چشم‌انداز صندوقهای طلا در پی نوسانات انس جهانی و تحولات ژئوپولیتیکی
در ماه‌ها و سال‌های گذشته تحولات ژئوپولیتیکی یکی از عامل‌های اصلی برای رشد قیمت جهانی طلا بوده است.
چون چنین تحولاتی باعث ایجاد نا اطمینانی در بازارهای مالی و ورود سرمایه‌گذاران به بازار طلا می‌شود. زیرا طلا همواره مأمن امنی برای سرمایه‌گذاری در شرایط وجود نا اطمینانی است. تغییرات قیمت طلای جهانی می‌تواند بصورت مستقیم در بازار طلای ایران نیز تاثیرگذار باشد. از این سو سرمایه‌گذاران زیادی در داخل کشور به این دارایی امن روی آورده‌اند. اما سوالی که ممکن است برای سرمایه‌گذاران در داخل ایران ایجاد شود این است که طلا بخریم یا صندوق طلا؟ و چشم انداز صندوقهای طلا در پی چنین تحولاتی چگونه خواهد بود؟
مروری بر وضعیت اخیر بازار جهانی طلا
در ماه‌های گذشته اگر روند قیمت جهانی طلا را مورد بررسی قرار دهیم، مشاهده می‌کنیم که این فلز گرانبها یک روند صعودی را طی کرده است. از ماه آگوست سال 2022 قیمت جهانی طلا روند صعودی خود را آغاز کرده است و این دارایی تا به امروز در حالت صعودی قرار داشته است. همچنین در یک سال گذشته توانسته چند بار سقف‌های قیمتی جدیدی را ثبت کند.
نقش تحولات ژئوپلیتیکی در بازار طلا
سیر صعودی قیمت جهانی طلا با درگیری‌های روسیه و اوکراین آغاز شد. این درگیری نظامی بزرگترین تحول ژئوپولیتیکی در یک دهه‌ی گذشته است. زیرا این درگیری باعث ایجاد اخلال در عرضه‌ی نفت و گاز روسیه به اروپا شد. از سوی دیگر چون اوکراین یکی از تولید کننده‌های مهم جهان در بخش کشاورزی و بخصوص گندم است، منجر شد که سرمایه‌گذاران به دنبال دارایی امنی برای حفظ سرمایه خود باشند. از طرفی، به دلیل اینکه روسیه یک کشور مهم و تاثیرگذار در سیاست جهانی است، حساسیت‌ها به این درگیری بسیار بیشتر از افغانستان و عراق بوده است. به همین دلیل کاملا پیش بینی شده بود که قیمت طلای جهانی با افزایش تقاضا مواجه خواهد شد.
حال جدای از این درگیری‌های نظامی، هرگونه تحول ژئوپولیتیکی در سراسر جهان که بتواند چرخه‌ی عرضه و تقاضا در سطح جهانی را مورد تهدید قرار دهد باعث افزایش تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت جهانی طلا می‌شود. چون در این شرایط سرمایه‌گذاران برای اینکه اثرات این تحولات غیر منتظره را تا حد زیادی کاهش دهند و ارزش دارایی خود را افزایش دهد، اولین بازاری که به آن وارد می‌شوند بازار طلا است.
وضعیت انس جهانی طلا؛ روندهای کوتاه‌مدت و بلندمدت
بازارهای مالی و بخصوص طلا همواره در حال نوسان هستند، به گونه‌ای که قیمت این دارایی در لحظه تغییر می‌کند. برای بررسی روند قیمت طلا باید بازه زمانی آن را به کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم بندی کرد.
در کوتاه مدت قیمت طلا بیشتر بر اثر اخبار سیاسی و اقتصادی تغییرات زیادی خواهد کرد. به عنوان مثال اگر نرخ بهره تغییر کند یا مثلا تورم در آمریکا دچار تغییرات زیادی شده باشد، می‌تواند منجر به نوسانات زیادی در کوتاه مدت شود. اما برای اینکه بتوان وضعیت بلند مدت قیمت طلا را بررسی کرد، تحولات جهانی بالاترین اثر را خواهند داشت. همانگونه که گفته شد از آگوست 2022 قیمت جهانی طلا یک روند صعودی را آغاز کرده است که تا به امروز ادامه دارد. اگر به معاملات هفتگی یا روزانه این فلز گرانبها نگاهی بیاندازیم نشان می‌دهد که بصورت روزانه این دارایی امن فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرده است.
