ریفلاکس معده به مری؛ “آتشفشانی درون شکم”

به گزارش فرتاک نیوز، سوزش سردل یکی از شایع‌ترین علامت‌هایی است که پزشکان و متخصصان گوارش با آن مواجه می‌شوند. بیشتر افراد نیز در طول عمر خود دست‌کم چند بار سوزش سردل را تجربه می‌کنند: احساس سوزش درست زیر جناغ سینه، که ممکن است با درد، سنگینی و برگشت غذا از معده به دهان نیز همراه باشد.
 

شیوع سوزش سردل در بیشتر جوامع در حال افزایش است که علت اصلی آن تغییر در سبک زندگی و عادت‌های تغذیه‌ای نادرستی است که زندگی مدرن و شهرنشینی به همراه آورده است. سوزش سردل نشان دهنده بیماری بازگشت محتویات معده به مری، یا همان بیماری “ریفلاکس” است.
 

برگشتن محتویات اسیدی معده به درون مری، علاوه بر درد و ناراحتی، ممکن است خود منجر به بیماری‌های دیگری نیز شود. التهاب مزمن انتهای مری می‌تواند باعث زخم و خونریزی در این اندام شود و در درازمدت می‌تواند زمینه‌ساز بروز سرطان شود.
 

هم چنین، شیره معده، با داشتن اسید و آنزیم پپسین که پروتئین را هضم می‌کند، می‌تواند به اندام‌های بالاتر، مانند حلق، برسد و از آن جا حتی وارد حنجره و راه‌های هوایی شود: در این صورت، ریفلاکس می‌تواند علائمی مانند التهاب حنجره، سرفه مزمن و حتی آسم پدید آورد.
 

بسیاری از مردم برای درمان علائم ریفلاکس خود به داروهای سرکوب‌کننده اسید متوسل می‌شوند. پرمصرف‌ترین دارو در این گروه “امپرازول” است که با نام‌های تجاری مختلف به فروش می‌رسد. نکته‌ای که در مورد مصرف این داروها وجود دارد این است که چون این داروها بدون نسخه پزشک نیز قابل خریداری هستند، احتمال مصرف بی‌رویه آن‌ها وجود دارد.
 

تا مدت زمان زیادی پس از ورود امپرازول (و داروهای هم‌خانواده آن) به بازار، تصور می‌شد که این داروها اثرات جانبی قابل توجهی ندارند، اما مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که مصرف بلند مدت این داروها چندان هم خالی از خطر نیست. برای مثال، گروهی از پژوهشگران که روی امپرازول کار می‌کردند،

گزارش کرده‌اند که احتمال شکستگی استخوان لگن در افرادی که بیش از یک سال هر روز این دارو را مصرف می‌کنند، ۴۴% بیشتر از سایر افراد است زیرا امپرازول احتمالا میزان جذب کلسیم را، که برای استحکام استخوان ضروری است، کاهش می‌دهد.
 

هم چنین، پژوهش دیگری نشان می‌دهد که مصرف درازمدت امپرازول می‌تواند مقدار ماده شیمیایی ADMA را در خون بالا ببرد که خود ممکن است باعث گرفتگی رگ‌ها و سکته قلبی شود.
 

بنابراین، روش مناسب برخورد با سوزش سردل، که بسیار آزاردهنده است، چیست؟ در درجه اول، باید بدانید که علاوه بر فاکتورهای زمینه‌ای و بدنی، بسیاری از عوامل محیطی نیز در بروز ریفلاکس نقش دارند. چاقی شکمی، کشیدن سیگار، خوردن وعده‌های حجیم غذایی و دراز کشیدن بلافاصله پس از خوردن غذا همگی از عوامل مستعد کننده افراد برای بروز ریفلاکس هستند.
 

بنابراین، تغییر در سبک زندگی کمک مهمی به بهبود علائم ریفلاکس می‌کند. شاید مهم‌ترین کاری که در این قسمت می‌توانید انجام دهید، پرهیز از گرسنگی طولانی مدت و به دنبال آن خوردن وعده‌های غذایی با حجم بالا باشد. به عبارت دیگر، تلاش کنید که حجم غذای مصرفی خود را در طول روز تقسیم کنید و مدت طولانی خود را گرسنه نگه ندارید.
 

نکته‌ای دیگری که کمک زیادی به کنترل ریفلاکس می‌کند، خودداری از دراز کشیدن درست پس از صرف غذاست. میان وعده شام و خواب چند ساعت فاصله بیندازید و اگر سوزش سردلتان در شب شما را اذیت می‌کند، اندکی زیر سر خود را بالا بیاورید تا هنگام خواب کاملا افقی نباشید.
 

هم چنین، اگر تا حالا از ترس سرطان، سکته، و هزار مریضی دیگر سیگار کشیدن را کنار نگذاشته‌اید، شاید درد آزاردهنده ریفلاکس باعث شود در مصرف آن تجدید نظر کنید. در مورد ارتباط فست‌فود و غذاهای چرب با انواع بیماری‌ها تا حالا چند مطلب نوشته‌ام (و احتمالا بیشتر هم خواهم نوشت) و متاسفم که اعلام کنم: بله! غذاهای پر از چربی ریفلاکس را هم بدتر می‌کنند.
 

کاهش وزن، به خصوص در افرادی که چاقی شکمی دارند، نیز به بهبود ریفلاکس کمک می‌کند.

داروهای مهارکننده ترشح اسید نقش مهمی در جلوگیری از عوارض ریفلاکس دارند، اما لطفا هنگام مصرف آن‌ها خودسر و بی‌توجه نباشید! دوره درمان با امپرازول دو هفته است (اگر تا کنون از داروخانه امپرازول خریده باشید، احتمالا متوجه شده‌اید که در هر بسته آن تنها ۱۴ کپسول وجود دارد).
 

اگر علائم ریفلاکس پس از دو هفته مصرف امپرازول بهبود پیدا نکرد یا پس از قطع مصرف مجددا بازگشت، بهتر است که به مصرف آن ادامه ندهید و با مراجعه به پزشک متخصص گوارش، به دنبال روش‌های دیگری برای کنترل علائم خود باشید.