درآمدزایی فدراسیون فوتبال از خشم ساپینتو

او تا امروز به لحاظ امتیازی رکوردی را در فوتبال ایران جابه‌جا نکرده اما می‌تواند ادعا کند که یک‌ رکورد بسیار مهم را در لیگ برتر شکسته و صاحب بیشترین جریمه ممکن شده است. قبل از او جریمه 300‌میلیون تومانی امیرقلعه‌نویی به‌خاطر سریالی از اعتراض‌ها و مصاحبه‌ها یک ‌شوک بزرگ برای فوتبال باشگاهی ایران بود اما کمیته انضباطی این‌بار پا را فراتر گذاشت و 400‌میلیون تومان جریمه برای ساپینتو درنظر گرفت. اگر تصور می‌کنید این تنها جریمه مرد پرتغالی در فوتبال ایران است، کافی است بدانید که در کنار این حکم باورنکردنی، 2‌جلسه محرومیت را نیز برای او درنظر گرفته‌اند. نخستین برخورد انضباطی با ساپینتو پس از جدال استقلال با ملوان اتفاق افتاد. او در لحظه‌ای از این مسابقه به برانکارد کنار زمین لگد زد و تصویر زشتی در کنار زمین ساخت. کمیته انضباطی اما برخورد سختی را در این فقره برای این مربی درنظر نگرفت. پس از دیدار با گل‌گهر و واکنش تند مربی پرتغالی علیه داور، او از کنار زمین اخراج شد و محرومیت تعلیقی‌اش نیز به حالت فعال درآمد تا ریکاردو عملا 2‌جدال استقلال را از دست بدهد. حالا کمیته انضباطی بالاخره احکام مربوط به آن مسابقه را صادر کرده و به جز محرومیت 2‌جلسه‌ای، جریمه‌ای 400میلیون تومانی را برای ساپینتو درنظر گرفته است. این رقم حتی به دلار نیز هزینه بسیار سنگینی به‌نظر می‌رسد و در تاریخ لیگ برتر بی‌سابقه بوده است. جالب اینجاست که در فوتبال انگلیس بعد از درگیری شدید کونته با توخل در کنار زمین، برای سرمربی ایتالیایی تاتنهام حدود 15‌هزار پوند جریمه درنظر گرفته شد. ظاهرا مبلغ جریمه‌ها در فوتبال ایران ناگهان «حرفه‌ای»(!) شده‌اند و به سطح اول فوتبال دنیا رسیده‌اند. بدون آنکه کوچک‌ترین پیشرفتی در حوزه‌های دیگر برای این فوتبال اتفاق افتاده باشد.

اولین سؤال کلیدی در پرونده ریکاردو ساپینتو، نوع محاسبه چنین رقمی برای درنظر‌گرفتن جریمه است. اساسا این رقم با چه متر و معیاری تعیین می‌شود؟ ساپینتو دقیقا چه کاری انجام داده که باید رقمی نزدیک به یک دیه کامل را پرداخت کند؟ البته که او مرتکب اشتباه شده، البته که او رفتاری دور از ‌شأن یک ‌مربی داشته و نتوانسته خودش را در کنار زمین کنترل کند، البته که او بیش از اجازه قانونی‌اش به‌عنوان یک مربی به داور اعتراض کرده و رفتاری قابل نقد داشته اما درنظر گرفتن رقم 400‌میلیون برای جریمه‌کردن این مربی، نسبتی با واقعیت رفتاری او و واقعیت جاری فوتبال ایران ندارد. آیا ساپینتو تنها مربی لیگ برتر است که دائما به داور اعتراض می‌کند؟ آیا در همین فصل مربیان دیگری نیز چنین رفتاری را از خودشان بروز نداده‌اند؟ آیا در همین فصل مربیان دیگری در کنفرانس‌های خبری تندترین جملات را علیه داورها به زبان نیاورده‌اند؟ آیا اگر به جای ساپینتو یک ‌مربی ایرانی روی نیمکت استقلال حضور داشت و دقیقا همین رفتار را انجام می‌داد، با چنین جریمه سنگینی روبه‌رو می‌شد؟ در دربی برگشت فصل گذشته، یحیی گل‌محمدی به‌شدت به داور معترض بود و حتی برای نشان‌دادن این اعتراض، به درون زمین مسابقه رفت. او در یک‌قدمی کتک‌زدن داور قرار داشت اما کمیته انضباطی 100‌میلیون تومان جریمه برایش درنظر گرفت و البته این مربی را 6‌جلسه محروم کرد که 2‌جلسه از این محرومیت نیز تعلیقی بود. رفتاری که یحیی از خودش بروز داد، به‌مراتب افراطی‌تر از رفتار ساپینتو بود اما سرمربی پرتغالی 300‌میلیون تومان بیشتر جریمه شد و یحیی فقط 2‌بازی بیشتر از او محروم بود. در حقیقت به‌نظر می‌رسد در مواجهه با سرمربیان خارجی لیگ برتر، کمیته انضباطی به‌دنبال اصلاح و جلوگیری از رفتارها نیست و از این اتفاق به‌عنوان فرصتی برای درآمدزایی بیشتر بهره می‌برد!