افرادی که قصد سرمایه‌گذاری در طلا را دارند بهتر است به دید بلند مدت به آن نگاه کنند. اما کسانی که معامله‌گر روزانه هستند وضعیت متفاوتی دارند. این افراد به دنبال نوسانات روزانه هستند و به دید بلند مدت در طلا سرمایه‌گذاری نمی‌کنند.
صندوقهای طلا در ایران؛ ابزاری برای پوشش ریسک؟
سرمایه‌گذاری در طلا برای بسیاری از افراد جامعه با هدف پوشش ریسک و حفظ ارزش دارایی در طول زمان است. صندوق طلا روشی برای سرمایه‌گذاری در طلا است که توانسته است بسیاری از چالش‌های سرمایه‌گذاری در طلا را به فرصت سود تبدیل کند. برخی از سرمایه‌گذاران تصور می‌کنند که بهترین روش برای سرمایه‌گذاری در طلا، خرید طلای فیزیکی است. این تفکر کاملا نادرست است. زیرا سرمایه‌گذاری در طلای فیزیکی می‌تواند هزینه‌های سرمایه‌گذاری بالا و ریسک‌های خاصی داشته باشد. اما صندوقهای طلا تا حد زیادی توانسته‌اند این ریسک‌ها را تعدیل کنند.
برای خرید طلای فیزیکی از جمله طلای 18 عیار سرمایه‌گذاران باید هزینه‌های اضافی همچون اجرت ساخت طلا، مالیات بر ارزش افزوده و سود فروشنده پرداخت کنند. چنین هزینه‌هایی حدودا 17 تا 20 درصد از ارزش کل طلا را شامل می‌شوند. این در حالی است که برای خرید صندوق طلا سرمایه‌گذاران لازم نیست چنین هزینه‌های اضافی را پرداخت کنند.
دومین چالشی که در خرید طلای فیزیکی وجود دارد، ریسک فیزیکی است. طلا به دلیل ارزش بالایی که دارد همیشه در معرض ریسک فیزیکی به سرقت رفتن قرار دارد. اما صندوق طلا چون تمامی معاملات آن بصورت آنلاین است هرگز گرفتار چنین ریسک فیزیکی نخواهد شد.
سرمایه گذاری با پول کم در طلای فیزکی امکان پذیر نیست. برای خرید طلای فیزیکی فرد باید حداقل چند میلیون تا چند ده میلیون تومان وجه نقد در اختیار داشته باشد. اما برای خرید صندوق طلا این مقدار سرمایه اولیه نیاز نیست. سرمایه‌گذاران می‌توانند با حداقل 500 هزار تومان در صندوق طلا شروع به سرمایه‌گذاری کنند.
پیش‌بینی‌ها و سناریوهای محتمل برای آینده طلا
پیش بینی آینده، کار دشواری است اما تا حدی می‌توان روندها را تحلیل کرد. تا زمانی که نا اطمینانی در فضای اقتصادی جهان وجود داشته باشد، طلا می‌تواند یک دارایی بسیار خوب برای پوشش ریسک باشد. با توجه به اینکه در هفته‌های گذشته آمریکا به کالاهای وارداتی از سایر کشورها تعرفه‌های زیادی اعمال کرده است، باعث می‌شود قیمت این کالاها در این کشور افزایش چشمگیری را تجربه کنند. این کار باعث افزایش تورم می‌شود. در نتیجه کماکان این احتمال وجود دارد که قیمت طلا به عنوان یک دارایی، افزایش قیمت پیدا کند.
از سوی دیگر هنوز چشم انداز روشنی از پایان درگیری بین روسیه و اوکراین وجود ندارد. این چالش خود باعث افزایش نا اطمینانی و افزایش تقاضا برای طلا می‌شود. اگر این چالش‌ها رفع شوند در بلند مدت انتظار کاهش تقاضا در نتیجه کاهش قیمت برای آن دور از انتظار نیست.
نتیجه‌گیری و توصیه‌های محتاطانه
به دلیل اینکه طلا می‌تواند گزینه بسیار خوبی برای حفظ ارزش پول و پوشش ریسک باشد، سرمایه‌گذاران بهتر است همیشه بخش قابل توجی از دارایی خود را در طلا سرمایه‌گذارای کنند. زیرا اشتباه ترین کار ممکن این است که سرمایه‌گذاران تمام دارایی خود را در یک بازار خاص سرمایه‌گذاری کنند.
