حل جدول فقط در این مرحله از آلزایمر مفید است و در بقیه مراحل بی اثر است!

 دکتر محمد دهقانی فیروزآبادی اظهار کرد: مغز انسان متشکل از تعداد بسیار زیادی از سلول‌های‌ عصبی نورون می‌باشد. تعداد این نورون‌ها در طول زندگی هیچ تغییری نمی‌کند. حتی اگر تعدادی از آن‌ها آسیب ببینند، هیچ‌وقت جایگزین نخواهند شد. پس تنها راه تکامل مغز، تقویت ارتباطات میان سلول‌های عصبی است که با فعالیت‌های ذهنی و مغزی انجام می‌شود.

وی ادامه داد: فعالیت‌های ذهنی اقسام مختلفی دارند. یک نوع آن، فعالیت‌هایی هستند که از طریق احساسات، اطلاعات را به مغز می‌رسانند. مثلا حل جدول، به عنوان یک فعالیت ذهنی از اطلاعات دیداری و شنیداری موجود در مغز استفاده کرده و به نوعی مغز را فعال و پویا می‌کند.

این متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب با اشاره به اینکه سن، سطح تحصیلات و وضعیت سلامتی افراد در تاثیر حل جدول بر سلامت ذهن آن‌ها متفاوت است، عنوان کرد: هر شخص متناسب با سن، سطح مطالعاتی، تحصیلات و میزان اطلاعات خود باید به حل جدول بپردازد. حل جدول برای کسانی که اطلاعات و سواد کافی برای انجام این کار را ندارند، ممکن است اثرات منفی بر حافظه و ذهن باقی بگذارد.

دهقانی‌فیروزآبادی افزود: در صورتی که فرد توانایی و توانمندی لازم برای حل جداول دشوار را نداشته باشد، احتمال پرخاشگری در وی بالا می‌رود. بنابراین بهتر است از جدول‌هایی با سطوح پایین شروع کرده و به صورت پلکانی، همگام با افزایش توانمندی فرد، سطح این جداول را افزایش داد.

وی با تاکید بر اینکه به هیچ عنوان فعالیت‌های ذهنی مانند حل جدول، قادر به جایگزین شدن با درمان دارویی و پزشکی نیستند، خاطرنشان کرد: نوعی فراموشی و زوال عقل وجود دارد که با افزایش سن فرد، اختلالات شناختی مختصری در وی ایجاد می‌شود. این اختلال می‌تواند بر حافظه نیز اثرگذار باشد. در چنین موقعیتی فعالیت‌های ذهنی مانند حل جدول می‌تواند برای بهبود این اختلال کمک‌کننده باشند.

این متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب اضافه کرد: در اختلالات جدی حافظه مانند بیماری آلزایمر خصوصا در مراحل متوسط تا شدید، فعالیت‌هایی مانند حل جدول نیز تأثیرگذار نخواهد بود. بلکه این نوع فعالیت‌ها تنها در مراحل قبل از ایجاد بیماری یا مراحل اولیه آن، موثر هستند. پس از شروع بیماری به هیچ عنوان بهبودی کامل ممکن نیست.

زیاده‌روی در حل جدول بازخوردهای منفی به دنبال دارد

دهقانی‌فیروزآبادی در خصوص خستگی ذهنی و تنش‌های عصبی ناشی از زیاده‌روی در حل جدول تشریح کرد: زیاده‌روی در هر مسئله‌ای، تاثیرات منفی در پی خواهد داشت. طبیعی است زیاده‌روی در حل جدول نیز بازخوردهای منفی به دنبال داشته باشد. از مهم‌ترین اثرات آن می‌توان به افزایش اضطراب، پرخاشگری و عصبانیت به صورت ناخودآگاه اشاره کرد.

وی عنوان کرد: مدت زمان و بازه مشخصی برای حل جدول تعیین نشده است. هر فرد متناسب با شرایط زندگی خود بهتر است زمانی را برای انجام این کار اختصاص دهد. البته هیچ‌گاه حل جدول نمی‌تواند جایگزین مطالعه کتاب شود. در واقع افراد باید فعالیت‌های متنوع را برای فعال کردن مغز به کار بگیرند که حل جدول تنها یکی از آنهاست.

این متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب درباره تفاوت بازی‌های فکری دیجیتال، شطرنج و جدول خاطرنشان کرد: بازی‌های دیجیتال به دلیل ترشح هورمون‌ استرس، عوارض و مشکلات مربوط به خود را دارند. اما شطرنج مانند حل جدول یک فعالیت ذهنی و فکری به حساب می‌آید. در حل جدول، شخص از حافظه لغوی و در بازی شطرنج، شخص از حافظه فضایی خود استفاده می‌کند. بنابراین باوجود مفید بودن، هر کدام قسمت متفاوتی از مغز را درگیر می‌کند.

دهقانی‌فیروزآبادی با بیان توصیه‌هایی اظهار کرد: باتوجه به شرایط بیمار، نوع فراموشی و مرحله بیماری می‌توان توصیه‌های متفاوتی در خصوص آلزایمر ارائه کرد. به عنوان مثال وادار کردن سالمندانی که دچار آلزایمر هستند به حل جدول می‌تواند کار اشتباهی باشد. چراکه ذخیره مغزی بیمار به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده و توانمندی وی برای حل مسائل این چنینی از بین رفته است.

وی افزود: طراحی فعالیت‌های ذهنی خصوصا برای سالمندان بهتر است تحت نظر پزشک متخصص انجام شود. فعال و پویا کردن مغز در سالمندان نسبت به جوانان و میانسالان پیچیدگی بیشتر دارد؛ زیرا بیماری‌های خاص، فراموشی و آلزایمر در افراد مسن بسیار بیشتر است. گاهی اوقات چنین فعالیت‌هایی در سالمندان اثر عکس داده و موجب افزایش استرس و اضطراب آنها می‌شود.

جلوگیری از بیماری آلزایمر غیرممکن است

این متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب با تاکید بر اینکه حل جدول باید از سطوح ساده شروع شود و به صورت پلکانی دشواری‌اش افزایش یابد بیان کرد: معمولا عوامل مختلفی در ابتلا به بیماری‌های مربوط به حافظه دخیل هستند. اما به طور کلی جلوگیری از بیماری آلزایمر غیرممکن است. بلکه تنها می‌توان ایجاد بیماری را به تاخیر انداخت، سرعت سیر آن را کاهش داد و یا شدت آن را کمتر کرد.

دهقانی‌فیروزآبادی ادامه داد: علاوه بر فعالیت‌های ذهنی مانند حل جدول، داشتن فعالیت بدنی کافی و رژیم غذایی مناسب نیز در ابتلا به بیماری آلزایمر اهمیت دارند. همچنین کنترل کردن عوامل خطر برای بیماران مبتلا به فشارخون و دیابت می‌تواند سرعت حرکت به سمت آلزایمر را کاهش دهد.