بازدارندگی، فاکتور بسیار مهمی است که به هیچ قیمتی در رأی کمیته انضباطی دیده نمی‌شود. چنین حکمی هرگز نمی‌تواند جلوی عصبانیت یک مربی مثل ساپینتو در کنار زمین را بگیرد. چرا‌که هیچ بعید نیست این رقم از جیب خود او پرداخت نشود. هنوز زمان زیادی از قرارداد مربی پرتغالی با استقلال باقی مانده و مدت زیادی طول می‌کشد تا این قرارداد به مرحله تسویه‌حساب برسد. فعلا این استقلالی‌ها هستند که باید رقم جریمه را پرداخت کنند و حتی این احتمال وجود دارد که ساپینتو هیچ‌وقت وادار به پرداخت این رقم نشود. در چنین شرایطی طبیعتا جریمه سنگین مالی، موجب تغییر رفتار او در کنار زمین نخواهد شد و ساپینتو به همین کارها ادامه خواهد داد. البته به‌نظر می‌رسد کمیته انضباطی نیز به‌دنبال اصلاح این رفتار نیست. چرا‌که هر بار می‌تواند درآمد بیشتری از این طریق داشته باشد.

 شاید حتی ردپایی از اختلاف مالی سازمان لیگ و باشگاه استقلال را بتوان در پرونده‌ای شبیه به این دید. برخورد مالی با یک جریمه رفتاری و قرار‌دادن سرمربی یکی از تیم‌های لیگ برتر در قامت یک‌ عابربانک، شاید بخشی از مشکلات مالی فدراسیون فوتبال را حل کند اما شرایط اعتراض به داوری در لیگ را تغییر نخواهد داد. این تصمیم به هیچ قیمتی به‌معنای حمایت از داوری نیست. اساسا این رأی پیام بسیار بدی را به فوتبال ایران و مربیانش مخابره می‌کند. این رأی نشان می‌دهد که شما می‌توانید در کنار زمین هر رفتاری با داور داشته باشید و به جای یک‌ محرومیت طولانی‌مدت از حضور در کنار زمین، با پرداخت یک رقم نجومی از سوی باشگاه خیلی زود برگردید و همین رفتارها را از سر بگیرید. طبیعتا برای اعتراض به داور و واکنش‌هایی از این دست، باید جریمه‌هایی هماهنگ و از پیش تعیین شده درنظر گرفته شود اما در فوتبال ایران اسم باشگاه‌ها و البته ملیت مربیان در تعیین جریمه‌ها تأثیر بسیار شگرفی دارد. جریمه‌هایی که احتمالا به‌زودی میلیاردی خواهند شد تا فریادهای بیشتر در کنار زمین و صحبت‌های تندتر علیه داور، جیب فدراسیون یا سازمان لیگ را پرتر کنند!