از چالش ها تا راهکارهای درمانی زخم پای دیابتی

دکتر «مقداد قاسمی گرجی» معاون آموزش دستیاری تخصصی دانشکده پزشکی و فوق تخصص جراحی آندووسکولار، گفت: زخم پا یک نوع زخم باز است که در ناحیه پای بیماران ایجاد می‌شود و به ویژه در افراد مبتلا به دیابت شایع‌تر است؛ اصطلاح «زخم پای دیابتی» به طور خاص به این نوع زخم‌ها اشاره دارد که در نتیجه عوارض ناشی از دیابت به وجود می‌آید؛ کنترل قند خون در این بیماران نقش حیاتی دارد؛ عدم کنترل مناسب می‌تواند منجر به مشکلات جدی مانند آسیب عصبی و آسیب به رگ‌های خونی شود.

این فوق تخصص جراحی آندو وسکولار ادامه داد: آسیب عصبی، که به عنوان نوروپاتی دیابتی شناخته می‌شود، باعث می‌شود بیماران نتوانند احساس درد یا آسیب را در پاهای خود تشخیص دهند؛ از سوی دیگر، بیماری شریان محیطی (PAD) می‌تواند جریان خون به پاها را کاهش دهد و به این ترتیب روند بهبود زخم‌ها را کند کند؛ این دو مشکل، خطر ابتلا به زخم پا را به طرز قابل توجهی افزایش می‌دهد.

دکتر قاسمی گرجی تاکید کرد: بیماران دیابتی باید مراقبت ویژه‌ای از پاهای خود داشته باشند و در صورت مشاهده هرگونه علائم زخم پا، مانند تحریک پوست، درد، خونریزی، بوی بد، تورم و خروج چرک از پا، پوست ترک خورده، زخم یا تاول، گرمی غیر معمول همراه با تغییر رنگ پوست، بی‌حسی پاها و احساس بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن در پاها و یا مشاهده بافت سیاه یا مرده در داخل یا اطراف زخم، فوراً  به پزشک مراجعه کنند؛ هر چه زودتر درمان آغاز شود، احتمال بروز عفونت و عوارض جدی کمتر خواهد بود.

او با بیان اینکه درمان زخم پا بستگی به شدت آن دارد، ادامه داد: برخی زخم‌ها ممکن است تنها نیاز به مراقبت‌های خانگی داشته باشند، در حالی که زخم‌های عمیق یا عفونی نیازمند بستری شدن در بیمارستان و درمان‌های تخصصی است؛ این درمان‌ها شامل دبریدمان (برداشتن پوست آسیب دیده)، مصرف آنتی بیوتیک‌ها، استفاده از وسایل کمکی برای کاهش فشار بر روی زخم (آفلودینگ) و در موارد شدید‌تر، جراحی برای بهبود گردش خون یا حتی آمپوتاسیون می‌باشد. 

معاون آموزش دستیاری تخصصی دانشکده پزشکی با تاکید بر اهمیت مراقبت از زخم دیابتی خود در خانه، افزود: دریافت دستورالعمل‌های دقیق از پزشک و پرستار، مصرف داروهای کنترل قند خون و آنتی‌بیوتیک‌ها طبق دستور پزشک، استفاده از وسایل کمکی مانند گچ، واکر یا کفش اصلاح شده، رعایت نکات بهداشتی در حمام و جلوگیری از خیس شدن زخم، ضروی است.

دکتر قاسمی گرجی با بیان اینکه پیشگیری از زخم پا امکان‌پذیر است، خاطر نشان کرد: یکی از مهم‌ترین اقداماتی که می‌توانید برای کاهش خطر ابتلا به زخم پا انجام دهید، کنترل قند خون است؛ به طور منظم به پزشک مراجعه کنید و از او بخواهید پاهای شما را معاینه کند؛ مراقبت روزانه از پاها، کوتاه کردن ناخن‌های پا به شکل صاف، محافظت از پاها با استفاده از کفش و جوراب مناسب حتی در خانه، پرهیز از تغییرات دما با جلوگیری از گرم یا سرد شدن بیش از حد پاها و ترک سیگار؛ با رعایت این نکات و مراقبت‌های لازم، می‌توانید خطر ابتلا به زخم‌های دیابتی را کاهش دهید و کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشید.