خوابیدن با جوراب: فواید و مضرات علمی برای کیفیت خواب و گردش خون

یکی از نگرانی‌های رایج، مضر بودن خوابیدن با جوراب، به‌ویژه برای گردش خون است. باور عمومی این است که جوراب‌های تنگ جریان خون را محدود کرده، دمای بدن را بیش از حد بالا می‌برند یا منجر به تعریق و عفونت‌های پوستی می‌شوند. این نگرانی‌ها برای افراد با پوست حساس یا بیماری‌هایی مانند دیابت جدی‌تر است.

تحقیقات علمی این نگرانی‌ها را تا حدی تأیید می‌کنند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ در Journal of Physiological Anthropology نشان داد جوراب‌های بسیار تنگ می‌توانند در برخی افراد باعث احساس ناراحتی و کاهش جریان خون شوند، هرچند این اثر در جوراب‌های نرم و گشاد مشاهده نشد. همچنین، جوراب‌های بافته‌شده از مواد مصنوعی و غیرقابل تنفس، با به دام انداختن رطوبت، خطر عفونت‌های قارچی را افزایش می‌دهند و می‌توانند منجر به حساسیت پوستی شوند.

برای افراد مبتلا به دیابت یا مشکلات مزمن گردش خون، استفاده از جوراب تنگ می‌تواند خطرساز باشد. انجمن دیابت آمریکا (ADA) در سال ۲۰۲۳ هشدار داده که جوراب‌های تنگ می‌توانند خطر زخم پا را در این افراد افزایش دهند. بنابراین، ادعای مضر بودن خوابیدن با جوراب در صورت انتخاب جوراب نامناسب (تنگ، پلاستیکی) یا برای افراد با شرایط خاص، صحیح است.

فواید خوابیدن با جوراب برای کیفیت خواب و گردش خون

در مقابل، طرفداران خوابیدن با جوراب معتقدند این کار با گرم نگه داشتن پاها، به بهبود گردش خون و افزایش کیفیت خواب کمک شایانی می‌کند. این ایده در منابع سلامت و شبکه‌های اجتماعی طرفداران زیادی دارد و بر فواید خوابیدن با جوراب تاکید می‌کند.

شواهد علمی نیز از این ادعا حمایت می‌کنند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ نشان داد گرم کردن پاها قبل از خواب، زمان به خواب رفتن را تا ۷ دقیقه کاهش و مدت خواب عمیق را ۱۰ درصد افزایش می‌دهد. دلیل این امر، گشاد شدن رگ‌های خونی (vasodilation) پاها و کمک به تنظیم دمای مرکزی بدن برای خواب است که به تجربه خوابی آرام‌تر کمک می‌کند.

همچنین، گرم کردن پاها می‌تواند گردش خون را، به‌ویژه در افرادی با پاهای سرد یا مبتلا به سندرم رینود (اختلال در گردش خون محیطی)، بهبود بخشد. گرما به رگ‌ها کمک می‌کند تا خون را بهتر به اندام‌های انتهایی برسانند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که این عمل بیداری‌های شبانه را نیز تا ۱۵ درصد کاهش می‌دهد، زیرا دمای پایدار بدن به حفظ چرخه خواب کمک می‌کند.

جمع‌بندی: با جوراب بخوابیم یا نه؟

در نهایت، خوابیدن با جوراب می‌تواند برای بسیاری از افراد، به‌خصوص آن‌هایی که از سردی پا یا اختلالات خواب رنج می‌برند، مفید باشد و کیفیت خواب و گردش خون آن‌ها را بهبود بخشد. گرمای پاها به تسریع فرآیند به خواب رفتن و افزایش عمق خواب کمک می‌کند.

با این حال، این عادت برای همگان مناسب نیست. جوراب‌های تنگ، پلاستیکی یا نامناسب می‌توانند مشکلاتی نظیر تعریق، عفونت، یا محدودیت گردش خون ایجاد کنند، خصوصاً در افراد دیابتی یا با پوست حساس. انتخاب جوراب‌های نخی، نرم و گشاد و مشورت با پزشک در صورت داشتن بیماری‌های زمینه‌ای مانند نوروپاتی دیابتی، کلید بهره‌مندی از فواید خوابیدن با جوراب است.