دود ماریجوانا، دروازه ورود سرطان؟ کشف ارتباط پنهان با تغییرات سلولی مرگبار
دود ماریجوانا مسیرهایی را در سلول‌ها فعال می‌کند که با سرطان ارتباط دارند
پژوهشگران می‌گویند دود ماریجوانا شاید در ظاهر نرم‌تر و سبک‌تر از دود سیگار باشد، اما ترکیبات شیمیایی آن در اعماق ریه‌ها سیستم ایمنی را مختل و مسیرهایی را فعال می‌کند که در رشد و گسترش سرطان نقش دارند. برخی پژوهش‌ها نیز نشان می‌دهند که مصرف طولانی‌مدت و مکرر ماریجوانا با افزایش خطر سرطان‌های سر و گردن همراه است.
دلیل این ارتباط چیست؟ با هر کام گرفتن از ماریجوانا ترکیبی از «تی‌اچ‌سی» (THC) و برخی مواد سرطان‌زا، مشابه آنچه در دود تنباکو یافت میشود، وارد ریه‌ها میشود. افزون بر این، کانابینوئیدها، به‌ویژه «تی‌اچ‌سی»، ممکن است به‌تدریج تنظیم سیستم ایمنی بدن را بازنویسی کنند، طوری‌که پوشش محافظ مجاری تنفسی ضعیف میشود، پیام‌های ضد ویروسی کاهش می‌یابند و التهاب شدت می‌گیرد. همچینین طبق پژوهش‌های آزمایشگاهی روی موش‌ها، دود ماریجوانا توانایی بدن را در مقابله با توده سرطانی و عفونت‌ها کاهش می‌دهد و حتی ممکن است اثر داروهای ایمنی‌درمانی (Immunotherapy) را خنثی می‌کند.
به گزارش وبسایت لایو‌ساینس، مطالعات انسانی و حیوانی دیگر هم الگوهای مشابهی نشان داده‌اند. افزایش پروتئین‌های التهابی در راه‌های هوایی، تولید بیش از حد پروتئین «ام‌یو‌اس۵اِی‌سی» (MUC5AC)، که نشانه تغییرات بافتی اولیه است، و غیر فعال شدن برخی ژن‌های حیاتی در پاسخ به سموم، ازجمله عوارضی‌اند که ماریجوانا ایجاد می‌کند. حتی سلول‌های ایمنی نگهبان در ریه (ماکروفاژهای آلوئولی) واکنش ضعیف‌تری دارند و در پیام‌رسان‌های سلولی خون هم تغییرات ظریفی دیده میشود.
اما این همه ماجرا نیست. دود ماریجوانا مسیرهای حیاتی را در سلول‌ها فعال می‌کند که با سرطان ارتباط دارند. یکی از مهم‌ترین این مسیرها گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی (EGFR) است. در یک مطالعه محدود روی بیماران مبتلا به سرطان حنجره، مشخص شد میزان فعال‌سازی گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی در مصرف‌کنندگان ماریجوانا بسیار بیشتر از سیگاری‌ها یا غیرسیگاری‌ها است. این فعال‌سازی مداوم به رشد بی‌مهار سلول‌ها، آسیب ژنتیکی سریع‌تر و حتی مقاومت در برابر درمان منجر میشود.
با این حال، تصویر کلی هنوز کامل نیست. برخی مطالعات ارتباط مصرف مداوم ماریجوانا با سرطان را تایید می‌کنند، در حالی که برخی دیگر چنین ارتباطی نیافته‌اند. به همین دلیل، پژوهشگران تاکید دارند که هنوز به تحقیقات گسترده‌تر نیاز است.
پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مصرف ماریجوانا در بیماران مبتلا به سرطان با مرگ‌ومیر زودرس هیچ ارتباطی ندارد؛ موضوعی که دانشمندان آن را «پارادوکس کومو» می‌نامند. ماریجوانا حتی اشتهای این بیماران را برمی‌گرداند و حالت تهوع ناشی از شیمی‌درمانی را کاهش می‌دهد، در حالی که دود آن ممکن است با ایجاد تغییرات سلولی خطرناک سلامت این بیماران را تهدید کند.
