آسیب دیدگی بافت نرم؛ از انواع تا درمان

 آسیب دیدگی های بافت نرم در بخش های نرم سیستم اسکلتی‌عضلانی بدن انسان رخ می دهند. این سیستم از تاندون ها، رباط ها و عضلات تشکیل شده است.

 عضلات از مجموعه ای از فیبرها یا الیاف تشکیل شده اند که به دلیل خاصیت ارتجاعی خود می توانند کوتاه، کوچک و کشیده شوند.

از سوی دیگر، تاندون ها بخش های هستند که عضلات را به استخوان ها متصل می کنند. تاندون ها انرژی را به استخوان منتقل کرده و موجب حرکت می شوند.

رباط ها نیز از نظر ساختاری شبیه به تاندون ها برخوردا هستند. با این وجود، وظیفه آنها اتصال و تثبیت اجزا تشکیل دهنده یک مفصل است. آسیب دیدگی های بافت نرم به دو دسته حاد و استفاده بیش از حد تقسیم می شوند.

آسیب دیدگی های حاد بافت نرم  

این نوع از آسیب دیدگی ها به واسطه ترومای ناگهانی مانند زمین خوردن یا ضربه خوردن شکل می گیرند. رگ به رگ شدن یا کشیدگی رباط، کشیدگی عضله، و کبودی به این دسته تعلق دارند.

رگ به رگ شدن

رگ به رگ شدن به کشیدگی و/یا پارگی رباط گفته می شود. مچ پا، زانو، و مچ دست بخش هایی از بدن هستند که احتمال بیشتری دارد با این شرایط مواجه شوند. با توجه به شدت، آنها به صورت زیر طبقه بندی می شوند:

درجه 1 یا جزئی: کشش جزئی رخ داده و همچنین آسیب وارده به فیبرهای رباط اندک است.

درجه 2 یا متوسط: به یک پارگی نسبی رباط اشاره دارد.

درجه 3 یا شدید: پارگی کامل رباط است که موجب بی ثباتی می شود.

اگرچه شدت کشیدگی رباط در هر مورد می تواند متفاوت باشد، درد، کبودی، تورم و التهاب مواردی شایع در هر سه درجه آن محسوب می شوند.

کشیدگی عضله

کشیدگی عضله یک آسیب بافت نرم است که اغلب به واسطه کشش، استفاده بیش از حد، یا فعالیتی شدید رخ می دهد. کشیدگی های عضله ممکن است از موارد جزئی تا یک پارگی نسبی یا کامل را شامل شوند. از علائم شایع کشیدگی عضله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- اسپاسم های عضلانی

- کرامپ ها

- ضعف عضلانی

التهاب

کبودی

کوفتگی یا کبودی در نتیجه یک نیروی خارجی یا ضربه شکل می گیرد. به واسطه شکستگی و پارگی رگ های خونی، تغییر رنگ در پوست رخ می دهد و حتی ممکن است دامنه حرکت بخش تحت تاثیر قرار گرفته محدود شود.

درمان آسیب دیدگی های حاد بافت نرم

روش های درمان با توجه به نوع و شدت آسیب دیدگی متفاوت خواهند بود. زمانی که یک آسیب دیدگی حاد بافت نرم رخ می دهد، در درجه نخست استفاده از روشی به نام رایس (RICE) مد نظر قرار می گیرد که شامل استراحت، استفاده از یخ، فشرده سازی، و بالاتر قرار دادن بخش تحت تاثیر قرار گرفته می شود.

پرهیز از انجام فعالیتی که موجب آسیب دیدگی شده است و همچنین استفاده از یخ یا کمپرس سرد برای 20 دقیقه و چند بار در روز اهمیت دارد. افزون بر این، برای پیشگیری از التهاب، کارشناسان استفاده از یک بانداژ فشرده سازی منعطف و بالاتر قرار دادن عضو آسیب دیده نسبت به قلب را توصیه می کنند.

با استفاده از روش رایس می توان به بهبود کشیدگی های خفیف رباط نیز کمک کرد. با این وجود، در مواردی با شدت متوسط، باید از حرکت دادن بخش آسیب دیده برای مدتی پرهیز کرد و در موارد شدید حتی ممکن است به انجام عمل جراحی برای ترمیم آسیب دیدگی نیاز باشد.

در مورد کشیدگی عضله، کارشناسان بار دیگر استفاده از روش رایس شامل استراحت، استفاده از یخ، فشرده سازی و بالاتر قرار دادن بخش آسیب دیده را توصیه کرده اند. همراه با این پروتکل، انجام تمرینات ورزشی ساده برای تسکین درد و بهبود دامنه حرکت نیز توصیه شده است. بیشتر موارد کشیدگی خفیف عضله به روش رایس پاسخ خوبی می دهند.

آسیب دیدگی های بافت نرم ناشی از استفاده بیش از حد

این آسیب دیدگی ها به تدریج و با گذشت زمان زخ می دهند. این آسیب دیدگی زمانی خود را نشان می دهند که فرد از چنان سطح بالایی از فعالیت بدنی برخوردار است که اغلب بدن زمان کافی برای بهبودی پیدا نمی کند. تاندونیت و بورسیت شایع‌ترین آسیب دیدگی ها بافت نرم در این دسته هستند.

تاندونیت

این آسیب دیدگی بافت نرم به التهاب یا تحریک تاندون گفته می شود. به طور معمول، این شرایط به واسطه یک سری حرکات مکرر که تاندون را تحت تاثیر قرار می دهند، رخ می دهد. از علائم شایع تاندونیت می توان به تورم و درد که با انجام فعالیت تشدید می شوند، اشاره کرد.

بورسیت

بورس یا کیسه سینوویال در واقع کیسه های ژلاتینی کوچکی هستند که اطراف شانه، آرنج، مفصل ران، زانو ها و مچ پاها قرار دارند. آنها حاوی مقدار کمی مایع هستند و بین استخوان ها و بافت های نرم قرار دارند. آنها همانند بالشتک هایی برای کاهش اصطکاک عمل می کنند. بورسیت به التهاب بورس گفته می شود. این شرایط در نتیجه حرکات تکراری رخ می دهد.

درمان آسیب دیدگی های ناشی از استفاده بیش از حد

استراحت، مصرف داروهای ضد التهاب و ورزش به منظور بهبود انعطاف پذیری برای درمان تاندونیت توصیه شده است. تورم پایدار می تواند آسیب چشمگیری به تاندون وارد کند که ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی برای درمان را به همراه داشته باشد.

شما می توانید با تغییر در سطح فعالیت های خود به تسکین بورسیت کمک کنید. همچنین، مصرف داروهای ضد التهاب توصیه شده است. در صورت عدم بهبودی، ممکن است به خارج کردن مایع از بورس نیاز باشد.