درگذشت رابرت ویلسون؛ کارگردانی که تئاتر را متحول کرد

مرکز هنری واترمیل سنتر در نیویورک که توسط رابرت ویلسون تأسیس شده بود، از درگذشت این هنرمند برجسته خبر داد. او پس از ابتلا به یک بیماری حاد اما کوتاه‌مدت، در آرامش چشم از جهان فروبست.

آغاز مسیر هنری از دهه ۱۹۶۰

رابرت ویلسون کار خود را در عرصه تئاتر از دهه ۱۹۶۰ آغاز کرد. او با تأسیس گروه هنرهای اجرایی برد هافمن در نیویورک، نشان داد از همان ابتدا نگاهی جدی به هنر صحنه‌ای دارد. نام این گروه برگرفته از معلمی بود که به او در درمان لکنت زبان کمک کرده بود. در سال‌های میانی دهه ۱۹۷۰، ویلسون در همکاری با فیلیپ گِلَس، اپرای مشهور «انیشتین در ساحل» را آفرید.

اپرایی که مسیری جدید گشود

اجرای «انیشتین در ساحل» در اروپا، نقطه عطفی در کارنامه ویلسون بود. وی تصمیم گرفت این اثر را به صحنه‌های نیویورک بیاورد و تالار متروپولیتن را بهترین گزینه دانست. اما به دلیل مخالفت این سالن، ویلسون خود شخصاً آن را اجاره کرد. او در مصاحبه‌ای با گاردین در سال ۲۰۱۲ توضیح داد که این تصمیم هزینه‌ای بالغ بر ۹۰ هزار دلار داشت. اگرچه نمایش با استقبال فوق‌العاده‌ای مواجه شد و حتی یک اجرای اضافی نیز برگزار شد، اما در نهایت ویلسون با مشکلات مالی روبرو شد. خود او معتقد بود این تجربه، جایگاهش را در عرصه تئاتر محکم کرد.

خلق آثار بی‌کلام و اپراهای ماندگار

رابرت ویلسون آثار برجسته‌ای در دنیای نمایش خلق کرد. از جمله این آثار می‌توان به اپراهای بی‌کلامی چون «نگاه ناشنوا» و اثر ۱۲ ساعته «زندگی و زمان‌های ژوزف استالین» اشاره کرد. او همچنین نمایشنامه‌هایی از نویسندگانی چون شکسپیر (شاه لیر و توفان) و چخوف (آواز قو) را روی صحنه برد. از آخرین فعالیت‌های هنری او می‌توان به کارگردانی نمایش «او بو» در مایورکا و اجرای «مری گفت چه گفت» با هنرمندی ایزابل هوپر در لندن اشاره کرد.

فعالیت‌های تجسمی و جوایز معتبر

ویلسون به‌ غیر از تئاتر، در زمینه هنرهای تجسمی نیز چهره‌ای شناخته شده بود. او مجسمه‌ها، طراحی‌های مبلمان و نقاشی‌های متعددی خلق کرد و در سال ۱۹۹۳، شیر طلایی دوسالانه ونیز را برای آثار شاخصش دریافت کرد. ویلسون در سال ۲۰۲۲ با بازگشت به دوسالانه ونیز، اظهار داشت: «فکر نمی‌کنم بتوانم کارهایم را به‌خوبی توضیح دهم، اما این چیزی است که باید تجربه کرد.»

افتخارات و همکاری‌های برجسته

از افتخارات دیگر رابرت ویلسون می‌توان به نامزدی جایزه پولیتزر در سال ۱۹۸۶ و دریافت جایزه الیویه در سال ۲۰۱۳ برای بهترین اپرا اشاره کرد. او با چهره‌های بزرگی همچون تام ویتس، میخائیل باریشنیکوف، مارتین مک‌دونا، آلن گینزبرگ، لوری اندرسون، تیلدا سوینتن، جیم جارموش و حتی لیدی گاگا همکاری کرده بود.