غذا بخور، اما درست! نسخه‌های تغذیه‌ای طب سنتی برای زندگی سالم‌تر
در طب سنتی ایرانی، تغذیه تنها برای سیر شدن نیست؛ بلکه ابزاری برای درمان، پیشگیری و حفظ تعادل بدن است. رعایت اصول ساده اما کاربردی این نوع تغذیه می‌تواند سلامت عمومی را افزایش داده و از بسیاری بیماری‌ها جلوگیری کند.
طب سنتی ایرانی بر پایه حفظ تعادل میان اخلاط چهارگانه (صفرا، دم، بلغم، سودا) استوار است. یکی از مهم‌ترین ابزارهای حفظ این تعادل، تغذیه درست و اصولی است. در این نگاه، نوع غذا، زمان غذا خوردن، نحوه پخت، فصل سال و شرایط مزاجی فرد، همه در کیفیت تغذیه مؤثرند.
وعده‌های غذایی بر اساس طب سنتی
صبحانه: باید گرم، سبک و مقوی باشد. حریره بادام، شیره انگور با ارده، یا نان سنگک با کمی کره حیوانی توصیه می‌شود.
ناهار: اصلی‌ترین وعده غذایی است و باید پیش از عصر صرف شود. غذای تازه، پخته‌شده همان روز و متناسب با فصل باشد.
شام: سبک‌ترین وعده باشد و هرگز خیلی دیر یا با شکم سنگین مصرف نشود. سوپ‌ها، آش‌ها و غذاهای سبک در اولویت هستند.
توصیه به پرهیزهای غذایی
از خوردن غذاهای مانده، فریز شده، یا چندباره گرم‌شده پرهیز شود.
ترکیب‌های ممنوع در طب سنتی عبارت‌اند از:
شیر + ترشی
ماهی + ماست
گوشت + دوغ
تخم‌مرغ + ماست
این ترکیب‌ها باعث سوءهاضمه، نفخ و حتی مسمومیت‌های مزمن در درازمدت می‌شوند.
تغذیه بر اساس فصل
بهار: زمان پاکسازی بدن است؛ غذاهای سبک و کمی ملین مثل آش سبزی، آب دوغ خیار و خوراک سبزیجات توصیه می‌شود.
تابستان: بدن گرمای زیادی دارد؛ بهتر است از غذاهای خنک، سبک و مرطوب مثل خیار، هندوانه، کدو، آش دوغ و دوغ طبیعی استفاده شود.
پاییز: فصل افزایش سودا است؛ غذاهایی با طبع معتدل یا کمی گرم، مانند خورش کدو، سوپ جو، شیر بادام و عناب پیشنهاد می‌شود.
زمستان: بدن به گرمی بیشتری نیاز دارد؛ مصرف گوشت گوسفندی، نخودآب، شله‌زرد، دارچین و زنجبیل مفید است.
آداب غذا خوردن
پیش از گرسنه شدن غذا نخورید، و بعد از سیر شدن بلافاصله دست از غذا بکشید.
هنگام غذا خوردن با تمرکز و آرامش غذا را بجوید.
پس از غذا حداقل نیم‌ساعت دراز نکشید.
آب را نه بلافاصله بعد از غذا، بلکه 30 تا 60 دقیقه بعد بنوشید.
جمع‌بندی
طب سنتی ایرانی با رویکردی دقیق و علمی به تغذیه، توصیه می‌کند که تغذیه نه‌تنها باید از مواد سالم و طبیعی تشکیل شده باشد، بلکه زمان، شرایط بدنی، آب‌وهوا و ترکیب غذاها نیز در سلامت نقش اساسی دارند. رعایت این اصول، می‌تواند گام بزرگی در پیشگیری از بیماری‌ها و افزایش کیفیت زندگی باشد.