تغییرات دهان و دندان در دوران بارداری و راهکارهای مراقبتی
بارداری با تغییرات قابل توجهی در سلامت دهان و دندان همراه است که عمدتاً شامل التهاب لثه، تورم لثه‌ها (از خفیف تا شدید) و گاهی ظهور تومورهای دهانی می‌شود.
این تغییرات به دلیل نوسانات هورمونی رخ می‌دهند که بر تشکیل پلاک‌های دندانی تأثیر می‌گذارند. پلاک دندانی لایه‌ای از جرم است که روی دندان‌ها تشکیل می‌شود و در صورت عدم رعایت بهداشت، می‌تواند منجر به پوسیدگی و بیماری‌های لثه شود.
عوامل مؤثر بر سلامت دندان در بارداری:
زیرساختی نو، برای آینده ورزش ایران
تغییرات هورمونی: افزایش سطح هورمون‌ها مانند پروژسترون و استروژن باعث حساسیت بیشتر لثه‌ها به پلاک و باکتری‌ها می‌شود.
مرکز تلفن ابری، راه حل جدید برای کاهش هزینه‌ها
استفراغ و رفلاکس معده: اسید معده می‌تواند مینای دندان را تخریب کند.
تمایل به مصرف شیرینی‌جات: افزایش مصرف مواد قندی خطر پوسیدگی دندان را بالا می‌برد.
حالت تهوع هنگام مسواک زدن: برخی زنان باردار به دلیل حساسیت به بو یا تحریک عق زدن، از مسواک زدن اجتناب می‌کنند.
علائم هشداردهنده مشکلات دندانی در بارداری:
لثه‌های قرمز، متورم یا خونریزی‌دهنده
احساس درد یا سوزش در لثه‌ها
لق شدن دندان‌ها یا ایجاد فاصله بین آن‌ها
مشاهده ریشه دندان به دلیل تحلیل لثه
بوی بد دهان یا طعم ناخوشایند در دهان
تأثیر مشکلات دندانی مادر بر جنین:
تحقیقات نشان داده‌اند که بیماری‌های لثه در مادران باردار با زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد و حتی مشکلات بینایی یا شنوایی در نوزاد مرتبط است. عفونت‌های مزمن لثه می‌توانند مواد التهابی را وارد جریان خون کنند و بر رشد جنین تأثیر بگذارند.
راهکارهای حفظ سلامت دهان و دندان در بارداری:
رعایت بهداشت دهان:
مسواک زدن حداقل دو بار در روز با خمیردندان حاوی فلوراید
استفاده از مسواک با سر کوچک و نرم برای کاهش حالت تهوع
نخ دندان کشیدن روزانه
شست‌وشوی دهان با دهانشویه فاقد الکل
تغذیه مناسب:
مصرف کلسیم کافی از طریق لبنیات (شیر، پنیر، ماست)، ماهی و سبزیجات برگ‌دار
افزایش ویتامین D برای جذب بهتر کلسیم (تخم‌مرغ، ماهی‌های چرب، نور خورشید)
محدود کردن مصرف شیرینی‌جات و جایگزینی آن‌ها با میوه‌های تازه
مراقبت پس از استفراغ:
شست‌وشوی دهان با آب یا محلول جوش‌شیرین رقیق برای خنثی کردن اسید معده
استفاده از دهانشویه فلوراید
مسواک زدن حداقل یک ساعت پس از استفراغ
مراجعه به دندانپزشک:
چکاپ دندان‌ها قبل از بارداری برای انجام درمان‌های ضروری
اطلاع‌رسانی به دندانپزشک در صورت بارداری
به‌تعویق انداختن عکسبرداری با اشعه X تا پس از زایمان (مگر در موارد ضروری)
نکته پایانی:
بارداری به خودی خود باعث آسیب به دندان‌ها نمی‌شود، اما تغییرات هورمونی و رفتاری می‌توانند خطر مشکلات دندانی را افزایش دهند. با رعایت بهداشت دهان، تغذیه مناسب و مراجعه منظم به دندانپزشک، می‌توان از سلامت دندان‌ها در این دوران محافظت کرد. در صورت بروز هرگونه مشکل لثه یا دندان، مشورت با پزشک یا دندانپزشک ضروری است