این نوشیدنی به ظاهر "بی‌ضرر" کبد شما را چرب می‌کند
شیرین‌کننده‌های مصنوعی ممکن است با خطرات بیشتری در زمینه سندرم متابولیک، دیابت نوع ۲ و مشکلات قلبی در ارتباط باشند
مطالعه‌ای تازه و هشداردهنده نشان می‌دهد نوشیدنی‌های حاوی شیرین‌کننده مصنوعی یا اصطلاحا رژیمی با افزایش خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (MASLD)، شایع‌ترین بیماری کبدی در ایالات متحده، مرتبطند و نکته غافلگیرکننده اینکه خطر این نوشیدنی‌های ظاهرا بی‌ضرر و رژیمی، بیشتری از نوشابه‌های معمولی است.
کبد چرب غیرالکلی به تجمع بیش‌ازحد چربی در سلول‌های کبد گفته می‌شود که با مشکلات متابولیک مانند چاقی، دیابت نوع ۲، فشار خون بالا یا اختلال چربی خون مرتبط است، اما به دلیل مصرف الکل ایجاد نمی‌شود.
به گزارش نیویورک‌پست، نوشابه‌های رژیمی سال‌ها است که به‌عنوان جایگزینی سالم‌تر برای نوشابه‌های معمولی معرفی شده‌اند، زیرا فاقد کالری و قند زیادند، اما تحقیقات جدید نشان می‌دهد شیرین‌کننده‌های مصنوعی ممکن است با افزایش خطر سندرم متابولیک، دیابت نوع ۲ و بیماری‌های قلبی مرتبط باشند. برخی از ترکیبات آن هم می‌توانند تعادل میکروبیوم روده را هم مختل کنند، تنظیم قند خون را بر هم بزنند و حتی تشکیل لخته‌‌های خونی را افزایش دهند.
دکتر لیهه لیو، نویسنده اصلی این پژوهش و دانشجوی تحصیلات تکمیلی در رشته گوارش در بیمارستان آموزشی دانشگاه سوجوی چین، می‌گوید: «این یافته‌ها تصوری را که نوشیدنی‌های رژیمی را بی‌ضرر می‌دانست، به چالش می‌کشد و لزوم بازنگری در نقش آنها در رژیم غذایی و سلامتی کبد را نشان می‌دهد. به‌ویژه اکنون که کبد چرب غیرالکلی به یک معضل جهانی بدل شده است.»
به گفته لیو، «نوشیدنی‌های قندی مدت‌ها است زیر ذره‌بین قرار دارند، اما نسخه‌های رژیمی آنها که تصور می‌شد سالم‌ترند، به‌طور گسترده مصرف می‌شوند، در حالی که تاثیرشان بر سلامتی کبد هنوز به‌خوبی روشن نیست».
تیم لیو عادات نوشیدنی ۱۲۳ هزار و ۸۰۰ نفر از بزرگسالان بریتانیایی را که در ابتدا هیچ‌کدام بیماری کبدی نداشتند، بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲ بررسی کرد. از شرکت‌کنندگان پرسیده می‌شد ۲۴ ساعت قبل از زمان پاسخگویی به پرسشنامه، چند لیوان یا قوطی نوشابه (هر ۲۵۰ میلی‌لیتر، معادل یک قوطی باریک نوشابه) نوشیده‌اند. آنها بیش از ۱۰ سال پیگیری شدند تا مشخص شود چه کسانی به بیماری کبد چرب غیرالکلی مبتلا شدند.
نتایج نشان داد مصرف بیش از یک قوطی نوشابه رژیمی در روز با ۶۰ درصد افزایش خطر ابتلا به کبد چرب غیرالکلی همراه بود. در حالی که مصرف همین مقدار نوشابه معمولی، خطر را ۵۰ درصد افزایش داد.
جالب‌تر اینکه در حالی که هر دو نوع نوشیدنی باعث افزایش چربی کبد شدند، فقط نوشیدنی‌های رژیمی با افزایش خطر مرگ‌های مرتبط با کبد همراه بودند.
چرا هر دو نوع نوشیدنی خطرناک‌اند؟
به گفته لیو، قند زیاد در نوشابه‌های معمولی موجب افزایش سریع قند و انسولین خون، افزایش وزن و بالا رفتن سطح اسیداوریک می‌شود که همگی در تجمع چربی در کبد نقش دارند. در مقابل، نوشیدنی‌های رژیمی ممکن است با تغییر میکروبیوم روده، کاهش حس سیری، افزایش میل به طعم شیرین و حتی تحریک ترشح انسولین به کبد آسیب بزنند.
در حال حاضر حدود ۳۸ درصد بزرگسالان آمریکایی به بیماری کبد چرب غیرالکلی مبتلا هستند؛ رقمی که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۴۰ با افزایش چاقی و دیابت، به بیش از ۵۵ درصد برسد.
نتایج این پژوهش روز دوشنبه در کنگره هفته گوارش اروپا در برلین ارائه شد. البته در داده‌های مطالعه مارک نوشابه‌ها یا نوع دقیق شیرین‌کننده‌های استفاده‌شده مشخص نبود که به گفته لیو، یکی از محدودیت‌های پژوهش است.
لیو توصیه کرد: «بهترین و ایمن‌ترین رویکرد محدود کردن هر دو نوع نوشیدنی‌ــ چه قندی و چه رژیمی‌ــ است. آب همیشه بهترین انتخاب است؛ زیرا بار متابولیک را از بدن برمی‌دارد و از تجمع چربی در کبد جلوگیری می‌کند.»
او افزود که تیمش قصد دارد در مراحل بعدی بررسی کند قند و شیرین‌کننده‌های مصنوعی چگونه با باکتری‌های روده تعامل می‌کنند و بر پیشرفت بیماری کبد اثر می‌گذارند.
