سامانه سیمین فعال شد | خدمات ویژه برای یارانه‌بگیران در یک نگاه
پایان انتظار برای یکپارچگی؛ فصل جدیدی در توزیع یارانه‌ها آغاز شد. سامانه سیمین سکوی پرتاب دولت به سمت دولت الکترونیک در حوزه رفاه اجتماعی است. این سامانه، نقطه‌ی تلاقی یارانه‌های نقدی و غیرنقدی است که قرار است مدیریت مالی خانوار را از شعب شلوغ بانک‌ها به یک رابط کاربری شفاف و هوشمند منتقل کند.
راه‌اندازی «سامانه سیمین» توسط سازمان هدفمندی یارانه‌ها، نقطه‌عطفی در مسیر تحول دیجیتال خدمات رفاهی در ایران محسوب می‌شود. این سامانه با هدف اصلی تسهیل فرآیندها، هوشمندسازی و یکپارچه‌سازی خدمات مرتبط با یارانه‌های نقدی طراحی شده است. هدف از این اقدام، کاهش مراجعات حضوری، ارتقاء شفافیت و افزایش رضایتمندی شهروندان است.
سامانه سیمین چیست؟
علیرضا موسوی دلخوش، رئیس مرکز فناوری اطلاعات این سازمان، تأکید کرده است که سامانه سیمین، گام نخست در مسیر تحول دیجیتال در نظام رفاه اجتماعی کشور است. این سامانه به‌عنوان یک پلتفرم جامع، تلاش دارد تا فاصله میان متقاضیان و ارائه خدمات دولتی را به حداقل برساند و کارایی تخصیص منابع را بهبود بخشد.
ساختار فنی سامانه سیمین بر مبنای معماری سرویس‌گرا طراحی شده است تا بتواند به‌طور مؤثر با سایر سامانه‌های کلیدی دولتی مانند سازمان ثبت احوال کشور، سازمان برنامه و بودجه، و شبکه بانکی کشور تبادل اطلاعات نماید. این یکپارچگی داده‌ها، مبنای اصلی برای جلوگیری از خطاها و توزیع عادلانه یارانه‌ها است.
خدمات سامانه سیمین برای یارانه‌بگیران
پیش از راه‌اندازی سیمین، فرآیندهای مدیریتی یارانه‌ها عموماً دستی، زمان‌بر و مستعد خطای انسانی بودند. به عنوان مثال، تغییر حساب بانکی مستلزم مراجعه حضوری به بانک و سپس ارائه مدارک به کارگزاری‌ها بود. سامانه سیمین این فرآیند را به یک فرآیند آنلاین و خودکار تبدیل کرده است.
سامانه سیمین فرآیندهای پیچیده گذشته را به خدماتی الکترونیکی و ساده تبدیل کرده است. مهم‌ترین خدمات سامانه سیمین که هم‌اکنون برای یارانه‌بگیران فراهم شده، عبارتند از:
ثبت الکترونیکی شماره حساب بانکی
یکی از بزرگترین تسهیلات این سامانه، حذف فرآیند مراجعه حضوری به شعب بانک‌ها برای ثبت یا تغییر شماره حساب دریافت یارانه نقدی است. اکنون این فرآیند کاملاً الکترونیکی و از طریق سامانه سیمین قابل انجام است. کاربر پس از احراز هویت در سامانه (معمولاً از طریق کد ملی و رمز عبور یک‌بار مصرف پیامکی)، می‌تواند شماره حساب شبا مورد نظر خود را ثبت کند. سامانه سیمین به‌طور خودکار این شماره حساب را با اطلاعات ارائه شده از سوی بانک مرکزی اعتبارسنجی می‌کند.
این قابلیت تضمین می‌کند که یارانه مستقیماً به حساب مالک یارانه (سرپرست خانوار) واریز شود و از واریز به حساب‌های غیرمرتبط جلوگیری شود.
مشاهده و مدیریت ساختار خانوار
این سامانه با برقراری ارتباط برخط و رسمی با سازمان ثبت احوال کشور، به کاربران این امکان را می‌دهد که ساختار خانوار خود را به‌صورت دقیق و به‌روز مشاهده کنند. این قابلیت، دقت در تخصیص یارانه‌ها را تضمین می‌نماید. تخصیص یارانه‌های نقدی معمولاً بر اساس تعداد اعضای خانوار تعیین می‌شود. در گذشته، به‌روزرسانی اطلاعات ازدواج، طلاق، فوت یا تولد اعضا در سوابق یارانه‌ای با تأخیر همراه بود. سیمین با اتصال مستقیم به پایگاه‌های اطلاعاتی رسمی، این به‌روزرسانی‌ها را آنی می‌کند.
