مهندس جهانبخش شکری: برای برون رفت از شرایط فعلی باید نگاهمان به منافع ملی و مصلحت جامعه باشد نه به منافع شخصی

جهانبخش شکری، مدیرعامل مجموعه تولیدی صنعتی شکری که شامل کارخانه‌های ذوب آهن بیستون(با بیش از ۴ هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری)، جهان فولاد غرب، جهان صنعت کرمانشاه و سیمان فولاد جهان را باید یکی از افراد موفق استان کرمانشاه در امر تولید و اشتغال دانست، کسی که وجودش موجب اشتغالزایی تعداد بسیاری از جوانان این استان گردیده و هم اکنون نیز به عنوان  رئیس خانه صنعت و معدن استان کرمانشاه ، تحولی بزرگ در این بخش بوجود آورده است .

این نیروی فعال اقتصادی استان کرمانشاه در گفت و گویی در خصوص شرایط اقتصادی این استان و جایگاه آن در منطقه صحبت های کارشناسی را ارائه نمود که ماحصل آن را با هم می خوانیم.

جناب شکری، به لحاظ اقتصادی و توسعه جایگاه کرمانشاه را در میان استان های غربی کشور چگونه ارزیابی می کنید؟

شاید کار بسیار دشواری باشد که بدون دسترسی به آمار و اطلاعات دقیق در زمینه مسائل اقتصادی اظهار نظر  نمود اما با اطلاعاتی که به سبب حرفه و کار روزانه ام با آن سروکار دارم و همچنین مسئولیتی که هم شخصا احساس می کنم و هم جامعه به من محول نموده است سعی خواهم کرد پاسخ سئوالات شما را اجمالا از دید یک فعال اقتصادی بیان نمایم.

استان کرمانشاه متاسفانه به لحاظ وقایع تاریخی و اتفاقات یک قرن اخیر از جمله جنگ تحمیلی دستخوش خسارتهای سنگین و جبران ناپذیری گردید که فاصله ای بعید تا رسیدن به یک توسعه پایدارایجاد نمود . جغرافیای سیاسی و موقعیت خاص این استان که می توانست به عنوان یک استان مرزی فرصت تلقی شود با وقوع جنگ تحمیلی تبدیل به یک تهدید گردید . البته چون استانهای دیگر همجوار نیز از این آسیب مصون نمانده اند بنابراین دستیابی به شاخص های توسعه متوازن و پایدار برای کل منطقه به یک میزان دشوار بوده و هست .

بنابراین هر چند استان کرمانشاه را نمی توان در شمار استانهای توسعه یافته قرار داد اما سایر استانها هم کم و بیش دچار مشکل بوده و این بدان معنی است که تقریبا استانهای غرب کشور در یک چرخه اقتصاد ضعیف قرار گرفته و تقریبا از نظر میزان رشد اقتصادی همسطح هستند .

توسعه کرمانشاه تا چه اندازه بر توسعه استان های همجوار تاثیر گذاشته است ؟ آیا می توان ادعا کرد که کرمانشاه می تواند محور توسعه غرب کشور باشد؟

روشن است که توسعه علاوه بر مفهوم اقتصادی مفاهیم اجتماعی و فرهنگی هم در خود نهفته دارد،بنابراین تاثیر توسعه یک منطقه بر مناطق همجوار با سرعت امکانپذیر نیست بلکه زمان بر است. زیرا باید جابجایی مکانی و جغرافیائی صورت گیرد و مراوده فرهنگی و اجتماعی اثر خود را بگذارد تا خلاء ها جبران شود و توازن لازم میسر گردد و یک منطقه امکان برخورداری از فرصت های ایجاد شده را به تساوی بیابد .

بسیار علاقمندم که مفهوم رشد و توسعه را باز کنم زیرا هر گونه برداشت اشتباه ما را از نتیجه گیری دور می کند . اصولا رشد یک شاخص اقتصادی است و یک معیار کمی تلقی می شود اما توسعه علاوه بر دلالت اقتصادی از  سایر تحولات و تغیرات      صورت گرفته نیز تاثیر پذیر است و به همین دلیل یک معیار کیفی است . بنابراین اگر تحمل طولانی بودن  زمان تحقق   مسئله را داشته باشیم می توان پذیرفت که توسعه می تواند بصورت سیال اثرگذار باشد .

