رویارویی خطرناک چین و آمریکا در دریای جنوبی

در شرایطی که چین و آمریکا برای پایان دادن به جنگ تجاری یک آتش بس 90 روزه امضا کرده اند، این نگرانی وجود دارد که فقدان گفت و گوهای مرتبط با دریای جنوبی ممکن است باعث شود تا دو کشور درگیر یک رویارویی نظامی شوند.

بارها در ماه های گذشته ناوهای آمریکایی وارد مناطقی از دریای جنوبی شده اند که چین آنها را متعلق به خود می داند و پکن برای دور کردن کشتی های آمریکایی ناوهای خود را به تعقیب آنها فرستاده است.

در دو مورد ناوهای چینی نزدیک بود که با کشتی های جنگی آمریکایی برخورد کنند و همین موضوع باعث شد تا پنتاگون به چین هشدار دهد که تعقیب هایی که ناوهای این کشور به طور غیرحرفه ای انجام می دهند می تواند باعث برخورد این کشتی ها با یکدیگر شود.

برای همین اکنون یکی از بحث های کارشناسی در چین این است که دو کشور باید هرچه زودتر وارد گفت و گوهای امنیتی شوند تا از آتش «یک جنگ ناخواسته و غیرمنتظره» در دریای جنوبی و شلیک ناوها به یکدیگر جلوگیری کنند.

در واقع بحث اینجاست که هر گونه برخورد میان این ناوشکن ها و یا پرواز جنگنده های دو کشور برفراز دریای جنوبی می تواند باعث شود تا اوضاع به طور ناگهانی از کنترل خارج شود.

آمریکا نگران ساخت و سازهای جزایر مصنوعی، باندهای فرودگاهی و استقرار سامانه های موشکی و دفاعی در دریای جنوبی است و پکن می گوید که مسایل این منطقه ربطی به واشنگتن ندارد و ورود ناوها و جنگنده های این کشور به این منطقه باعث شده است تا خطر برخورد نظامی دو کشور افزایش یابد.

از سوی دیگر آمریکا و چین دارای روابط نظامی وسیعی نیستند و در این زمینه مشکلات فراوانی میان آنها وجود دارد نبود اعتماد کافی میان دو کشور نیز مضاعف بر معضلات شده است و به نظر می رسد تنها راه برای برون رفت از این وضعیت، گفت و گوهای امنیتی است که پیشتر به دلیل اختلافات و مناقشات فزاینده، برخی از نشست های آن لغو نیز شده بود.

اینکه آمریکا بر این باور است که چین با ساخت و سازهای خود دریای جنوبی را به یک پایگاه نظامی تبدیل کرده است و واشنگتن می خواهد با اعزام ناو، نیرو و جنگنده، کشتیرانی آزاد را حراست کند، از مسایلی است که می تواند برای دو کشور خطرناک باشد و درآینده آنها را به یک جنگ و درگیری نظامی در دریای جنوبی بکشاند.

در نبود این گفت و گوهای نظامی، آنچه مشاهده می شود جولان ناوهای آمریکایی و متحدان این کشور از فرانسه و انگلیس گرفته تا استرالیا، و رزمایش هایی است که این کشور با یکدیگر و با ژاپن برگزار می کنند.

افزون بر این در لوای حمایت های آمریکا، این ژاپن است که در اندیشه تقویت نیروی نظامی خود در منطقه است و در تازه ترین مورد اعلام کرد قصد دارد جنگنده های رادارگریز اف 35 خریداری شده از آمریکا را روی ناو حامل بالگرد خود فرود آورد و بودجه ای هم برای این کار تخصیص داده است.

منطقه دریای جنوبی با یک میلیون و 300 هزار مایل مربع مساحت و هزاران میلیارد دلار ارزش کشتیرانی تجاری آن برای همه کشورهای منطقه اهمیت دارد و لشکرکشی آمریکا به این منطقه نیز برای دستیابی به این منافع عظیم است و اینکه واشنگتن می خواهد مانند خاورمیانه و شبه جزیره کره و حتی در ابعادی وسیعتر در این ناحیه حضور داشته باشد جایی که چین آن را حیاط خلوت خود می داند.

'خه لی' از کارشناسان امور نظامی چین می گوید که هنوز دیدارهای نظامی بلند پایه میان دو کشور انجام نشده است و باید دید دو کشور برای سال آینده چه برنامه ای دارند.

وی می افزاید که آمریکا بی توجه به اینکه این منطقه جزو حق مالکیت و تمامیت ارضی چین محسوب می شود و به بهانه کشتیرانی آزاد هواپیماهای شناسایی و جنگی و ناوشکن هایش را راهی دریای جنوبی می کند و این برای دو کشور خطرآفرین است.

وی به لغو برخی از دیدارهای نظامی اشاره می کند و می گوید که رزمایش آمریکا در پاییز به رغم آنکه با دعوت از چین قرار بود برگزار شود بدون این کشور انجام و دعوتنامه چین لغو شد و پس از آن هم جیمز متیس وزیر دفاع آمریکا سفرش به چین را لغو کرد.

پس از آن بود که متیس در نشستی در ماه اکتبر در ویتنام به پکن یورش برد و گفت که چین باعث شده است تا دریای جنوبی به یک منطقه و پایگاه نظامی آن کشور تبدیل شود و رفتارها و اقدامات چین غیرسازنده است و قابل قبول نیست.

به رغم چنین تنش هایی ظاهرا عقب نشینی از سوی دو طرف دیده نمی شود و چین حتی در نظر دارد در دریای جنوبی یک منطقه دفاعی شناسایی ویژه ایجاد کند که در چنین صورتی همه هواپیماهای کشورهای دیگر برای عبور از آن باید قبلا اطلاع رسانی کنند و این می تواند آتش زیر خاکستر میان این کشور و آمریکا محسوب شود.

کارشناسان بر این باورند که موضوع دریای جنوبی به تنهایی سیاسی نیست و با مجموعه ای از موضوعات تجاری، اقتصادی و امنیتی گره خورده است و به بازارهای مالی و تجاری دنیا مربوط می شود و برای همین هر آن ممکن است اوضاع در این منطقه از کنترل خارج شود و طرفین را به جنگی بکشد که می تواند ابعادی بسیار وسیعتر از این منطقه داشته باشد.