اگر سرپرست خانوار در سامانه ثبت احوال ازدواج کند، سیستم سیمین این تغییر را شناسایی کرده و محاسبات یارانه خانوار جدید را بر اساس سقف‌های تعیین شده برای خانوار دو نفره یا بیشتر تنظیم می‌کند.
ثبت درخواست کالا برگ الکترونیک
مطابق با قانون بودجه سال ۱۴۰۴ کل کشور، سامانه سیمین اکنون بستر امنی برای ثبت درخواست کالا برگ الکترونیک به ازای دریافت یارانه نقدی فراهم کرده است. این ویژگی، گامی مهم در اجرای سیاست‌های حمایتی جدید دولت است. یارانه‌بگیران می‌توانند درصدی از یارانه نقدی خود را انتخاب کنند که به جای واریز نقدی، به اعتبار کالابرگ الکترونیک تبدیل شود. این اعتبار صرفاً برای خرید اقلام اساسی تعریف شده در سقف بودجه تخصیص یافته قابل مصرف است.
رویت سوابق و وضعیت دریافتی یارانه نقدی
مشمولین می‌توانند با ورود به سامانه، وضعیت هر مرحله از دریافت یارانه نقدی خود، به همراه جزئیات اطلاعات بانکی و سوابق درخواست‌های قبلی را به‌صورت شفاف مشاهده کنند.
سطوح اطلاعاتی قابل مشاهده:
تاریخ واریز: زمان دقیق واریز یارانه به حساب بانکی.
مبلغ واریزی: جزئیات تفکیک شده مبلغ یارانه (مبلغ پایه، مبالغ تشویقی یا کسورات احتمالی).
وضعیت حساب: تأیید نهایی واریز یا دلایل احتمالی عدم واریز (در صورت وجود مشکل بانکی).
تاریخچه تغییرات: ثبت زمانی تمام درخواست‌های ثبت شده توسط کاربر (تغییر شماره حساب، درخواست کالابرگ و غیره).
افق‌های آینده: گسترش خدمات یارانه غیرنقدی
سازمان هدفمندی یارانه‌ها اعلام کرده است که دامنه خدمات سامانه سیمین در آینده نزدیک گسترش خواهد یافت. اطلاعات و خدمات مربوط به یارانه‌های غیرنقدی نیز به تدریج به این پلتفرم افزوده خواهد شد. این یارانه‌ها شامل موارد زیر خواهد بود:
یارانه‌های غیرنقدی تحت پوشش آتی
یارانه دارو: اطلاعات مربوط به یارانه‌های پرداختی به شرکت‌های دارویی یا تسهیلات مربوط به بیماران خاص که به صورت غیرنقدی ارائه می‌شود، در آینده در این سامانه قابل رصد خواهد بود.
یارانه خرید تضمینی گندم: کشاورزان و تولیدکنندگان عمده که یارانه‌های مربوط به خرید تضمینی محصولات خود را دریافت می‌کنند، می‌توانند سوابق این پرداخت‌ها را از طریق این پلتفرم مدیریت کنند.
یارانه سوخت (بخش یارانه‌ای): با توجه به تفکیک یارانه‌های انرژی، اطلاعات مربوط به سهمیه‌های یارانه‌ای سوخت و مابه التفاوت ریالی آن در صورت لزوم، در سیمین تجمیع خواهد شد.
سایر حمایت‌های دولتی: این بخش شامل هرگونه کمک مالی یا اعتباری غیرنقدی است که سازمان هدفمندی مسئولیت توزیع آن را بر عهده دارد.
با این توسعه، هر فرد مشمول می‌تواند به‌صورت شفاف و یکپارچه، تمام وضعیت دریافت یارانه‌های خود (نقدی و غیرنقدی) را تنها از یک مسیر مدیریت کند. این اقدام، مفهوم پنجره واحد خدمات رفاهی را محقق می‌سازد.
سامانه سیمین نشان‌دهنده تعهد دولت به هوشمندسازی خدمات عمومی و افزایش عدالت اجتماعی است. این زیرساخت دیجیتال نه تنها بوروکراسی را کاهش می‌دهد، بلکه با فراهم آوردن دسترسی آسان و شفاف، سطح رضایتمندی شهروندان از خدمات رفاهی را به‌طور چشمگیری ارتقاء خواهد داد. این سامانه، الگویی برای سایر خدمات دولتی خواهد بود و مسیر ایران را در جاده تحول دیجیتال سازمانی هموارتر می‌سازد. انتظار می‌رود با اضافه شدن یارانه‌های غیرنقدی، این سامانه به مرکز فرماندهی جامع کلیه حمایت‌های معیشتی کشور تبدیل شود.
