دعای روز پانزدهم ماه مبارک رمضان
خشوع در لغت، به معناى اظهار نهایت فروتنى یا خاکسارى در برابر دیگرى با پایین آوردن سر و نگاه کردن به زمین و فرو کاستن از صدا و نگاه است.
در دعای روز پانزدهم ماه مبارک رمضان می‌خوانیم: «اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ طَاعَةَ الْخَاشِعِینَ؛ خدایا در این ماه طاعت فروتنان را نصیبم کن»، «وَ اشْرَحْ فِیهِ صَدْرِی بِإِنَابَةِ الْمُخْبِتِینَ؛ و سینه‌ام را برای انابه همانند بازگشت خاضعان باز کن»، «بِأَمَانِکَ یَا أَمَانَ الْخَائِفِینَ؛ به امان دادنت ای امان ده هراسندگان.»
در فراز اول این دعا از خداوند درخواست داریم طاعت خاشعان را نصیب ما فرماید. خشوع در لغت، به معناى اظهار نهایت فروتنى یا خاکسارى در برابر دیگرى با پایین آوردن سر، و نگاه کردن به زمین و فرو کاستن از صدا و نگاه است و در این فراز، خشوع در برابر خداوند متعال است.
* در قرآن کریم، گاه خشوع به قلب انسان نسبت داده شده، مانند «أَلَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ ءَامَنُواْ أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکْرِ اللَّهِ وَ مَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِ» یعنی آیا براى کسانى که ایمان آورده اند، وقت آن نرسیده که دل‌هایشان به یاد و حقیقتى که نازل شده، نرم شود.»
* و گاه چشم انسان با آن توصیف شده، مانند «خاشِعَةً أَبْصارُهُمْ» یعنی چشم‌هایشان به زیر افتاده.»
* و گاه صداها با آن توصیف شده است، مانند «وَخَشَعَتِ الْأَصْوَاتُ لِلرَّحْمَنِ فَلَا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْسًا» یعنی صداها براى خداى مهربان، فرو مى‌افتد و جز صدایى آهسته نمى‌شنوی.»
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله نشانه‌های خاشع را در چهار گزاره معرفی کردند:
«أمّا عَلامَةُ الخاشِعِ فأربَعةٌ: مُراقَبَةُ اللّه ِ فی السِّرِّ و العَلانِیَةِ و رُکوبُ الجَمیلِ و التَّفَکُّرُ لیَومِ القِیامَةِ و المُناجاةُ للّه» یعنی نشانه خاشع چهار چیز است: حساب بردن از خدا در نهان و آشکار، انجام کارهاى نیک، اندیشیدن براى روز قیامت، و راز و نیاز با خدا.
همچنین در احادیث، دربارۀ نفاق در خشوع سخن به میان آمده است. در این باره رسول الله (ص) فرمود «إیّاکُـم و تَخَشُّـعَ النِّفاقِ ، و هُو أنْ یُرى الجَسَدُ خاشِعا و القَلبُ لَیس بخاشِعٍ» یعنی از خاشع‌نمایى منافقانه بپرهیزید و آن، چنین است که بدن را خاشع نشان دهى در حالى که دل خاشع نیست.» (تحف‌العقول، ص: 60)
برای ورود به کانال تلگرام فرتاک نیوز کلیک کنید.
