پیش‌بینی ترسناک استیون هاوکینگ در آستانه تحقق؟ جسم مرموز فضایی به زمین نزدیک می‌شود
استیون هاوکینگ سال‌ها پیش به انسان‌ها هشدار داده بود که تماس با موجودات فضایی ممکن است به فاجعه‌ای بزرگ ختم شود. حالا یکی از دانشمندان سرشناس ادعا کرده که برخوردی خصمانه با حیات فرازمینی ممکن است تنها چند ماه با ما فاصله داشته باشد.
این فیزیکدان نظری برجسته که در سال ۱۳۹۷ درگذشت، باور داشت که اگر انسان‌ها به‌دنبال برقراری ارتباط با بیگانگان باشند، ممکن است با یک حمله مرگبار مواجه شوند. او این خطر را به برخورد تمدن‌های قدرتمند با جوامع ضعیف‌تر در گذشته تشبیه کرد که معمولاً به نابودی تمدن‌های کمتر توسعه‌یافته منجر می‌شد.
استیون هاوکینگ در سال ۱۳۸۳ گفته بود که احتمال دارد موجودات فضایی از نظر فناوری از ما بسیار پیشرفته‌تر باشند. از نظر او، وقتی نژادهای پیشرفته‌تر با انسان‌های بدوی در همین زمین برخورد کرده‌اند، نتیجه خوشایندی نداشته، آن هم در حالی‌که همه از یک گونه بودند. به همین دلیل، توصیه کرد که انسان‌ها با احتیاط رفتار کنند و خودشان را در معرض دید قرار ندهند.
هاوکینگ پیشنهاد کرد که به‌جای ارسال سیگنال و معرفی خودمان به کهکشان، صرفاً به گوش دادن به سیگنال‌های دریافتی از فضا بسنده کنیم؛ یعنی جستجوی منفعلانه برای یافتن نشانه‌های حیات هوشمند.
دام هوش و پیامدهای تماس با بیگانگان
هشدار هاوکینگ به‌تازگی موردتوجه گروهی بین‌المللی از پژوهشگران قرار گرفته که روی مفهومی به‌نام «دام هوش» کار می‌کنند. طبق این دیدگاه، افراد بسیار باهوش هم ممکن است دچار اعتمادبه‌نفس بیش‌ازحد یا تکیه افراطی به تجربه‌های گذشته شوند که این موضوع می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری‌های اشتباه و خطرناکی شود.
در این زمینه، یکی از سناریوهای نگران‌کننده این است که تماس موفق با یک شیء ناشناس پرنده (UFO) باعث جلب توجه گونه‌ای خطرناک از موجودات فرازمینی شود که ممکن است قصد نابودی بشریت را داشته باشند.
اهمیت حرف‌های هاوکینگ پس از آن بیشتر شد که یک اخترفیزیک‌دان برجسته از دانشگاه هاروارد هشدار داد که جسمی مرموز که در آذرماه امسال به زمین نزدیک می‌شود، ممکن است یک سفینه دشمن باشد.
پروفسور آوی لوب، همراه با گروهی از دانشمندان، از زمان کشف جسم میان‌ستاره‌ای موسوم به 3I/ATLAS در تیرماه، مطالعات مختلفی درباره آن انجام داده‌اند. برخی از ستاره‌شناسان معتقدند این شیء، یک دنباله‌دار عظیم است، اما لوب بر این باور است که مسیر بسیار غیرعادی این جسم و عبورش از نزدیکی سیارات زهره، مریخ و مشتری، نشانه‌هایی از منشأ مصنوعی آن دارد.
لوب هشدار داده که موجوداتی که چنین فضاپیمایی را هدایت می‌کنند، ممکن است دو انگیزه متفاوت داشته باشند: یا نیت‌شان بی‌خطر است یا خصمانه. او در مقاله‌ای که در پایگاه پیش‌چاپ arXiv منتشر کرده، نوشته: «اگر فرضیه ما درست باشد، ممکن است پیامدهای آن برای بشریت بسیار وخیم باشد و حتی نیاز به اقدام‌های دفاعی پیدا کنیم، گرچه شاید این اقدامات هم بی‌فایده باشند.»
چرا باید در برقراری ارتباط با بیگانگان محتاط باشیم؟
در سال ۱۴۰۳، گروهی از پژوهشگران ایرانی و آمریکایی مقاله‌ای در مجله فیزیک زیست‌پزشکی و مهندسی منتشر کردند که در آن، به دیدگاه هاوکینگ درباره خطر تماس با تمدن‌های پیشرفته فضایی پرداخته‌اند. در این مقاله آمده بود که هاوکینگ معتقد بود تماس مستقیم با این موجودات، احتمال استعمار زمین توسط آن‌ها را بالا می‌برد.
در این پژوهش توضیح داده شده که افراد بسیار باهوش، به دلیل تمایل به اعتمادبه‌نفس بیش‌ازحد یا تکیه بر تجربه‌های قبلی، ممکن است تصمیم‌های اشتباهی بگیرند؛ و این همان چیزی است که «دام هوش» نام دارد.
در حالی که برخی دانشمندان معتقدند برقراری ارتباط با موجودات فرازمینی می‌تواند فواید بی‌شماری داشته باشد، نویسندگان این مقاله از دیدگاه محتاطانه هاوکینگ حمایت کرده و هشدار داده‌اند که فرستادن اطلاعات درباره موقعیت زمین به فضا، ممکن است یک اشتباه تاکتیکی باشد.
هاوکینگ پیش از درگذشتش بر اثر بیماری ALS در ۷۶ سالگی، بار دیگر تأکید کرده بود که انسان‌ها باید در پاسخ به هر پیامی که از فضا دریافت می‌کنند نیز با احتیاط عمل کنند.
هاوکینگ در سال ۱۳۹۵ سیاره‌ای به‌نام Gliese 832c را که در فاصله ۱۶ سال نوری از زمین قرار دارد، یکی از گزینه‌های احتمالی برای وجود حیات هوشمند معرفی کرده بود. با این حال، هشدار داده بود که اگر با تمدنی پیشرفته روبه‌رو شویم، ممکن است که نتیجه، چیزی شبیه به برخورد بومیان آمریکا با کریستف کلمب باشد.
هاوکینگ در مستندی با عنوان «مکان‌های مورد علاقه استیون هاوکینگ» گفته بود: «وقتی به آسمان و ستاره‌ها نگاه می‌کردم، همیشه تصورم این بود که کسی آن بالا هست که دارد ما را نگاه می‌کند. هرچه پیرتر می‌شوم، بیشتر باور دارم که ما در این جهان تنها نیستیم. ممکن است روزی پیامی از سیاره‌ای مثل Gliese 832c دریافت کنیم، اما نباید بی‌محابا به آن پاسخ بدهیم.»
