نقدی به فیلم «ویلایی ها» فیلمی از منیر قیدی

مادربزرگ (با بازی ثریا قاسمی) همراه با دو نوه‌اش بدون اجازه‌ی عروسش رهسپار شهرکی در جنوب کشور نزدیک خط مقدم جبهه می‌شود. به این امید که نوه‌ها پدرشان که مدت‌هاست در جنگ است ببینند. عروس (با بازی طناز طباطبایی) نمی‌خواهد فرزندانش در این آشفته بازار جنگ بزرگ شوند و قصد دارد آن‌ها را به خارج از کشور ببرد. در این شهرک، زندگی به شکل نسبتاَ عادی در جریان است. زنانی که شوهرانشان به جنگ رفته‌اند همراه با فرزندانشان روزگار می‌گذارنند و چشم به راهند، چشم به راه مردانی بی‌بازگشت. در این میان “الیاس” (با بازی علی شادمان) جوان بسیجی است که هر چند روز یک‌بار مایحتاج زندگی خانواده‌ها و همینطور خبر فوت مردانشان را می‌آورد، زنان و بچه‌ها هر بار با دیدن او خون در رگ‌هایشان خشک می‌شود و …

فیلم سینمایی “ویلایی‌ها” اولین فبلم “منیر قیدی” در مقام کارگردان است. او پیش از این در فیلم‌های زیادی به عنوان دستیار کارگردان و منشی صحنه مانند “خدا نزدیک است“، “به نام پدر” و “ارتفاع پست“و “خیلی دور، خیلی نزدیک” حضور داشته است. این فیلم برای قیدی و عوامل آن در سی و پنجمین جشنواره‌ی فیلم فجر و جشنواره‌های دیگر جوایز متعددی را به ارمغان آورد.

این فیلم با بازی بازیگرانی چون “پریناز ایزدیار”، “علی شادمان”، “ثریا قاسمی”، “صابر ابر“، “امیرعلی ایمان‌وند”، “علیرضا داوری”، “آناهیتا افشار”، “هستی فرتوتی” و … و تهیه‌کنندگی “سعید ملکان” محصول سال ۱۳۹۵ است. ملکان تهیه کننده‌ی فیلم “ابد و یک روز”  به کارگردانی سعید روستایی جوان هم بود و از این نظر به پروراندن استعدادهای جوان معروف شده است. انتخاب اسم فیلم “ویلایی‌ها” انتخاب هوشمندانه‌ای است، ویلایی‌ها اسم شسته رفته و تر تمیزی است که مخاطب قبل از دیدن آن انتظار دارد با روایت شیرینی مواجه شود، اما بعد از دیدن آن با تلخی زندگی زنانی که سال‌ها پشت خط جنگ در نقش کمک رسانانی از جان گذشته بودند، مواجه می‌شود. روایتی که در سینمای ایران آن طور که شاید و باید در این سال‌ها به آن پرداخته نشده است. البته که فیلم سینمایی “شیار ۱۴۳” به کارگردانی “نرگس آبیار” در این زمینه نباید از قلم بیافتد.

حضور ثریا قاسمی در نقش مادربزرگی ۵۰ ساله اندکی قابل تأمل است. در توانایی این بانوی هنرمند هیچ شکی نیست اما تعداد بازیگران با استعددی حدود ۵۰ ساله در سینمای ایران کم نیست. ای کاش بازیگردان و کارگردان فیلم انتخاب دیگری با ویژگی‌های فیزیکی مناسب‌تری برای این نقش در نظر می‌گرفتند.

باید گفت که طراحی صحنه و فضاسازی مناسبی در فیلم وجود دارد که فضا را حتی برای کسانی که در آن سال‌ها حضور نداشته‌اند هم قابل درک کرده است. نویسندگان فیلم یعنی “منیر قیدی” و “ارسلان امیری” در شخصیت پردازی‌ها ضعیف عمل کرده‌اند و کاراکترها را به خوبی درنیامده‌اند. فیلمبردار و دوربین در جایی بسیار تأثیرگذار عمل می‌کند. صحنه‌ای که جنگنده‌های عراقی محیط ویلاها را مورد هدف قرار می‌دهند و زنان و بچه‌ها همه با هم به سمت پناهگاه حرکت می‌کنند. “ویلایی‌ها” در زمان اکران به فروش حدود یک میلیارد و دویست میلیون تومان دست یافت و به تازگی وارد شبکه‌ی خانگی شده است.