میانجی جدید مذاکرات ایران و آمریکا مانند عمان قابل اعتماد خواهد بود؟

انتخاب قطر به‌عنوان میانجی جدید بین ایران و آمریکا، تازه‌ترین تحول در روند دیپلماسی منطقه‌ای و هسته‌ای ایران به شمار می‌آید. پیش از این، عمان نقش میانجی سنتی را در گفت‌وگوهای ایران و غرب ایفا می‌کرد؛ کشوری که به‌خاطر روابط متوازن خود با تهران و واشنگتن و فضای نسبتا آرام سیاسی‌اش، توانسته بود به یک پل اعتماد تبدیل شود. عمان با حفظ بی‌طرفی، امکان گفت‌وگوهای آرام و بدون جنجال رسانه‌ای را فراهم می‌کرد و مذاکرات پشت پرده تحت حفاظت این کشور جریان داشت.

اما قطر با ویژگی‌های متفاوت وارد صحنه شده است. دوحه نه تنها روابط نزدیک اقتصادی و سیاسی با ایران دارد، بلکه نقش فعال‌تری در مسائل منطقه‌ای، به ویژه در پرونده‌های غزه و روابط با گروه‌های فلسطینی، ایفا می‌کند. این کشور توانسته خود را به عنوان بازیگری پویا و تأثیرگذار معرفی کند که همزمان با حفظ روابط با واشنگتن، ظرفیت فشار و میانجیگری منطقه‌ای را دارد.

کارشناسان می‌گویند این تغییر، هم فرصت و هم چالش به همراه دارد؛ از یک سو، حضور قطر می‌تواند گفت‌وگوها را با نگاه منطقه‌ای و چندجانبه غنی‌تر کند، اما از سوی دیگر، سبک فعال و رسانه‌ای‌تر دوحه می‌تواند مذاکرات را بیشتر در معرض توجه و نقد عمومی قرار دهد و پیچیدگی‌های دیپلماتیک را افزایش دهد.

رسانه‌های بین‌المللی نیز این تغییر را با دقت دنبال کرده‌اند. واشنگتن تایمز این اقدام را نشانه‌ای از تلاش ایران برای بازسازی کانال‌های ارتباطی با آمریکا دانسته و هشدار داده که بدون تیم دیپلماتیک اختصاصی در کاخ سفید، چشم‌انداز روشنی برای پیشرفت مذاکرات وجود ندارد. تحلیل‌گران اروپایی نیز اشاره کرده‌اند که قطر می‌تواند سطح فشار بر ایران و آمریکا را متعادل کند و زمینه‌ای برای تعاملات منطقه‌ای فراهم آورد، اما موفقیت این میانجیگری بستگی مستقیم به توانایی دوحه در مدیریت تضادهای منطقه‌ای و خواست‌های تهران و واشنگتن دارد.

به این ترتیب، تغییر میانجی از عمان به قطر می‌تواند فصل جدیدی در روند مذاکرات هسته‌ای ایران رقم بزند. این حرکت، در عین فرصت‌سازی برای دیپلماسی منطقه‌ای و تعمیق نقش ایران در پرونده‌های بین‌المللی، پرسش‌هایی را درباره شفافیت، سرعت و ثبات مذاکرات مطرح می‌کند. آینده نشان خواهد داد که آیا قطر با توانمندی دیپلماتیک خود می‌تواند پلی مطمئن میان تهران و واشنگتن ایجاد کند یا این تغییر، پیچیدگی‌ها و چالش‌های تازه‌ای بر مسیر مذاکرات تحمیل خواهد کرد.