شواهد هولناک از آدمخواری در دوران باستان: آیا اجداد ما کودکان را می‌خورده‌اند؟
بر اساس یک کشف هولناک، به نظر می‌رسد اجداد باستانی انسان‌ها حدود ۸۵۰ هزار سال پیش کودکان خردسال را می‌خورده‌اند.
باستان‌شناسانی که در غار گران دولینا (Gran Dolina) واقع در آتاپوئرکای اسپانیا مشغول حفاری بودند، موفق به کشف استخوان گردن یک کودک که دو تا چهار سال سن داشته شده‌اند. روی این استخوان، آثاری از بریدگی با ابزار خاص دیده می‌شود که به گفته پژوهشگران، مدرکی روشن از بریدن سر و آدمخواری در آن دوران است.
مهره گردنی این کودک همراه با سایر استخوان‌ها و دندان‌هایی کشف شد که به گونه‌ای موسوم به انسان پیشگام (Homo antecessor) تعلق دارند؛ گونه‌ای که بسیاری از دانشمندان آن را آخرین نیای مشترک انسان خردمند (Homo sapiens) و نئاندرتال‌ها می‌دانند. این فسیل‌ها توسط تیمی از مؤسسه انسان‌شناسی و تحول اجتماعی کاتالونیا (IPHES) به دست آمده‌اند؛ گروهی که بیش از سه دهه است در محوطه غار گران دولینا در شمال اسپانیا مشغول کاوش هستند. تا کنون نزدیک به یک‌سوم استخوان‌های کشف‌شده در این غار، آثار بریدگی را از خودشان نشان داده‌اند؛ نشانه‌ای که به باور باستان‌شناسان، حکایت از آدمخواری در میان انسان‌های نخستین دارد.
دکتر پالمیرا سالادیه، یکی از مدیران پروژه حفاری گران دولینا، در این‌باره می‌گوید:
این مورد خاص از آن جهت اهمیت دارد که نه‌تنها با سن کم کودک مواجهیم، بلکه برش‌ها با دقتی مثال‌زدنی انجام شده‌اند.
روی این مهره گردنی، بریدگی‌های کاملاً مشخص در نقاط کلیدی وجود دارد که برای جدا کردن سر از بدن انجام شده‌اند. این شواهد نشان می‌دهند که با این کودک همانند دیگر شکارها رفتار شده است.
کارشناسان می‌گویند یافتن شواهدی از خورده شدن یک کودک، موردی نادر است و اگر فرضیه آن‌ها درست باشد، این کشف قدیمی‌ترین نمونه مستند از آدمخواری کودکان در تاریخ بشریت خواهد بود. انسان پیشگام بین ۱.۲ میلیون تا ۸۰۰ هزار سال پیش در اروپا می‌زیسته است. این گونه از نظر جثه، کوتاه‌تر و تنومندتر از انسان‌های امروزی بوده‌اند. اندازه جمجمه آن‌ها نیز حدود ۱۰۰۰ تا ۱۱۵۰ سانتی‌متر مکعب برآورد می‌شود؛ مقداری کمتر از میانگین اندازه مغز انسان امروزی که حدود ۱۳۵۰ سانتی‌متر مکعب است.
باستان‌شناسان همچنین معتقدند که این انسان‌های نخستین راست‌دست بوده‌اند؛ ویژگی خاصی که آن‌ها را از دیگر میمون‌سانان متمایز می‌سازد. به گفته محققان، حتی ممکن است آن‌ها از نوعی زبان نمادین نیز استفاده کرده باشند. محل بریدگی‌ها روی مهره گردنی کودک به‌وضوح نشان می‌دهد که سر او از بدن جدا شده است. در کنار این مورد، استخوان‌هایی متعلق به بزرگسالان نیز در این محوطه کشف شده که دارای آثاری همچون جدا کردن گوشت و شکستگی‌های عمدی هستند؛ دقیقاً مشابه آثاری که روی استخوان‌های حیوانات خورده‌شده توسط انسان دیده می‌شود. دکتر سالادیه در گفت‌وگو با لایو ساینس می‌گوید:
سطح استخوان‌ها به‌طرز عجیبی سالم مانده و این امر باعث شده تا آثار برش‌ها و گازگرفتگی‌ها به‌وضوح قابل مشاهده باشند. این آثار معتبرترین شواهدی هستند که نشان می‌دهند اجساد یافته‌شده در این محل، واقعاً توسط برخی دیگر خورده شده‌اند.
پژوهشگران معتقدند که یافته‌های جدید این احتمال را تقویت می‌کند که انسان‌های اولیه از هم‌نوعان خود به‌عنوان منبع غذا استفاده می‌کرده‌اند. به‌گفته‌ی آن‌ها، این کار شاید روشی برای کنترل قلمرو نیز محسوب می‌شده است. جدیدترین بقایای گونه انسان پیشگام، در لایه‌ی TD6 محل حفاری کشف شدند؛ جایی که دست‌کم چهار متر پایین‌تر از سطح زمین است.
دکتر پالمیرا سالادیه می‌گوید:
ما هر سال به شواهد تازه‌ای دست پیدا می‌کنیم که باعث می‌شود نگاه‌مان را نسبت به سبک زندگی، مرگ و حتی نحوه‌ی برخورد با مردگان، در حدود یک میلیون سال پیش، بازنگری کنیم.
قدیمی‌ترین شواهد مربوط به آدمخواری در میان خویشاوندان اولیه‌ی انسان، به ۱.۴۵ میلیون سال پیش در کنیا بازمی‌گردد.
برخی از باستان‌شناسان بر این باور دارند که پیش از شکل‌گیری آیین و مراسمات مربوط به تدفین، احتمال اینکه انسان‌ها از مردگان خود تغذیه کنند وجود داشته؛ نه به‌عنوان رفتاری وحشیانه، بلکه بخشی از یک آیین تدفینی.
آنچه ما اکنون در حال ثبت و مستندسازی آن هستیم، تکرار همین رفتار است. این برخورد با مردگان، یک امر استثنایی نبوده، بلکه بارها اتفاق افتاده است.
پیش‌تر، جمجمه‌هایی که در چدار (سامرست انگلستان) پیدا شده بودند نیز نشان داد که ساکنان باستانی بریتانیا آدمخوار بوده‌اند و حتی از جمجمه‌ی قربانیان خود به‌عنوان ظرف نوشیدنی استفاده می‌کرده‌اند.
قدمت این کاسه‌ها که از جمجمه انسان ساخته شده، به حدود ۱۴٬۷۰۰ سال پیش بازمی‌گردد؛ همچنین گفته می‌شود که از این کاسه‌ها احتمالاً برای نوشیدن آب یا حتی خون استفاده کرده‌اند. احتمال دارد این کاسه‌ها از جمجمه‌ی دشمنان شکست‌خورده ساخته شده و جنبه‌ی یادبود یا غنیمت جنگی داشته باشند.
