تعرفههای ترامپ؛ بازی پنهان با صنایع جهان
نگاهی دقیق‌تر به تعرفههای تجاری ترامپ نشان میدهد که او تعرفه بر حوزه‌های خاص مانند مس، آلومینیوم یا فراورده‌های دارویی را بسیار جدی‌تر از تعرفه کلی بر محصولات یک کشور دنبال می‌کند؛ موضوعی که هدف آن ارتقای تولید صنعتی در خاک آمریکاست.
زمانی که از تعرفههای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، صحبت می‌شود، شاید این موارد به ذهن خطور کند: تعرفههای «روز آزادی» که بر جزایر خالی از سکنه نیز اعمال شد، تهدیدهای متعدد علیه کانادا یا نامه‌هایی که ترامپ به رهبران خارجی ارسال کرد تا در جریان تعرفههای قریب‌الوقوع قرار بگیرند.
به نوشته اکونومیست، در حالی که تعرفه‌هایی که بر کل کشورها وضع می‌شود، بیشترین توجه را به خود جلب کرده‌اند، شدیدترین تعرفه‌هایی که ترامپ تاکنون اعمال کرده است بر محصولات خاص بوده‌اند، نه کشورها. و همه نشانه‌ها حاکی از آن است که تعرفههای «بخشی» بیشتری هم به‌زودی در راه است.
دونالد ترامپ تاکنون برخی از این تعرفه‌ها را به قانون تبدیل کرده است، از جمله مالیات 50 درصدی بر واردات آلومینیوم و تعرفه 25 درصدی بر واردات خودرو. طبق اعلام هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی آمریکا، جزئیات درباره وضع عوارض واردات بر وسایل الکتریکی و نیمه‌رساناها در پایان ماه جاری میلادی منتشر می‌شود، یعنی زمانی که تحقیقات امنیت ملی آمریکا در این خصوص پایان می‌یابد.
ترامپ در جلسه اخیر کابینه وزیران آمریکا وعده وضع تعرفه 50 درصدی بر واردات مس را مطرح کرد که از اول آگوست (10 مرداد) اجرایی می‌شود. او همچنین در 15 جولای اعلام کرد که احتمالا در پایان ماه جاری میلادی، آمریکا با تعرفههای پایین بر محصولات دارویی کار خود را آغاز می‌کند و سپس آنها را افزایش خواهد داد. او پیش‌تر گفته بود نرخ تعرفه فراورده‌های دارویی می‌تواند به 200 درصد برسد. دیگر حوزه‌ها، از جمله مواد معدنی و چوب نیز ممکن است به‌زودی شامل تعرفه شوند.
شاید ترغیب شوید که همه این موارد را نادیده بگیرید اما دلایلی وجود دارد که نشان میدهد شاید موضوع تعرفههای صنعتی ترامپ، مساله‌ای متفاوت باشد.
تهدیدهای ترامپ اکنون جدی‌تر هستند چراکه توسط قانونی خاص حمایت می‌شوند: بخش 232 قانون گسترش تجارت مصوب 1962 که اجازه میدهد آمریکا واردات آنچه را که تهدیدی برای امنیت ملی در نظر می‌گیرد، محدود کند.
دست‌کم برخی بازارها، هشدارهای ترامپ را جدی گرفته‌اند؛ اعلام تعرفه 50 درصدی او بر واردات مس باعث شده قیمت این فلز به یک رکورد تاریخی دست یابد. نرخ‌های تعرفه برای صنایع خاص به‌طور عمومی بالاتر از تعرفه‌ها برای کشورهاست، چراکه دولت آمریکا انتظار دارد این تصمیم باعث تحریک رشد در بخش‌های استراتژیک ایالات متحده شود.
در حالی که تعرفههای متقابل کشورهایی را هدف قرار میدهد که دارای مازاد تجاری با آمریکا هستند، تعرفههای وضع‌شده بر بخش‌ها گسترده‌تر هستند. در واقع، تعرفههای مرتبط با یک حوزه باعث می‌شود تقاضای آمریکا برای محصولات آن بخش که از طریق یک زنجیره تأمین جهانی تولید می‌شود، کاهش یابد. هر کشوری که در این فرآیند تولید حضور داشته باشد، به‌شکل منفی تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
برای سنجش میزان این تاثیر، بانک بارکلیز افزایش موثر تعرفه‌ها را محاسبه کرده است. روش کار آنها به این صورت است که برای هر کشور و هر محصول، برآورد کرده‌اند چه مقدار از ارزش تولید داخلی تحت تاثیر تعرفههای وارداتی آمریکا قرار گرفته است. این تحقیق هم تاثیر مستقیم کاهش صادرات یک کشور به آمریکا و هم تاثیر کاهش تقاضا برای قطعاتی که برای ساخت محصولاتی که آمریکایی‌ها در نهایت خریداری می‌کنند، ارزیابی می‌کند.
افزایش_تعرفههای_موثر_آمریکا_بر_کشورها_و_صنایع_مختلف
کشورهایی که دارای صنایع پیشرفته هستند، بیش از همه با تبعات تعرفه‌ها روبه‌رو می‌شوند. صادرات فراورده‌های دارویی هند و سنگاپور به آمریکا را در نظر بگیرید که میانگین ارزش صادرات آنها در یک سال به دست‌کم 10 میلیارد دلار می‌رسد. با این حال، سنگاپور با تاثیر تعرفه‌ایِ شش برابر بیشتر از هند روبه‌رو می‌شود، زیرا محصولات پیچیده صنعت آن از قبیل واکسن‌ها، ارزش افزوده داخلی بیشتری نسبت به محصولات مشابه هند - که اغلب داروی ژنریک هستند - دارند. تایوان با بالاترین سطح تعرفه موثر در بخش نیمه‌رساناها روبه‌رو می‌شود، در حالی که ژاپن و کره جنوبی در بخش خودروی خود با آسیب از تعرفه‌ها روبه‌رو شده‌اند.
از سوی دیگر، احتمال اینکه سطح تعرفههای حوزه‌ای کاهش یابد کمتر است، زیرا زمانی که بر یک حوزه گسترده مانند مس تعرفه وضع می‌شود، تنها یک کشور وجود ندارد که به‌شکل مستقیم با آن مذاکره‌ای انجام شود.
تعداد محدودی از کشورها همچنان در تلاش هستند. مذاکره‌کننده تجاری ارشد سنگاپور اعلام کرده است امتیاز گرفتن در رابطه با فرآورده‌های دارویی، اولویت نخست اوست. مذاکرات ژاپن با آمریکا پس از آنکه به‌دلیل تعرفههای خودرو به بن‌بست رسید، متوقف شده است. توافق آمریکا با بریتانیا که تعرفه واردات خودروهای بریتانیایی را از 27.5 درصد به 10 درصد کاهش میدهد (برای تعداد محدودی از وسایل نقلیه)، به دیگر کشورها این امید را میدهد که آنها نیز می‌توانند در مذاکرات تجاری خود با آمریکا، امتیازاتی به‌دست آورند.
برخی فکر می‌کنند که جدول زمانی مبهم تعرفههای ترامپ بر فرآورده‌های دارویی، نشانه‌ای از جدی نبودن اوست؛ موضوعی که شاید براساس امیدواری بنا شده باشد، نه ارزیابی واقع‌گرایانه از وضعیت.