پیروزی اقتصادی مقاومت لبنان و سردرگمی آمریکا

 اعزام کشتی های حامل سوخت از ایران به لبنان برای تامین نیازهای ضروری این کشور مرهمی بر رنج و مشکلات روز افزون اقتصادی لبنانی ها به شمار می رود که از بیش از دو سال پیش با بحران اقتصادی و مالی شدیدی روبرو هستند.

شدت بحران بویژه در عرصه تامین سوخت این روزها به حدی رسیده است که حتی نانوایی ها توان پخت نان را ندارند و بسیاری از تاسیسات حیاتی و ضروری لبنان بویژه بیمارستانها و مراکز درمانی و تاسیسات آب و فاضلاب با بحران جدی به خاطر نبود برق ناشی از کمبود شدید سوخت روبرو هستند.

تعلل محافل سیاسی لبنان در پایان دادن به بحران سیاسی این کشور درخصوص تشکیل دولت و در دستور کار قرار دادن حل مشکلات اقتصادی و مالی و اصلاحات لازم در این زمینه باعث شد که حزب الله در این شرایط دست روی دست نگذاشته و با قدرت برای کاستن از رنج و مشکلات مردم وارد عمل شود و با رایزنی با مقامات ایرانی و خریداری فرآوردهای سوختی از طریق تجار لبنانی به کمک مردم بشتابد.

در همین راستا، دو کشتی حامل سوخت رهسپار لبنان شد و براساس برخی گزارش های رسانه ای این کشتی ها قرار است در بندر «بانیاس» لبنان پهلو بگیرد تا از آنجا فرآورده های سوختی از طریق تانکرها از مرز زمینی برای تامین نیاز لبنان وارد این کشور شده و توزیع شود.

این درحالی است که اعزام دستکم یک کشتی دیگر حامل سوخت بر اساس گزارشها در دستور کار قرار گرفته و برخی از گزارش های رسانه ای نیز از اعزام دومین کشتی حکایت دارد.

دبیرکل حزب الله لبنان پیش از این گفته بود که اگر حکومت لبنان نتواند به وظیفه خود در تامین سوخت مورد نیاز کشور جامعه عمل بپوشاند، حزب الله وارد عمل شده و برای کاستن از مشکلات مردم و شرایط ناگوار اقتصادی آنها نسبت به تامین سوخت مورد نیاز اقدام خواهد کرد.

در نهایت نیز سید حسن نصرالله در سخنرانی خود در روز عاشورای حسینی (ع) با اعلام خبر اعزام اولین کشتی حامل سوخت از ایران به لبنان که توسط تجار شیعه لبنانی خریداری شده است، گفت که این کشتی حامل گازوئیل است چون اولویت بیشتری دارد و آخرین کشتی هم نخواهد بود.

وی تاکید کرد: چالش‌های زیادی پیش روست اما اعلام می‌کنم از زمانی که این کشتی‌ها حرکت کنند، خاک لبنان قلمداد می‌شوند.

سید حسن نصرالله گفت: سفارت آمریکا در بیروت در حال مدیریت جنگ اقتصادی و رسانه‌ای علیه لبنان است. سفارت آمریکا در لبنان، نمایندگی دیپلماتیک نیست؛ سفارت توطئه علیه لبنان است.

وی افزود: کسانی این کار را بر ما تحمیل کردند که جنگ اقتصادی را علیه ما راه انداختند. آشکارا اعلام می‌کنم که جمهوری اسلامی ایران هیچ وقت متحدانش را رها نکرده است.

دبیرکل حزب الله لبنان ۳۱ مردادماه نیز از اعزام دومین کشتی حامل سوخت خبر  داد و گفت: دومین کشتی حامل مشتقات نفتی تا چند روز دیگر از ایران به مقصد لبنان حرکت خواهد کرد.

اهمیت ارسال سوخت از ایران به لبنان و تامین فرآورده های سوختی از آنجا بیشتر مشخص می شود که صندوق کودکان سازمان ملل متحد در تازه ترین بیانیه خود هشدار داد که به دلیل بحران شدید سوخت ممکن است بیش از چهار میلیون لبنانی در روزهای آینده با کمبود شدید یا قطعی آب مواجه شوند.

هماهنگ کننده امور بشر دوستانه سازمان ملل متحد در لبنان نیز پنجشنبه پیش (۲۸ مرداد) گفته بود که کمبود سوخت هزاران خانواده در این کشور را به خطر می‌اندازد.

