آیا «نظریه تشییع جنازه» باعث ایجاد حس خوشبختی میشود؟
ایدهای که این روزها با عنوان «نظریه مراسم خاکسپاری» در شبکههای اجتماعی دستبهدست میشود، بسیاری از کاربران را به بازنگری در نگاهشان به موفقیت، تأیید اجتماعی و شیوه زندگی واداشته است.
این نظریه با طرح یک پرسش ساده اما تکاندهنده میپرسد در پایان زندگی، واقعاً چند نفر و تا چه اندازه تحت تأثیر حضور یا نبود ما قرار میگیرند.
به نقل از تودی، این نظریه که نه به پژوهش علمی مشخصی استناد میکند و نه نویسنده واحدی دارد، طی هفتهها و ماههای اخیر به یکی از موضوعات پربحث در تیکتاک و دیگر پلتفرمها تبدیل شده است. روایت ترندشده آن میگوید در یک مراسم خاکسپاری معمولی، فقط حدود ۱۰ نفر گریه میکنند و همین تعداد اندک واقعاً تحت تأثیر قرار میگیرند. در ادامه حتی ادعا میشود که نیمی از کسانی که قرار بوده در مراسم شرکت کنند، ممکن است به دلیل بدی هوا اصلاً حضور پیدا نکنند.
همین جملات کوتاه اما گزنده، موجی از واکنشها را در فضای مجازی ایجاد کرده است. هانا ییگر، یکی از کاربران تیکتاک، در ویدئویی که میلیونها بار دیده شده، نوشته است نخستینبار که با این متن مواجه شد، احساس ویرانی و در عین حال رهایی به او دست داد. او پرسیده است اگر در پایان راه فقط تعداد محدودی اینقدر عمیق اهمیت میدهند، چرا در طول زندگی اینهمه نگران نظر همه هستیم.
در بخش نظرات، برخی کاربران تجربههای شخصی خود را به اشتراک گذاشتهاند. یکی نوشته بود پس از مرگ پدرش، دنیا به مسیر عادی خود ادامه داد، در حالی که زندگی او بهکلی فرو ریخت. کاربری دیگر تأکید کرده بود این نظریه نباید باعث کنارهگیری از دیگران شود، بلکه باید انگیزهای برای اثرگذاری معنادارتر بر زندگی اطرافیان باشد.
با وجود فراگیری این روایت، متخصصان نسبت به برداشت تحتاللفظی از آن هشدار میدهند. جسی ام. گومز، مدیر اجرایی انجمن مدیران مراسم خاکسپاری ایالت کنتیکت، که بر صدها مراسم نظارت داشته، میگوید تعداد اشکها یا حاضران معیار درستی برای سنجش میزان تأثیر یک فرد نیست. به گفته او، نبود گریه آشکار به معنای نبود عشق یا ارتباط نیست و سوگ در افراد به شکلهای بسیار متفاوتی بروز میکند.
گومز همچنین تأکید میکند شرایط آبوهوایی یا ملاحظات عملی میتواند بر تعداد شرکتکنندگان اثر بگذارد، بیآنکه نشانهای از بیاهمیتی متوفی باشد. از نگاه او، معنادارترین مراسمها نه به شمار اشکها، بلکه به داستانها، مهربانیها و ردپایی مربوط میشوند که فرد در زندگی دیگران بر جا گذاشته است.
در همین راستا، دکتر آن کستلی بردزی، روانشناس، معتقد است استقبال از این نظریه ریشه در خستگی بسیاری از افراد از جلب تأیید بیرونی دارد. او میگوید تمرکز بر مرزهای شخصی، اهداف فردی و شفقت به خود میتواند به شکلگیری ارتباطاتی سالمتر و رضایتبخشتر منجر شود؛ موضوعی که در واکنش کاربران به «نظریه مراسم خاکسپاری» بازتاب گستردهای یافته است.