توصیه‌های مادربزرگ‌ها پشتوانه علمی یافت: اهمیت شستن نواحی نادیده‌گرفته‌شده بدن

دانشمندان هنگام بررسی آنچه آن را اکنون «فرضیه مادربزرگ» می‌نامند، دریافتند افراد هنگام شست‌وشو در حمام، معمولا شستن بخش‌های خاصی از بدن را پشت گوش می‌اندازند و همین باعث می‌شود میکروبیوم پوست آن نواحی سلامت کمتری داشته باشد.

تیم پژوهشی موسسه زیست‌محاسباتی دانشگاه جورج واشنگتن که درباره میکروبیوم پوست افراد سالم‌ــ  یعنی مجموعه موجودات میکروسکوپی که روی پوست انسان زندگی می‌کنند‌ــ  مطالعه می‌کند، بر تفاوت‌های میکروبیوم پوست در نواحی مختلف بدن تمرکز کرد و پوست بازوها را با نواحی‌ که معمولا در شست‌وشو نادیده گرفته می‌شوند، مثل داخل ناف و پشت گوش‌ها مقایسه کرد.

کیت کرندال، رئیس این موسسه و استاد آمار زیستی و بیوانفورماتیک دانشگاه جورج واشنگتن، می‌گوید مادربزرگش همیشه به او توصیه می‌کرد که «پشت گوش‌ها، لای انگشتان پا و داخل نافت را خوب بشور». تیم او اکنون این فرضیه را بررسی کرد که آیا ممکن است این نواحی به دلیل کم‌توجهی در شست‌وشو، با دیگر بخش‌های بدن از نظر نوع باکتری‌ها، هم تفاوت داشته باشند.

در این پژوهش، ۱۲۹ دانشجو از پوست ساق پا، ساعد، پشت گوش‌ها، بین انگشتان پا و نافشان نمونه جمع‌ کردند. سپس همان دانشجویان یاد گرفتند چگونه دی‌ان‌ای موجود در این نمونه‌ها را توالی‌یابی کنند و نواحی چرب و کمتر شسته‌شده را هم با نواحی خشک و تمیزتر مقایسه کردند.

نتایج نشان داد که مادربزرگ‌ها حق ‌دارند: نواحی‌ که به‌طور منظم‌تری تمیز می‌شوند، نسبت به نواحی‌ که معمولا نادیده گرفته می‌شوند، میکروبیوم بسیار متنوع‌تر و بالقوه سالم‌تری دارند.

پژوهشگران نوشتند: «نواحی خشک پوست (ساعد و ساق پا) از نظر تنوع و غنا و همچنین کارکرد میکروبی، نسبت به نواحی چرب (پشت گوش‌ها) و مرطوب (ناف و بین انگشتان پا) غنی‌تر و متفاوت‌تر بودند.» 

 آن‌ها اضافه کردند که «باکتری‌های یک نقطه مشخص از پوست همیشه ثابت نمی‌مانند و ترکیبشان بسته به ناحیه پوست و ویژگی‌های هر فرد، می‌تواند سال‌به‌سال تغییر کند».

میکروبیوم پوست شامل میکروب‌های مفید و مضر است. هنگامی که تعادل این مجموعه به‌ سوی میکروب‌های مضر تغییر کند، می‌تواند به بیماری‌هایی مانند اگزما یا آکنه منجر شود.

البته رابطه میان سلامت میکروبیوم پوست و سلامت کلی انسان هنوز نیازمند پژوهش‌های بیشتری است.