«نجات رشدی» نسبت به تأثیر بحران سوخت بر وضعیت بهداشتی و درمانی میلیون ها لبنانی ابراز نگرانی کرد و گفت: این شرایط اگر راه حل فوری برای آن یافت نشود بدتر نیز خواهد شد و همه باید برای حل پایدار بحران سوخت در لبنان که در خدمت نیازهای همه مردم و حمایت از بهداشت و سلامت جامعه لبنان است، اقدام کنند.

وی تصریح کرد: با شکل گیری موج جدید همه گیری کرونا، بحران سوخت می تواند باعث وخیم شدن وضعیت بهداشتی و درمانی لبنان شود.

اما در آن سو، این ابتکار عمل حزب الله لبنان برای آمریکا و هم پیمانان داخلی و خارجی این کشور گران تمام شده و نقشه های آنها را برای فشار بر جامعه لبنان و مقاومت در این کشور برهم زده است.

آمریکایی ها که خود باعث و بانی وضعیت وخیم اقتصادی لبنان با همدستی هواداران داخلی خود در این کشور هستند، با سراسیمگی و دستپاچگی تلاش کرده اند که ورق را به نفع خود برگردانند و خود را منجی مردم لبنان از این بحران اقتصادی و مالی شدید معرفی کنند. این درحالی است که اساسا خود آمریکا با فشارهای سیاسی و نیز وضع تحریم ها علیه لبنان و نیز  سوریه از طریق قانون به اصطلاح «سزار» باعث به وجود آمدن این وضعیت شده است و آمریکایی ها با این اقدامات در تلاش بوده اند که از این بحران اقتصادی به عنوان برگه فشاری بر لبنان به منظور تن دادن به خواسته های خودشان بهره برداری کنند و همزمان نیز تلاش کنند که در عرصه سیاسی لبنان با همراهی هم پیمانان داخلی خود و رسانه های وابسته به آنها جریان های سیاسی نزدیک به محور مقاومت در لبنان را باعث بحران سیاسی تشکیل نشدن دولت در این کشور معرفی کنند.

حال که آمریکا نتوانسته است خواسته های سیاسی خود را تحمیل کند و تلاشش برای محاصره اقتصادی لبنان نیز با ابتکار عمل حزب الله در هم شکسته است، در واکنشی شتاب زده که نشان از سردرگمی مقامات آمریکایی دارد، از کمک به لبنان در زمینه اقتصادی سخن گفته است.

در همین راستا، اخیرا «دورتی شیا» سفیر آمریکا در بیروت در واکنش به اعلام خبر اعزام کشتی های حامل سوخت به لبنان با «میشل عون» رئیس جمهور لبنان تماس گرفت و از پیگیری کمک به لبنان برای ارسال برق از اردن از طریق خاک سوریه خبر داد؛ همان سوریه ای که خود واشنگتن آن را هدف تحریم های غیرقانونی خود قرار داده است. او گفت که بر این اساس، مصر، گاز در اختیار اردن می گذارد و اردن از آن برای تولید برق و ارسال به لبنان استفاده می کند و همزمان نیز ارسال گاز مصر از طریق اردن و سوریه به شمال لبنان تسهیل می شود.

اما برخی کارشناسان لبنانی این سوال را مطرح می کنند که آیا این اقدام آمریکا که اساسا با موانع زیادی روبرو است و نمی تواند یک راهکار فوری برای حل بحران کنونی لبنان به شمار آید، واقعا برای کمک به لبنان است یا اینکه بخشی از یک نقشه بزرگ در سطح منطقه به شمار می رود؟

نتایج ابتکارعمل حزب الله صرفا به تامین سوخت برای لبنان محدود نشده بلکه توانسته است شکافی در دیوار روابط بین لبنان و سوریه و تحرکاتی سیاسی را بین دو کشور در سطح رسمی ایجاد کند؛ هرچند که برخی منابع داخلی لبنان این سفر را در ارتباط با تامین برق و سوخت از طریق اردن و مصر تفسیر کرده اند.

در همین راستا است که پس از چندین سال رکود در روابط لبنان و سوریه زیر فشارهای آمریکا، روز شنبه هیاتی از دولت لبنان رهسپار دمشق شد تا با مقامات بلندپایه سوری دیدار و گفت وگو کند.

این هیات شامل «زینه عکر» وزیر دفاع و «غازی وزنی» وزیر دارایی و «ریمون غجر» وزیر انرژی و نیز سرلشکر «ابراهیم» مدیر کل دستگاه امنیت عمومی لبنان است که به نوشته روزنامه «البناء» لبنان برای بحث با دولت سوریه درباره اجرایی کردن واردات گاز مصر و برق اردن به لبنان از طریق سوریه به دمشق می رود.

