جنگ اوکراین و روسیه؛ پنج سناریوی احتمالی
"جنگ‌ها، فراز و نشیب دارند. حمله ولادیمیر پوتین به اوکراین نیز از این قاعده مستثنی نیست. جای ترس‌های اولیه از یک فتح سریع را عقب‌نشینی روسیه و مقاومت اوکراین گرفت و مقاومت اوکراین اکنون با یک حمله متمرکزتر روسیه در شرق مواجه شده است. اما پس از گذشت 100 روز، این جنگ ممکن است به کجا برسد؟"
جیمز لندیل، خبرنگار امور دیپلماتیک بی‌بی‌سی با بررسی پنج سناریوی احتمالی در یکصدمین روز جنگ اوکراین نوشته است: پنج سناریوی احتمالی با هم غیر قابل جمع نیستند، اما همه آنها در محدوده توجیه‌پذیر هستند.
۱: جنگ فرسایشی
ممکن است با درگیری مستمر نیروهای روسیه و اوکراین جنگ ماه‌ها - اگر نگوییم سال‌ها - ادامه یابد.
ضرباهنگ درگیری فراز و نشیب دارد زیرا هر دو طرف دستاوردهایی به دست می‌آورند و شکست‌هایی می‌خورند. هیچ یک از طرفین حاضر به تسلیم شدن نیستند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه ارزیابی‌اش این است که می‌تواند با نشان دادن صبرِ استراتژیک پیروزی‌هایی به دست آورد، و این قمار را می‌کند که کشورهای غربی دچار «خستگی اوکراین» خواهند شد و بیشتر بر بحران‌های اقتصادی خود و تهدید از جانب چین تمرکز خواهند کرد.
با این حال، غرب نشان می‌دهد مصمم است و به تأمین تسلیحات اوکراین ادامه می‌دهد. خطوط مقدمِ نیمه دائمی ایجاد شده‌اند. جنگ با آهنگی استوار به یک درگیری منجمد تبدیل می‌شود، یک «جنگ همیشگی».
میک رایان، ژنرال بازنشسته استرالیایی و محقق نظامی، می‌گوید: «چشم‌انداز کمی برای پیروزی عملیاتی یا راهبردی در کوتاه‌مدت برای هر یک از طرفین وجود دارد. هیچ‌یک از دو طرف جنگ توانایی وارد کردن ضربه راهبردی تعیین‌کننده را نشان نداده‌اند.»
۲: پوتین اعلام آتش‌بس کند
اگر پوتین جهان را با آتش‌بس یکجانبه غافلگیر کند چه؟ او می‌تواند دستاوردهای ارضی خود را برداشت کند و «پیروزی» را اعلام کند.
او می‌تواند ادعا کند که «عملیات نظامی» او کامل شده است: از جدایی‌طلبان تحت حمایت روسیه در دونباس محافظت شده؛ یک گذرگاه به کریمه ایجاد شده؛ او سپس می‌تواند به دنبال موقعیت برتر اخلاقی باشد و بر اوکراین فشار بیاورد تا جنگ را متوقف کند.
کی‌یر گیلز، کارشناس روسیه در اندیشکده چتم هاوس می‌گوید: «اگر روسیه بخواهد از فشار اروپا بر اوکراین برای تسلیم شدن و از دست دادن قلمرو در ازای صلح خیالی استفاده کند، این ترفندی است که می‌تواند در هر زمان از آن استفاده کند.»
این استدلال‌ها در پاریس، برلین و رم شنیده می‌شوند: نیازی به طولانی کردن جنگ نیست، زمان پایان دادن به رنج اقتصادی جهانی است، بیایید برای آتش‌بس فشار بیاوریم.
با این حال، ایالات متحده، بریتانیا و بسیاری از کشورهای اروپای شرقی با این امر مخالفت خواهند کرد و سیاستگذاران این کشورها معتقدند که تهاجم روسیه باید به خاطر اوکراین و نظم بین‌المللی شکست بخورد.
بنابراین آتش بس یکجانبه روسیه ممکن است روایت را تغییر دهد اما به جنگ پایان ندهد.
۳: بن‌بست میدان نبرد
اگر اوکراین و روسیه هر دو به این نتیجه برسند که نمی‌توانند از نظر نظامی به دستاورد بیشتری برسند و برای حل و فصل سیاسی وارد گفتگو شوند، چه؟
ارتش آنها خسته شده و با کمبود نیروی انسانی و مهمات مواجه شده است. هزینه‌های جانی و مالی دیگر ادامه جنگ را توجیه نمی‌کند. خسارات نظامی و اقتصادی روسیه قابل دوام نیست. مردم اوکراین از جنگ خسته شده‌اند و حاضر نیستند جان‌های بیشتری را برای یک پیروزی نهایی لغزان به خطر بیندازند.
