استفاده بیش از حد از تحریم ها، تجارت را در آمریکا مختل می کند

'لارنس جی.کورب' از اعضای ارشد 'مرکز توسعه آمریکایی' روز سه شنبه (دیروز) در یادداشتی با عنوان '5 دلیل عقب نشینی جهانی در خصوص تحریم های جدید علیه ایران' افزود: جای تعجب نبود که خروج شتابزده دولت 'دونالد ترامپ' از برجام (برنامه جامع اقدام مشترک)، به عقب نشینی 5 کشور دیگر طرف این معاهده و البته سایر کشورهایی که از این توافق منتفع می شدند، منجر شود. هرچند این اختلاف نظر نتوانست ترامپ را از اعمال دوباره تحریم ها علیه ایران که در زمان باراک اوباما و به موجب برجام لغو شده بود، بازدارد. در نتیجه دور نخست تحریم ها در 7 اوت 2018 (16 مرداد ماه) مجددا اعمال شد که شامل ممنوعیت خرید دلار آمریکا توسط ایران و جلوگیری از داد و ستد طلا و دیگر فلزاهای گرانبها و خودرو بود. دومین دور تحریم ها که قرار است از 4 نوامبر 2018 (13 آبان ماه)، صادرات نفت ایران را نشانه گرفته است. هرچند در این میان فشار علیه این تحریم ها از سوی جامعه جهانی دستکم به 5 دلیل افزایش یافته است.

نویسنده این یادداشت در ادامه آورده است: نخست، برجام تاکنون بهتر از هر توافق تسلیحاتی دیگری نتیجه داده است. براساس 11 گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA)، که سخت ترین بازرسی ها را از سایت های مورد نظر در ایران انجام داده، ایران مطابق با روح و مفاد این توافق نامه عمل کرده و برنامه هسته ای آن به طور انحصاری صلح آمیز پیگیری است.

دوم، از زمان امضای برجام، ایران صادرات روزانه نفت خود را از حدود 1 میلیون بشکه در روز به حدود 3 میلیون افزایش داده است. این افزایش کمک کرده تا قیمت جهانی نفت به طور قابل توجهی به پایین ترین سطح خود نسبت به سالهای 2011 و 2012 برسد در حالیکه در سالهای مذکور بهای هر بشکه نفت به بیش از 100 دلار رسیده بود. بنابراین از سرگیری تحریم های آمریکا علیه ایران نه تنها باعث افزایش بهای نفت می شود، بلکه می تواند منجر به بحران اقتصادی جهانی شود که در دهه گذشته شاهدش بودیم.

سوم، برجام منجر به پیروزی مجدد 'حسن روحانی' رئیس جمهوری میانه روی ایران شد. چراکه این توافق بین المللی باعث رشد چشمگیر اقتصادی ایران در مقایسه با زمان تحریم ها شد.

چهارم، این توافق بین المللی سبب جلوگیری از یک مسابقه تسلیحاتی و یا حتی رویارویی نظامی در خاورمیانه شده است. اگر ایران مسیر توسعه هسته ای پیشین را ادامه می داد، بدون شک کشورهایی مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی برنامه توسعه سلاح های هسته ای خود را آغاز می کردند.

پنجم، خروج آمریکا از برجام و اعمال دوباره تحریم ها علیه ایران بر اساس یک راهبرد روشن و آشکار نیست و فاقد اهداف واقع گرایانه است. برخی متحدان و رقبای آمریکا از این موضوع آگاه هستند و می گویند اگر سیاست دولت ترامپ تغییر رژیم در ایران است پس اعمال تحریم ها چیست. هرچند به باور برخی دیگر و بنا به گفته های 'مایک پمپئو' وزیر امور خارجه آمریکا تحریم ها راهی است برای بازگشت دوباره ایران به پای میز مذاکره و گفتگو بر سر برنامه موشک های بالستیک، توقف دائم غنی سازی ایران، آزادی زندانی های آمریکایی، خروج از سوریه و پایان حمایت از حماس، حوثی های یمن و حزب الله لبنان.

اما با وجود فشارهای آمریکا تمامی 5 طرف درگیر در برجام این اطمینان را به تهران داده اند که ایران همچنان بتواند به صادرات نفت خود ادامه دهد. از سوی دیگر در حالیکه این عقب نشینی جامعه جهانی در تبعیت دوباره از تحریم های آمریکا علیه ایران قابل فهم است، بسیار دور از ذهن است که ترامپ از موضع خود علیه ایران عقب نشینی کند و به طور قطع این امر به اقتصاد ایران صدمه می زند و شرایطی ایجاد می کند که برای جامعه جهانی و البته خود آمریکا هم خوب نیست.

به عبارتی تحریم های ترامپ روابط ایالات متحده با متحدان بزرگ اروپایی مانند انگلیس، فرانسه و آلمان را تحت تاثیر قرار می دهد که پیشتر نیز از رفتارهای غیرقابل پیش بینی و شتابزده وی در نشست اخیر سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، سران G-7، خروج ایالات متحده از توافق نامه هواشناسی پاریس و وضع تعرفه های جدید بر واردات فلزات خشمگین شده بودند.

علاوه بر این، تحریم های مجدد، رقبای آمریکا همچون روسیه را که دارای اقتصاد به شدت وابسته به صادرات نفت است و به طور قطع از افزایش بهای نفت منتفع خواهد شد را قدرتمندتر از گذشته می کند. چین، دیگر رقیب آمریکا که وابسته به نظام بانکی ایالات متحده نیست، همانند متحدان اروپایی، نفوذ خود را در ایران افزایش خواهد داد. علاوه بر این، خروج ایالات متحده از برجام بر هدف آمریکا برای ایجاد یک همکاری دفاعی قوی با هند، که نه تنها به واردات نفت ایران وابسته است بلکه برای توسعه بندر چابهار ایران به عنوان یک مرکز حمل و نقل به افغانستان، آسیای مرکزی و کریدور حمل و نقل بین المللی شمال به جنوب 500 میلیون دلار سرمایه گذاری کرده است، تاثیر خواهد گذاشت. در نهایت، این امر بر پیشرفت در زمینه خلع سلاح هسته ای کره شمالی نیز تاثیر می گذارد . فراموش نکنیم سفر وزیر امور خارجه کره شمالی به تهران مصادف شد با دور نخست تحریم های آمریکا علیه ایران و روحانی در دیدار با وی تاکید کرد نمی توان بر روی آمریکا به عنوان کشوری که به تعهدات خود عمل کند، حساب کرد.

بنابراین همانطور که ایالات متحده به افزایش تحریم ها علیه ایران در نود و نه روز آینده می اندیشد، این امر نه تنها با عقب نشینی کشورهای دیگر روبرو می شود بلکه همانگونه که 'جک لو' وزیر خزانه داری پیشین آمریکا، در سخنرانی در سال 2016 هشدار داد، استفاده بیش از حد از تحریم ها می تواند توانایی آمریکا برای استفاده موثر از تحریم ها را تحت تاثیر قرار می دهد و تجارت را در امریکا مختل کند.