به نوشته روزنامه البناء، سفر این هیت رسمی به سوریه بعد از قطع بیش از یک دهه تماس ها را نمی توان در بحران برق یا گفته سفیر آمریکا درباره گزینه واردات گاز مصر و برق اردن از طریق سوریه تفسیر کرد بلکه این سفر اذعان به حقیقتی است که یک جریان لبنانی (۱۴ مارس) و منطقه ای و بین المللی تلاش کرده است که آن را انکار و دور بزند. این حقیقت، پیوند گسترده و در هم تنیدگی لبنان و سوریه است.

این روزنامه، آمریکا را مسبب عدم ایجاد خط لوله نفت عراق به لبنان دانست و در عین حال تامین برق و گاز از اردن و مصر را نمونه ای ساده از امکان همکاری لبنان و سوریه تفسیر کرد زیرا سوریه نیروگاه برق دارد و می تواند نیازهای خود و لبنان را در صورت تامین سوخت لازم با همکاری دو کشور تامین کند.

این روزنامه خاطرنشان کرد: شکاف ایجاد کردن در دیوار بحران های لبنان در سطح خارجی و داخلی تنها از دروازه روابط لبنان و سوریه امکانپذیر است.

سفر این هیات لبنانی نقطه تحولی به شمار می رود زیرا تاکنون اگر سفر وزیری به دمشق صورت می گرفت، گفته می شد که وی به طور شخصی سفر کرده است و از جانب دولت یا به نمایندگی از آن به دمشق نرفته است اما این بار این هیات ماموریت و برنامه کاری و ملاقات دارد و پاسخ مثبت سوریه به این سفر نیز فتح باب مذاکرات بین دو دولت است و پرونده های زیادی انتظار این مذاکرات را می کشد.

به نوشته الانباء، اگر هیات دولت لبنان از منظر تاکید بر اصول ملی حاکمیتی این کشور در راستای گشودن مسیر همکاری بین دو کشور و دولت بر بستر منافع مشترک در این سفر گام بردارد، آنگاه گام مهمی در حل بسیاری از بحران هایی برخواهد داشت که تنها از طریق همکاری لبنان و سوریه مسیر است و مسئولان سوریه به درخواست های لبنان به عنوان بخشی از یک مسیر همکاری چند جانبه نگاه خواهند کرد.

به عقیده تحلیلگران سیاسی، این سفر صرف نظر از محورهای آن رخنه ای در دیوار روابط لبنان و سوریه ایجاد خواهد کرد و تابوی عدم تماس و ارتباط بین دو دولت را بعد از سالها خواهد شکست و خود آمریکایی ها هم درک می کنند که سفر این هیات، سفرهای رسمی دیگری را به دنبال خواهد داشت و نقشه آنها برای منزوی کردن سوریه و عدم تماس با لبنان را برهم خواهد زد اما در سایه ابتکارعمل حزب الله، چاره ای ندارند که در برابر انجام آن مخالفت نکنند.

این تحلیلگران سیاسی همچنین بر این باورند که صرف انجام این سفر به معنای تغییر بزرگی در صحنه سیاسی خواهد بود که آمریکایی ها آن را می بینند اما به آن اذعان نمی کنند.

به گفته این تحلیلگران، این رخنه در دیوار سردی روابط لبنان و سوریه که به احتمال زیاد با سفرهای دیگری ادامه خواهد یافت، از دیگر دستاوردهای ابتکار عمل حزب الله در سوخت رسانی به لبنان به شمار می رود.

حال در سایه رکود در رایزنی های مربوط به تشکیل دولت لبنان به خاطر تداوم اختلاف بین میشل عون رئیس جمهور و «نجیب میقاتی» نخست وزیر مامور تشکیل دولت درباره تعدادی از پست های وزارتی بویژه وزارتخانه های اقتصاد و امور اجتماعی و برق و اختلاف بر سر نام دو وزیر مسیحی برای تصدی پست های وزارتی و تداوم گره اساسی در این زمینه، تحلیلگران بر این باورند که ابتکار عمل حزب الله یک پیروزی اقتصادی برای مقاومت به شمار می رود که می تواند به حل بحران اقتصادی لبنان در سایه تداوم این بحران سیاسی کمک کرده و تغییرات زیادی را در سطح داخلی و خارجی لبنان به نفع مردم این کشور رقم بزند.