بیدردی زخم در دیابتیها زنگ خطر است؛ هشدار متخصص درباره پیشرفت آسیب عصبی
یک متخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری با هشدار نسبت به بیدردی زخم در بیماران دیابتی تأکید کرد این موضوع میتواند نشانه پیشرفت آسیب عصبی باشد؛ عارضهای که در صورت بیتوجهی، خطر عفونت شدید و حتی قطع عضو را بههمراه دارد.
دیابت یکی از بیماریهای شایع و مزمن است که در صورت اختلال در کنترل قند خون، میتواند اندامهای مختلف بدن را درگیر کند. دکتر فرید یوسفی، متخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، با اشاره به نقش حیاتی قند خون در عملکرد بدن گفت: افزایش مداوم قند خون میتواند به قلب و عروق، کلیهها، کبد، عضلات و سیستم عصبی آسیب وارد کند.
زخم پای دیابتی؛ عارضهای شایع اما خطرناک
به گفته این متخصص، یکی از شناختهشدهترین عوارض دیابت، زخم پای دیابتی است؛ مشکلی که در صورت تشخیص دیرهنگام و درمان نامناسب، ممکن است به عفونتهای شدید و در نهایت قطع عضو منجر شود.
دکتر یوسفی با بیان اینکه بسیاری از افراد ممکن است سالها بدون آگاهی دچار قند خون بالا باشند، افزود: علائم دیابت بسته به عضو درگیر متفاوت است و میتواند شامل تاری دید، کاهش بینایی، سفتی شریانها، کاهش خونرسانی به اندامها، سردی و درد دست و پا، آسیب کلیوی، تنگی نفس و خستگی زودرس باشد.
لزوم غربالگری حتی بدون علامت
وی تأکید کرد: در افرادی که سابقه خانوادگی دیابت دارند، بررسی دورهای قند خون حتی در نبود علائم واضح، اهمیت زیادی دارد و میتواند به تشخیص زودهنگام و پیشگیری از عوارض جدی کمک کند.
سبک زندگی و افزایش دیابت
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز، کمتحرکی، مصرف غذاهای پرکالری، فستفودها و تغییر الگوی تغذیه را از عوامل مهم افزایش شیوع دیابت دانست و گفت: این روند نگرانکننده نهتنها در بزرگسالان بلکه در کودکان نیز دیده میشود؛ کاهش فعالیت بدنی و افزایش زمان استفاده از بازیهای رایانهای، زمینهساز بروز پیشدیابت در سنین پایین است.
چرا پاها بیشتر آسیب میبینند؟
دکتر یوسفی در توضیح اصطلاح «پای دیابتی» گفت: پاها به دلیل تحمل وزن بدن، تحرک مداوم و قرار گرفتن در معرض فشار و ضربه، بیش از سایر اندامها مستعد زخم هستند. کاهش خونرسانی ناشی از دیابت نیز این خطر را تشدید میکند.
او کاهش حس یا نوروپاتی را یکی از عوامل اصلی ایجاد زخم پای دیابتی دانست و افزود: زمانی که حس پا کاهش مییابد، فرد متوجه آسیبهای کوچک نمیشود و همین موضوع میتواند به زخمهای عمیق و طولانیمدت منجر شود.
بیدردی زخم؛ نشانهای هشداردهنده
این متخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری، بیدردی زخم در بیماران دیابتی را نشانهای جدی و نگرانکننده توصیف کرد و گفت: احساس نکردن درد با وجود وجود زخم، معمولاً نشاندهنده پیشرفت آسیب عصبی است. به همین دلیل، معاینات منظم پا حتی در صورت نبود زخم، برای بیماران دیابتی ضروری است.
پیشگیری؛ مهمترین اصل درمان
دکتر یوسفی کنترل دقیق قند خون را مهمترین راه پیشگیری از دیابت و عوارض آن دانست و تصریح کرد: معاینات دورهای، بررسی حس و خونرسانی پاها، رعایت رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی اصولی و توجه به بهداشت پا نقش کلیدی در پیشگیری از زخم پای دیابتی دارند.
ورزش با احتیاط
وی درباره پیادهروی و ورزش در بیماران دیابتی گفت: ورزش منظم توصیه میشود، اما باید با رعایت اصول ایمنی انجام شود؛ استفاده از کفش مناسب، جلوگیری از فشار و سایش پا، شستوشوی روزانه با شوینده ملایم و خشک کردن کامل پاها از اقدامات ضروری است.
انسولین؛ درمانی حیاتی
این پزشک درباره خودداری برخی بیماران از مصرف انسولین هشدار داد و گفت: در دیابت نوع یک و برخی موارد دیابت نوع دو، انسولین تنها درمان مؤثر است و عدم مصرف آن میتواند عوارض جدی عصبی، قلبی و عروقی بهدنبال داشته باشد. انسولینهای جدید ایمنتر و استفاده از آنها سادهتر شده است.
اعداد مهم قند خون
به گفته دکتر یوسفی، قند خون ناشتا زیر ۱۰۰ طبیعی، بین ۱۰۰ تا ۱۲۶ پیشدیابت و بالاتر از ۱۲۶ نشاندهنده دیابت است. همچنین قند خون بالای ۲۰۰ پس از مصرف غذا، معیار مهم تشخیصی محسوب میشود.
توصیه پایانی
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در پایان تأکید کرد: مراقبت منظم از پاها، کنترل مستمر قند خون و انجام معاینات دورهای میتواند نقش تعیینکنندهای در پیشگیری از زخم پای دیابتی، عفونت و قطع عضو داشته باشد.