معجزه ژاپنیها: زبالههای پلاستیکی، "طلای شیمیایی" شدند!
گروهی از پژوهشگران ژاپنی توانستهاند روشی سبز، کمهزینه و بسیار کارآمد برای بازیافت بطریها و زبالههای نساجی ساختهشده از پلیاتیلن ترفتالات یا همان PET ارائه کنند و از آنها موادی باارزش بسازند.
آنها با کمک آهن ارزانقیمت و الکل، پلاستیکها را در دماهای پایینتر از روشهای موجود به مشتقات سودمند تبدیل میکنند و به بازدهی نزدیک به ۱۰۰ درصد میرسند.
به گزارش رسانههای علمی، تیم تحقیقاتی دانشگاه متروپولیتن توکیو فناوری تازهای را برای تجزیه پلیمر PET معرفی کردهاند؛ مادهای که بهطور گسترده در ساخت بطریهای نوشیدنی، انواع منسوجات، فرشها و پردهها استفاده میشود. در حالی که بطریهای PET معمولاً از طریق بازیافت مکانیکی جمعآوری و دوباره به چرخه مصرف وارد میشوند، کیفیت محصول نهایی غالباً کاهش مییابد و به همین دلیل پژوهشگران در سالهای اخیر بهدنبال روشهای شیمیایی بودهاند تا بتوانند مواد اولیه را با کیفیت بهتر بازیابی کنند.
روشهای شیمیایی سنتی معمولاً به دمای بالا و حجم زیادی از اسیدها یا بازها نیاز دارند و همین موضوع باعث افزایش هزینه و ایجاد آسیبهای زیستمحیطی میشود. اما پژوهشگران ژاپنی توانستهاند راهکاری بدون نیاز به مواد خورنده ارائه دهند. در این روش با استفاده از یک کاتالیزور آهن ارزان و الکل، PET بهطور انتخابی به مشتقات ترفتالیک اسید مانند DMT، DET و BHET تجزیه میشود. آزمایشهای انجامشده نشان میدهد این فرایند حتی در مقیاسهای بزرگ نیز بازدهی ۹۹.۷ تا ۹۹.۹ درصدی داشته است.
یکی از ویژگیهای برجسته این فرایند، کارکرد آن در دماهای نسبتاً پایین بین ۱۲۰ تا ۱۸۰ درجه سانتیگراد است؛ دمایی که در مقایسه با روشهای معمول بازیافت شیمیایی بسیار ملایمتر محسوب میشود. در روشهای رایج، دما و شرایط شدیدتر مورد نیاز است و همین موضوع اجرای صنعتی آنها را دشوار میکند.
مزیت مهم دیگر این روش، گزینشیبودن آن است. فناوری جدید میتواند PET را حتی زمانی که با پنبه یا سایر پلاستیکها مخلوط باشد، بهطور انتخابی تجزیه کند. این توانایی برای مدیریت جریانهای پیچیده زباله که معمولاً ترکیبی از مواد مختلف هستند، اهمیت زیادی دارد و میتواند مسیر بازیافت صنعتی را سادهتر کند.
پژوهشگران میگویند این روش میتواند راه را برای بازیافت ارزانتر و پاکتر PET هموار کند و امکان تبدیل گسترده زبالههای پلاستیکی به مواد ارزشمند را فراهم سازد.