عقلانیت معاصر، فوتبال و نظریه مک دونالدی

رضا صادقپور؛ ماکس وبر عقلانیت درورزش مدرن را عقلانیت ابزاری می‌داند. در ورزش مدرن، شواهد نشان می‌دهد که فوتبالیست‌های مدرن بیش‌از اندازه برتکنیک تکیه می‌کنند، از این روح ورزش مدرن نسبت به ورزش سنتی، روح، حرارت و ذوق خود را از دست داده است و معنای اجتماعی و لذت‌های نمادین بازی و اخلاق جوانمردی را کمرنگ کرده است.

جهان ورزش کنونی با منطق مک دونالدی فست‌فود زنجیره‌ای امریکایی هماهنگ شده است نظریه مک دونالدی ۴ اصل دارد ۱. کارآمدی ۲. پیش‌بینی پذیری ۳. کمیت در برابر کیفیت  ۴. ماشینی شدن.

اصل کارآمدی: هر مربی برای قرارگرفتن در جایگاه‌های خاص نیازمند داشتن توانایی‌ها و استانداردهای تکنیکی خاص می‌باشد.

در اصل پیش‌بینی‌پذیری: آموزش‌های مربیگری در سطح جهان از استاندارهای خاصی برخوردار است و تقسیمات کاری در هرحیطه‌ای از مربیگری مشخص می‌باشد.

اصل کمیت دربرابر کیفیت: همواره تعدادزیادی ورزشکار عضو باشگاه‌ها و موسسات ورزشی می‌شوند که در نتیجه آن دستمزد و درآمد باشگاه بالا می‌رود ولی درحقیقت تمرینات فردی و تخصصی باعث بهبود کیفیت و عملکرد ورزشکار نمی‌شود.

اصل ماشینی شدن: درجهان مدرن باشگاه‌های ورزشی به انواع ماشین‌آلات پیشرفته ورزشی مجهز هستند که بیشتر آن‌ها دارای برنامه‌ریزی مشخص برای ورزشکار هستند. درحال حاضر اکثر تمرینات ورزشی و تغذیه‌ای ورزشکاران ازقبل آماده و در اختیار آنان قرار می‌گیرد.

فرهنگ عقلانیت مک دونالدی صرفاً به دنبال سود است. در نظریه مک دونالدی تحویل غذا بدون نیاز به پیاده شدن  از اتومبیل (تلاش برای رسیدن به هدف، سرعت و راحتی ارائه خدمات).

پیش‌بینی‌پذیری، با توجه به یکسان بودن کیفیت و ظاهر غذا در شعب مختلف و حتی در کشورهای دیگر مشتریان کاملاً به طعم وحس غذا از قبل اگاهی دارند.

کمیت دربرابر کیفیت؛ صرفاً مقدار غذا و ظاهر آن اهمیت دارد ‌و توجه به سلامتی غذا کمرنگ است.

ماشینی شدن؛ کار ماشینی جایگزین کار انسانی شده است نیازی به آموزش زیاد به ورزشکاران نیست. در ورزش فوتبال هم مک دونالدی شدن عوارض زیادی دارد که از جمله، آسیب‌های ورزشکاران(بهداشتی و محیطی) حذف جوامع محلی و توسعه نیافته از حیطه ورزش.

انتصاب‌ها برحسب شایستگی‌های تخصصی انجام گیرد و نه بر وفق معیارهای مک دونالدی، به هر حال در فوتبال نباید به سمت نظریه قفس آهنین و دیوان سالاری فوتبال حرکت کرد به عبارتی موج فست‌فودی فوتبال (فوری مدیر، آنی سرمربی، انی جایگاه‌های خاص) در شرایط رشد و توسعه است. در فوتبال فست‌فودی یک شبه ره صد ساله  پیموده می‌شود.