منتظر دلار ارزان باشیم؟

با اعلام رشد سه برابری درآمد‌های ارزی از سوی رئیس‌کل بانک مرکزی و اعلام مواضع وزارت امور خارجه برای آغاز مذاکره قبل از پایان نوامبر، دو سیگنال مهم به بازار ارز صادر شد. انتظار می‌رود بازار ارز از هفته جاری به این رویداد‌ها واکنش نشان دهد و حتی گارد نزولی به‌خود بگیرد.

قیمت ارز از عوامل مختلفی ازجمله میزان تولید و تورم متأثر است؛ با این حال ظرف چند سال گذشته میزان ذخایر ارزی بانک مرکزی و تحریم‌ها نیز در تغییرات قیمت ارز نقش پررنگی پیدا کرده‌اند؛ به همین دلیل فعالان بازار ارز به‌طور مداوم تغییر و تحولات این دو بخش را رصد می‌کنند. به زعم کارشناسان، اثر این دو عامل در کوتاه‌مدت به سرعت بر بازار نمایان می‌شود و می‌تواند به رشد یا کاهش قیمت ارز منجر شود.

تازه‌ترین آمار‌ها نشان می‌دهد درآمد‌های ارزی دولت از محل صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی افزایش یافته، این موضوع می‌تواند بر بازار ارز تأثیر بالقوه‌ای داشته باشد. رئیس‌کل بانک مرکزی دو شب پیش با تأیید این خبر، پیام مهمی به بازار ارز مخابره کرد. همزمان با اعلام رئیس‌کل بانک مرکزی، مقامات وزارت خارجه نیز اعلام کردند به‌زودی مذاکرات هسته‌ای آغاز خواهد شد.

این دو خبر می‌تواند به‌عنوان دو سیگنال مهم، ظرف روز‌های آینده بر بازار ارز تأثیر بگذارد.

افزایش درآمد‌های ارزی

آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد، امسال میزان فروش نفت و فرآورده‌های نفتی رشد کرده؛ در نتیجه درآمد‌های ارزی دولت افزایش یافته، به‌طوری که میزان درآمد‌های دولت از محل فروش نفت و فرآورده‌های نفتی در بهار امسال به ۹ میلیارد دلار رسیده که این میزان سه برابر مدت مشابه سال قبل است.

طبق این آمار شب جمعه رئیس‌کل بانک مرکزی هم تأیید کرد و گفت: وصولی ارزی دولت در هفت ماه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، سه برابر افزایش یافته است.

علی صالح آبادی با بیان اینکه ارزش معاملات سامانه نیما نیز افزایش یافته، تأکید کرد: ارزش معاملات در سامانه نیما در ۷‌ماه سال گذشته ۸.۸ میلیارد دلار بود، اما این میزان در ۷‌ماه امسال معادل ۱۶٫۵میلیارد دلار بوده است.

این آمارها تأیید می‌کند جریان ورود ارزهای جدید به کشور بیشتر شده و شاید یکی از مهم‌ترین دلایل ثبات بازار ارز، به‌ویژه در یک‌ماه گذشته ناشی از همین موضوع بوده است.

با افزایش ذخایر ارزی دولت، دست بانک مرکزی پرتر می‌شود و صرف‌نظر از اثر روانی آن بر بازار ارز، توانایی بانک مرکزی را هم برای انجام عملیات بازارگردانی بیشتر می‌کند. آمارها نشان می‌دهد یکی از دلایل بروز بحران‌های ارزی از سال ۱۳۹۷ تاکنون، کمبود منابع ارزی در اختیار بانک مرکزی بوده است. برآورد می‌شود درآمد‌های ارزی دولت در ماه‌های آینده با رشد بیشتری هم مواجه شود؛ زیرا قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی در بازارهای جهانی در حال افزایش است که این امر می‌تواند درآمد ارزی دولت را با رشد بیشتری مواجه کند.

آغاز مذاکرات هسته‌ای

سیگنال دومی که ظرف دو روز گذشته به بازار صادر شده اخبار مربوط به آغاز مذاکرات هسته‌ای است. آنطورکه معاون سیاسی وزیر امورخارجه هفته قبل پس از دیدار با انریکه مورا، معاون دبیر کل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام در بروکسل اعلام کرد، مذاکرات وین پیش از پایان نوامبر شروع خواهد شد.

علی باقری کنی گفت: توافق کردیم پیش از پایان ‌ماه نوامبر مذاکرات را شروع کنیم، اما تاریخ دقیق هفته بعد اعلام خواهد شد.

تحلیلگران می‌گویند گشایش در مذاکرات هسته‌ای صرف‌نظر از اثرات واقعی، اثر روانی هم دارد. رضا زنگویی، کارشناس اقتصادی عقیده دارد: قیمت دلار به مذاکرت وین، بحث FATF و سیاست‌های پولی بستگی دارد و باید فعلا منتظر حل این موضوعات باشیم.

اعلام سیاست‌های بانک مرکزی در بازار ارز

علی صالح‌آبادی که در یک برنامه تلویزیونی صحبت می‌کرد، درباره سیاست‌های بانک مرکزی در بازار ارز گفت: سیاست ما در بازار ارز تداوم عرضه در بازار از محل صادرات نفت، میعانات و صادرات غیرنفتی است و با همکاری صادرکنندگان بر آن نظارت داریم.

رئیس‌کل بانک مرکزی با بیان اینکه در بازار ارز، عرضه و تقاضا متعادل است، اضافه کرد: زمانی که نیاز باشد بانک مرکزی به‌عنوان بازارگردان در بازار حضور می‌یابد، اما در این مدت نیاز بسیار محدودی برای حضور بانک مرکزی در بازار وجود داشته و از منابع ارزی بانک مرکزی استفاده چندانی نشده است.

او افزود: بانک مرکزی اهداف و سیاست‌های ویژه‌ای درخصوص بازار ارز دارد، اما تلاش می‌کنیم بازار خودش را مدیریت کند. اگر بازار نیاز به عرضه داشته باشد، عرضه می‌کنیم و اگر نیاز به تقاضا داشته باشد، تقاضا می‌کنیم.

صالح‌آبادی با بیان اینکه تعیین نرخ ارز در بازار به عوامل متعدد اقتصادی بستگی دارد، گفت: به‌عنوان بانک مرکزی به تعادل بازار و وارد شدن ارز حاصل از صادرات غیرنفتی به چرخه تجاری کشور کمک می‌کنیم.