همه کسانی که با شاخص های اقتصادی در رابطه هستند بخوبی تفاوت رشد و توسعه را می دانند و به این مسئله واقف هستند که توسعه یافتگی در بدو امر نیازمند رشد اقتصادی است و  پس  از تحقق رشد و افزایش درآمد ملی و درآمد سرانه و رفع آسیب ها از اقتصاد ملی می توان به توسعه فکر کرد .

برای تشخیص میزان توسعه یافتگی یک جامعه اطلاع از درآمد سرانه و رفاه خانواده ، دسترسی به وسایل و امکانات رفاهی ، برخورداری از تحصیلات آکادمیک برای اعضاء ، سطح برخورداری از بهداشت و درمان افراد ، امکان استفاده از امکانات و لوازم ورزشی ، آمار و تیراژ  بالای  نشریات و مطبوعات ، برخورداری و استفاده از محیط زیست سالم و مراقبت از عدم آلودگی آن و بسیاری مسائل دیگر ضرورت دارد و مقایسه دسترسی اعضاء یک جامعه به امکانات یاد شده می تواند رتبه هر جامعه را نسبت به دیگری تعین نماید . بنابراین مسلم است که استان کرمانشاه به دلیل برخورداری از بسیاری پیش نیازها ویژگی یک منطقه اثرگذار را نسبت به سایر جوامع منطقه دارا است .

فرصت های بالقوه استان کرمانشاه برای توسعه کدام است و برای بالفعل کردن این فرصت ها نیازمند چه اقداماتی هستیم؟

استان کرمانشاه با جمعیتی بالغ بر دو میلیون نفر در مساحتی معادل 5/1 درصد از کل مساحت کشور قرار گرفته است که معادل 24700 کیلومتر مربع می باشد . وجود 950000 هکتار اراضی زراعی و باغات و ظرفیت های بالای فرآورده های دامی و صنایع تبدیلی و وجود معادن متنوع وسیع و پر ظرفیت از جمله قیر طبیعی و سنگ های ساختمانی و غیره و همچنین وجود مراکز و اماکن تاریخی پر شمار و بعضا ثبت شده جهانی و مراکز تفریحی متعدد و اب و هوای متنوع چهار فصل همگی از امکانات بالقوه استان برای اجرای فعالیت های سازنده و زیرسازی زمینه توسعه استان بشمار می روند . مسلما برای بالفعل کردن امکانات کرمانشاه بعنوان استانی که نیازمند اقدامات ضربتی است ، بایستی ابتدا مدیران و مسئولین اجرایی شاغل در استان همیت ملی و حس مسئولیت آگاهانه داشته و به کرمانشاه وابستگی شدید عاطفی داشته باشند . البته لازمست امکانات مالی و اعتبارات کافی هم در اختیار مسئولین  قرار گیرد تا بتوانند برنامه های خود را عملی و اجرایی نمایند .

موقعیت خاص کرمانشاه از نظر جغرافیائی و ایجاد فرصت لازم برای صادرات کالا به کشورهای همسایه می تواند استان را با برخورداری از فرصت ترانزیت کالا به درآمدهای قابل توجه برساند و فرصت های شغلی جدید ایجاد نماید .

توسعه زیرساخت های لازم برای بهره مندی از موقعیت خاص استان و اقدام بمنظور رشد صادرات غیر نفتی و همچنین تلاش برای ایجاد امکانات لازم و کافی برای توسعه فرهنگی ، اجتماعی ، بهداشتی و درمانی نیز از جمله اقدامات جدی مورد نیاز است که بی توجهی به آنها فاصله کرمانشاه را با شرایط توسعه یافتگی بیشتر خواهد نمود . پس دلسوزانه همه توان خود را بکار گیریم تا نسل آینده از ما تصور پدرانی فعال و تلاشگر و مسئولیت پذیر داشته باشند .

به نظر شما چرا کرمانشاه بیکارترین استان کشور است؟

در استان ما  متاسفانه بیش از 150 هزار نفر بیکار در جستجوی تامین معاش روزانه اند ! تصورش را بکنید که استکبار جهانی برای ضربه زدن به یک انقلاب نو پا مبادرت به تحریک یکی از عوامل دیوانه خود می کند تا به کشور ما حمله کند . این عامل بی خرد هم کشور خود را به ویرانه تبدبل نموده و هم آسیب های جدی به کشور ما وارد کرد . امکانات استانهای مرزی به کلی از بین رفت ، ثروتمندان و صاحبان امکانات دارایی های خود را به استانهای بعید از جنگ و یا حتی بعضا به خارج کشور منتقل نمودند .

