ادعای واشنگتن از گفتوگوهای پوتین و بوش در سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۸ و مواضع مسکو در قبال ایران
تارنمای آرشیو امنیت ملی آمریکا بهتازگی سندی از گفتوگوی محرمانه ولادیمیر پوتین و جورج دبلیو بوش، روسای جمهوری روسیه و آمریکا، در نخستین دیدار رسمی آنها در سال ۲۰۰۱ و سپس در سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ میلادی منتشر کرده که به ادعای این نهاد، حاوی جزئیاتی از مواضع مسکو درباره برنامههای موشکی و هستهای ایران است.
بر اساس این سند که به ادعای آرشیو امنیت ملی آمریکا از یادداشتهای رسمی این جلسه تهیه شده، پوتین در جریان این دیدار اعلام کرده است که روسیه انتقال فناوری موشکی به ایران را محدود خواهد کرد و مدعی شده که کارشناسان ایرانی به دنبال دستیابی به اطلاعات حساس بودهاند.
در این سند به نقل از رئیسجمهوری روسیه آمده است که «تردیدی نیست که آنها خواهان سلاح هستهای هستند» و مسکو به نیروهای خود دستور داده است چنین اطلاعاتی در اختیار ایران قرار نگیرد.
این گفتوگو ۱۶ ژوئن ۲۰۰۱ در قلعه بردو در اسلوونی و در حاشیه نخستین دیدار حضوری پوتین و بوش انجام شده و طبق ادعای منتشرکنندگان سند، طیف گستردهای از موضوعات از جمله ثبات راهبردی، معاهده ABM (بر اساس این توافقنامه، در برابر پذیرش تعهد متقابل مبنی بر کاهش تولید موشکهای ضد موشک، شمار موشکهای بالستیک اتحاد شوروی حداکثر ۱۶۰۰ موشک و برای آمریکا حداکثر ۱۰۵۴ موشک در نظر گرفته شد)، عدم اشاعه، ایران، کره شمالی، گسترش سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، وضعیت چچن و آینده روابط روسیه و غرب در آن مطرح شده است.
در بخشهایی از این سند، بوش نگرانیهای واشنگتن درباره ایران و انتقال فناوریهای حساس را مطرح میکند و در مقابل، پوتین با اشاره به «روابط پیچیده تاریخی» مسکو و تهران، از تعاملات محدود و کنترلشده روسیه با ایران سخن میگوید.
در عین حال، رئیسجمهوری روسیه به گفته آرشیو امنیت ملی آمریکا، بر ضرورت همکاری مشترک مسکو و واشنگتن در موضوعات منطقهای از جمله عراق نیز تأکید کرده است.
آرشیو امنیت ملی آمریکا این اسناد را در چارچوب مجموعهای از اسناد رفع محرمانهشده مربوط به روابط روسیه و آمریکا در آغاز قرن بیستویکم منتشر کرده و اصالت آنها را مبتنی بر یادداشتبرداری رسمی حاضران در جلسه عنوان کرده است.
بر اساس توضیحات منتشرشده، در این دیدار علاوه بر رؤسای جمهوری دو کشور، مقامهای ارشد امنیتی و دیپلماتیک از جمله مشاوران امنیت ملی و مترجمان رسمی حضور داشتهاند و گفتوگوها در فضایی محدود و بدون حضور رسانهها انجام شده است.
در بخش دیگری از این سند ادعایی، به اختلافنظرهای عمیق مسکو و واشنگتن درباره معاهده منع موشکهای ضدبالستیک (ABM) و نیز گسترش سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) اشاره شده و آمده است که پوتین نسبت به «کنار گذاشته شدن روسیه» از ترتیبات امنیتی اروپا ابراز نارضایتی کرده است.
تا لحظه تنظیم این خبر، مقامهای رسمی روسیه نسبت به محتوای منتشرشده، صحت نقلقولها یا برداشت ارائهشده از گفتوگوی پوتین و بوش واکنشی نشان ندادهاند.
بر اساس سند منتشرشده، بخشهایی از این گفتوگو به ارزیابی دو طرف از تهدیدهای امنیتی نوظهور پس از جنگ سرد اختصاص داشته است. در این چارچوب، بوش تأکید میکند که معاهده ABM بازتابدهنده منطق «دشمنی متقابل» است و پاسخگوی تهدیدهای جدید از سوی بازیگران غیردولتی و آنچه واشنگتن «دولتهای یاغی» مینامد، نیست.
رئیسجمهوری وقت آمریکا تصریح میکند که هدف ایالات متحده جلوگیری از امکان باجگیری هستهای علیه آمریکا و روسیه است، نه تضعیف توان بازدارندگی مسکو.
در مقابل، پوتین با طرح روایت خود از فروپاشی اتحاد شوروی، از آنچه «واگذاری داوطلبانه و بیسابقه» بخشهای وسیعی از قلمرو شوروی سابق میخواند سخن میگوید و تاکید میکند که این تحولات، احساس ناامنی و بیاعتمادی عمیقی در جامعه روسیه ایجاد کرده است. او گسترش ناتو را یکی از عوامل تشدید این احساس دانسته و تصریح میکند که روسیه خود را از سازوکارهای امنیتی اروپا کنار گذاشتهشده میبیند.
طبق این سند، موضوع مقابله با تروریسم و وضعیت افغانستان نیز بخش قابل توجهی از گفتوگو را به خود اختصاص داده است. پوتین با اشاره به حضور اسامه بنلادن در افغانستان، از ضرورت همکاری اطلاعاتی و امنیتی مسکو و واشنگتن سخن میگوید و از نبود پاسخ روشن دولت پیشین آمریکا درباره نحوه مواجهه با طالبان ابراز نارضایتی میکند. بوش نیز در این بخش، از آمادگی دولت خود برای همکاری نزدیکتر در این زمینه خبر میدهد.
در بخش دیگری از گفتوگو، رئیسجمهوری وقت آمریکا نگرانیهایی را درباره وضعیت آزادی مطبوعات و عملیات نظامی روسیه در چچن مطرح میکند؛ موضوعی که بنا بر ادعای آرشیو امنیت ملی آمریکا، با پاسخ تفصیلی پوتین درباره خصوصیسازی رسانهها و نفوذ الیگارشها همراه شده و وی محدودیتهای اعمالشده را در چارچوب «صیانت از حاکمیت دولت» ارزیابی کرده است.
همچنین در این دیدار، دو طرف درباره آینده روابط اقتصادی، عضویت روسیه در سازمان تجارت جهانی و لغو اصلاحیه جکسون–ونیک گفتوگو کردهاند و پوتین خواستار نقش فعالتر واشنگتن در تسهیل ادغام روسیه در ساختارهای اقتصادی غرب شده است.
برای ورود به کانال تلگرام فرتاک نیوز کلیک کنید.