اگر رهبری در کی‌یف - که دیگر به حمایت مستمر غرب اعتماد ندارد - تصمیم بگیرد که زمان گفتگو فرا رسیده است، چه؟ جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا آشکارا اعتراف می‌کند که هدف آمریکا این است که اوکراین «در قوی‌ترین موقعیت ممکن در میز مذاکره» قرار گیرد.
اما ممکن است برای چندین ماه بن‌بستی در میدان جنگ وجود نداشته باشد و هرگونه راه حل سیاسی دشوار باشد، به ویژه به دلیل عدم اعتماد اوکراین به روسیه. یک توافق برای صلح ممکن است دوام نیاورد و می‌تواند با جنگ بیشتر دنبال شود.
۴: یک «پیروزی» برای اوکراین
آیا اوکراین - برخلاف احتمالات - می‌تواند چیزی نزدیک به یک پیروزی به دست آورد؟ آیا اوکراین می‌تواند نیروهای روسی را مجبور به عقب‌نشینی به جایی کند که قبل از این تهاجم بودند؟
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور این کشور، این هفته به تلویزیون هلند گفت: «اوکراین قطعاً در این جنگ پیروز خواهد شد.»
اگر روسیه نتواند تمام دونباس را تصرف کند و خسارات بیشتری متحمل شود چه؟ تحریم‌های غرب به ماشین جنگی روسیه ضربه زده است. اوکراین با استفاده از موشک‌های دوربرد جدید خود، حملات متقابل انجام می‌دهد و قلمروهایی را دوباره تصرف می‌کند که خطوط تدارکات روسیه در آنها قرار دارند. اوکراین ارتش خود را از یک نیروی دفاعی به یک نیروی تهاجمی تبدیل می‌کند.
ایالات متحده اعلام کرد که به اوکراین تسلیحاتی از جمله سامانه توپخانه موشکی بسیار متحرک (هیمارس) خواهد داد.
این سناریو آن قدر موجه است که سیاستگذاران نگران عواقب آن باشند. اگر پوتین با شکست مواجه شود، آیا ممکن است با استفاده از سلاح‌های شیمیایی یا هسته‌ای درگیری را تشدید کند؟
نایل فرگوسن، مورخ، اخیراً در سمیناری در کالج کینگز لندن گفت: «به نظر من بعید به نظر می‌رسد که پوتین با داشتن گزینه هسته‌ای، شکست نظامی متعارف را بپذیرد.»
۵: یک «پیروزی» برای روسیه
و «پیروزی» احتمالی روسیه چه؟
مقامات غربی تاکید می‌کنند که روسیه، علی‌رغم شکست‌های اولیه، همچنان قصد دارد کی‌یف را تصرف کند و بخش زیادی از اوکراین را تحت سلطه خود درآورد. یکی از مقامات گفت: «این اهداف حداکثری، پابرجا هستند.»
روسیه می‌تواند از دستاوردهای خود در دونباس استفاده کند و نیروهایش را برای استفاده در جاهای دیگر آزاد کند، شاید حتی یک بار دیگر کی‌یف را هدف قرار دهد. تحمل سنگینی تعداد نیروهای روسی سخت شده است. نیروهای اوکراینی هنوز هم صدمه می‌بینند.
زلنسکی در حال حاضر اذعان کرده است که روزانه بیش از 100 سرباز اوکراینی کشته و 500 نفر دیگر زخمی می‌شوند.
مردم اوکراین ممکن است چند دسته شوند، برخی می‌خواهند جنگ را ادامه دهند، برخی دیگر می‌خواهند تقاضای صلح کنند. برخی از کشورهای غربی ممکن است از حمایت از اوکراین خسته شوند. اما از سوی دیگر اگر فکر می‌کردند که روسیه دارد برنده می‌شود دیگران ممکن بود دنبال تشدید درگیری بروند.
یک دیپلمات غربی به طور خصوصی به من گفت که غرب باید یک سلاح هسته‌ای را در اقیانوس آرام آزمایش کند تا هشداری برای روسیه باشد.
آینده این جنگ هنوز نوشته نشده است.
برای ورود به کانال تلگرام فرتاک نیوز کلیک کنید.
