۰ نفر در اوایل تا اواسط دهه سی زندگیشان بررسی کردند. بر اساس شاخص توده بدنی، ۱۵ نفر در گروه مبتلا به چاقی قرار گرفتند و ۱۵ نفر دیگر از نظر وزنی متعادل بودند. محققان متوجه شدند میزان کولین در بدن افراد مبتلا به چاقی کمتر از افراد با وزن متعادل است.
مشاهده دیگر، افزایش التهاب و بالا بودن سطح پروتئینی به نام «نوروفیلامنت لایت» در خون بود. وقتی سطح این پروتئین بالا باشد، معمولا نشانه آسیب به سلولهای مغزی است.
در نگاه اول ممکن است اینها دو موضوع جداگانه به نظر برسند، اما دانشمندان دریافتند که احتمالا میان سطح کولین و میزان نوروفیلامنت لایت در خون ارتباطی وجود دارد. بهطور مشخص، سطح پایینتر کولین با سطح بالاتر نوروفیلامنت، که نشانگر آسیب سلولهای عصبی است، همراه بود.
اما آیا این موضوع واقعا به افزایش خطر آسیب مغزی منجر میشود؟ این پژوهش تنها ارتباط میان کولین و نوروفیلامنت لایت را نشان داد. با این حال، زمانی که پژوهشگران مغز افرادی را که بر اثر اختلال شناختی خفیف یا بیماری آلزایمر فوت کرده بودند بررسی کردند، الگوی مشترکی دیدند: سطح کولین در مغز آنها پایین بود.
به گفته پژوهشگران، این یافتهها نشان میدهد که سطح پایین کولین ممکن است در بروز بیماریهای شناختی مانند زوال عقل نقش داشته باشد. در مقاله آنها آمده است: «پایش این نشانگرها در اوایل بزرگسالی میتواند برای ارزیابی خطر آینده آلزایمر در افرادی که مستعد چاقی هستند مفید باشد.»
تاثیر کولین بر سلامت مغز
شاید این ادعا اغراقآمیز به نظر برسد که کولین میتواند مغز شما را نجات دهد. نویسندگان این پژوهش صرفا ارتباط سطح پایین کولین و افزایش یک نشانگر مرتبط با آسیب سلولی را نشان دادهاند که به افت شناختی منجر میشود.
دکتر متیو شراگ، متخصص مغز و اعصاب و استاد دانشگاه وندربیلت، میگوید: «این یک پژوهش بسیار کوچک است و اجازه نمیدهد مشخص کنیم آیا تغییرات کولین عامل سایر پیامدها هستند یا نه.» با این حال، شواهدی وجود دارد که نقش کولین در حفظ عملکرد مغز را تایید میکند.
رامون ولاسکز، استاد دانشگاه ایالتی آریزونا و یکی از نویسندگان این مقاله، توضیح میدهد: «کولین ماده مغذی ضروری برای سلامت مغز و تولید استیلکولین و انتقالدهنده عصبی برای کنترل عضلات، حافظه و خلقوخو است. همچنین به کاهش التهاب و تنظیم سطح هموسیستئین کمک میکند؛ مادهای که افزایش آن با خطر آلزایمر مرتبط است.»
ولاسکز اشاره میکند که پیشتر هم ارتباط مصرف پایین کولین با افزایش خطر آلزایمر شناخته شده است. او میگوید: «علاوه بر این، چاقی و مقاومت به انسولین، که هر دو از عوامل خطر آلزایمر هستند، با کاهش سطح کولین همراهاند. این موضوع به ارتباط احتمالی میان کمبود کولین، اختلالات متابولیک و تخریب عصبی اشاره دارد.»
مقدار کولین مورد نیاز
نیاز به کولین بسته به سن و جنس متفاوت است، اما توصیه کلی این است که مردان روزانه حدود ۵۵۰ میلیگرم کولین دریافت کنند. برای زنان بالغ، این میزان ۴۰۰ تا ۴۵۰ میلیگرم در روز است.
ولاسکز میگوید: «بیشتر آمریکاییها تنها حدود ۵۰ درصد این مقدار را دریافت میکنند.» او همچنین یادآوری میکند که دستورالعملهای موسسه ملی سلامت آمریکا در سال ۱۹۹۸ تدوین شدهاند و در حال حاضر پژوهشهایی انجام میشود تا مشخص شود آیا برای حمایت بهتر از سلامت مغز باید این مقادیر افزایش یابد یا نه.
راههای دیگر برای افزودن کولین به رژیم غذایی
تخممرغ، بهویژه زرده آن، تنها منبع کولین نیست و گزینههای دیگری هم وجود دارد. موسسه ملی سلامت آمریکا این منابع را پیشنهاد میکند:
۸۵ گرم جگر گاو پخته، حاوی ۳۵۶ میلیگرم کولین (۶۵ درصد نیاز روزانه)
تخممرغ آبپز، حاوی ۱۴۷ میلیگرم کولین (۲۷ درصد نیاز روزانه)
۸۵ گرم گوشت گوساله ران، حاوی ۱۱۷ میلیگرم کولین (۲۱ درصد نیاز روزانه)
نصف فنجان سویای برشته، حاوی ۱۰۷ میلیگرم کولین (۱۹ درصد نیاز روزانه)
۸۵ گرم سینه مرغ کبابی، حاوی ۷۲ میلیگرم کولین (۱۳ درصد نیاز روزانه)
ولاسکز میگوید: «چالش اصلی، آگاهی است. بسیاری از مردم نمیدانند کولین یک ماده مغذی ضروری است.» او میافزاید که بسیاری از غذاهای رژیم مدیترانهای نیز منبع کولین هستند و مشخص شده که این رژیم خطر التهاب و آلزایمر را کاهش میدهد. در نهایت، دکتر شراگ توصیه میکند برای حفاظت از سلامت مغز بهتر است رژیم غذایی متعادلی داشته باشید. اگر این رژیم شامل املت با زرده هم باشد بسیار بهتر است.