بیش از ده سال هم زیر ساخت ها آسیب جدی دید و هم نمی شد کارهای جبرانی صورت داد . مراکز صنعتی ، تجاری  خدماتی ، یکی پس از دیگری بحال نیمه فعال و غیر فعال در آمدند و بالاخره هم شاغلان  قبلی کار خود را از دست دادند و هم جویندگان جدید کار به آنها اضافه شدند .

به هر حال شرایط به گونه ای شد که سالها استان ما نتوانست فعالیت تولیدی ، صنعتی ، خدماتی و حتی کشاورزی و دامپروری و ساخت مراکز فرآوری و تکمیلی را بصورت جدی پیگیری نماید و فرصت جدید شغلی برای جوانان ایجاد کند .

متاسفانه جامعه علاوه بر بیکاری مشکلات دیگری را هم که متاثر از بیکاری بود پذیرفت و آسیب های اجتماعی فراوانی هم به فرزندان ما وارد آمد .

نمی توان شخص یا گروه خاصی را مسبب این مشکلات دانست اما قطعا می توانیم ادعا کنیم که در این راه وظیفه شناس نبوده ایم و با کم توجهی مشکلات را توسعه دادیم تا امروز بعنوان یک استان کمتر برخوردار و توسعه نیافته شاهد عدم تحقق درآمد کافی سرانه باشیم . رفاه اجتماعی ناقص ، عدم دسترسی به بهداشت و تحصیلات عالیه ارزان و یا رایگان ، در اختیار نداشتن امکانات لازم برای سرمایه گذاری همگی پیامد سهل انگار یها بوده است و لاغیر .

 راهکار شما برای برون رفت از وضعیت فعلی چیست؟

امروز کرمانشاه نیازمند عزم و اراده جدی است چه در مسئولین اجرایی دولت و چه در مدیران بخش خصوصی . ما در کرمانشاه قدیمی ترین پالایشگاه کشور بعد از آبادان را دارا هستیم ، حدود یکصد هزار نفر دانشجو هم در بیش از 55 مرکز آموزش عالی و دانشگاه مشغول تحصیلند ، مراکز صنعتی دیگری هم مانند پتروشیمی ها ، واحدهای تولید سیمان ، چند واحد فعال بصورت مجتمع های صنایع فولاد از تولید شمش تا تولید مقاطع مختلف ، نیروگاههای بیستون و سیکل ترکیبی زاگرس ، مجتمع شیمیایی باختر بیوشیمی و کیمیای غرب گستر ، مجتمع کشت و صنعت نازگل ، کاشی کاژه و کاشی بیستون و کاشی کرد و چندین مرکز صنعتی مهم و  فعال دیگر داریم که در صورت بکارگیری امکانات بالقوه آنان و بالا بردن ظرفیت ها و فعال نمودن ظرفیت غیر فعال آنان می توانیم تا حدودی از همین امکانات فعلی بهره ببریم اما برای رسیدن به مقصود بایستی به توسعه همه جانبه و پایدار فکر کنیم و مسئولین دستگاههای دولتی از تنگ نظری و مانع تراشی پرهیز کنند و به تولیدکننده کمک کنند تا از شرایط رکود فعلی خارج شویم . کرمانشاه نیازمند بازگشت سرمایه های فراری و خارج شده است با سخت گیری های سازمانهای دولتی مسلما هیچ سرمایه ای به استان برنمی گردد و هیچکس داوطلب کار تولیدی و صنعتی نمی شود . هستند افرادی که سرمایه خود را در بخش واسطه گری و دلالی بکار می گیرند و هیچیک از دردسرهای تولید را هم ندارند و درآمد بیشتری کسب می کنند . نه با مالیات سازان سروکار دارند و نه با بازرسان و جریمه نویسان و بگیر و بند های دیگر . نه با کارگران کم کار سر و کله می زنند و نه پاداش اجباری می دهند و بدون هیچ زحمتی به درآمد بیشتر هم دسترسی پیدا می کنند .

اگر ما خواهان برون رفت از این شرایط هستیم باید نگاهمان به منافع ملی و مصلحت جامعه باشد نه به منافع شخصی و مصلحت فردی .

بنابراین اجمالا توصیه هایی را پیشنهاد می نمایم تا اگر گوش شنوایی بود شاید به کار آید :

1- ریشه کن کردن فساد مالی از جمله مبارزه با ارتشاء و اختلاس

2- تطبیق قوانین و ضوابط با خصوصیات و موقعیت اقتصادی هر استان و اعمال مشوق هایی برای استانهای کمتر توسعه یافته . پرهیز از تدوین قوانین یکنواخت برای کل استانها و توجه به نیاز هر منطقه در هنگام پیشنهاد طرحها و لوایح قانونی

3- اعطاء امکانات مالی و پولی ارزان قیمت به بخش مولد فعال اعم از صنعتی و یا کشاورزی و یا خدمات

4- افزایش کیفیت آموزش در مراکز علمی و آموزشی

5- جلوگیری از اتلاف منابع و امکانات توسط آقازاده ها و افراد بی اطلاع از حرفه و کار تولیدی

6- توجه به صنعت توریزم و گردشگری با ایجاد جاذبه ها در مراکز تفریحی و تاریخی

7- کمک های فنی و اعتباری به بخش کشاورزی از جمله اعطاءِ کود و سم و بذر اصلاح شده متناسب و سازگار با طبیعت هر منطقه

8-برخورد جدی با عوامل و کارگزاران خاطی بخش دولتی و تنبیه مسئولانی که قانون را تفسیر به رای خود می کنند و برای باج گیری قوانین را سلیقه ای تفسیر می نمایند در هر صورت چاره اندیشی برای یک تصمیم بسیار یزرگ در یک مصاحبه کوتاه قابل بیان نیست نیاز به بررسی های کارشناسی دارد و جلب حمایت مسئولین ارشد کشور را می طلبند

چشم انداز توسعه استان را چگونه می بینید؟

اگر بخواهیم مانند سالهای گذشته شاهد فرصت سوزی ها باشیم نمی توان امید زیادی داشت .

اما اگر اراده کنیم که هر کس در عالیترین حد توان خود تلاش کند می توانیم به آینده امیدوار باشیم . بنابراین اظهار نظر من نمی تواند با قاطعیت بیان شود لازمه اش همدلی ، همکاری و همراهی همه ماست .ما به تعامل و صداقت و صمیمیت نیاز وافر داریم و اگر صادقانه نظرات سازنده را به دور از جناح بازی و دسته بندی بپذیریم تردیدی در موفقیت ما نیست.

توسعه نیازمند رشد و بهبود زیرساخت هاست و کلید گشایش این قفل همانطور که کرارا گفته شده در اجرای روشهای عملی برنامه ریزی برای اجرای اقتصاد مقاومتی است . اگر اراده اش را داریم و اگر به مصالح جامعه می اندیشیم با گفتن یک یا علی عاشق بودنمان را ثابت کنیم . به فرزندان آینده کشور بفهمانیم که ما  نسل پر تلاشی بوده ایم و آنچه را که توانسته ایم عملی کرده ایم .

بنده چشم انداز توسعه استان را با عملکرد استاندار محترم فعلی در کوتاه زمانی که مسئولیت استان ما را پذیرفته اند بسیار روشن میبینم و از آنجا که در این مدت قاطعیت استاندار محترم جناب آقای بازوند را به کرات دیده ام نمی توانم خوشبینی خود را به آینده کتمان کنم . البته نتیجه بخش بودن اقدامات ایشان مستلزم همکاری و صداقت سایر مسئولین اجرایی استان است و البته امام جمعه محترم و نمایندگان محترم استان در مجلس شورای اسلامی نیز انصافا با استقبال از ایشان و تائید برنامه ها همکاری لازم را خواهند فرمود . علاوه بر موارد فوق علاقمندم اهالی فرهنگ و صاحبنظران امور

 فرهنگی را  نیز به مساعدت و همراهی دعوت نمایم . اهالی فرهنگ با تفکر عاطفی و صداقت ذاتی همواره اثربخشی مثبت خود را نشان داده و این بار نیز چون همیشه دلبستگی خود را به آب و خاک اجدادی به اثبات خواهند رساند .

جامعه فرهنگی ما قطعا تقاضای ما را بی پاسخ نخواهند گذاشت .

بیائیم همگی دست در دست هم یکبار برای همیشه ریشه ناملایمات اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی را بر کنیم و استان کرمانشاه را به آنجا که استحقاقش را دارد برسانیم .