رازهای ناگفته مرگ هاشمی رفسنجانی | روایت‌هایی از احتمال ترور داخلی
به تازگی ادعای اخیر فائزه هاشمی مبنی بر ترور پدر به دلیل موضع‌گیری‌هایش در حمایت از مردم مطرح شده است؛ ادعایی که آن را نه کار خارجی، بلکه عمل داخلی‌ها می‌داند.این گزارش به مرور جزئیات رسمی فوت در ۱۹ دی ۱۳۹۵ (ایست قلبی در استخر) و مراسم تشییع بی‌سابقه پس از آن که جایگاه ویژه ایشان را نشان داد، می‌پردازد.
فائزه هاشمی، دختر آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، دختر رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام، اخیراً بار دیگر ادعایی جنجالی را مطرح ساخته است که پیشتر توسط خواهرش، فاطمه هاشمی، نیز به صورت غیرمستقیم یا مستقیم بیان شده بود. این ادعا بر این مبنا استوار است که علت درگذشت آیت‌الله رفسنجانی، برخلاف روایت رسمی، «ترور» بوده است.
مبنای ادعای ترور آیت‌الله هاشمی
فائزه هاشمی در اظهارات اخیر خود، انگیزه پشت این اقدام فرضی را، موضع‌گیری‌های سیاسی پدرش دانسته است. وی به صراحت اعلام کرده است که دلیل این اقدام این بوده که آیت‌الله هاشمی رفسنجانی "اعتراض می‌کرده و طرف مردم بوده است." این موضع‌گیری‌ها که غالباً در راستای نقد سیاست‌های داخلی و یا موضع‌گیری‌های خاص آیت‌الله در مقاطع حساس سیاسی کشور تفسیر می‌شد، به عنوان دلیل اصلی برای فرض ترور مطرح شده است.
نفی دخالت عوامل خارجی
نکته قابل توجه در این اظهارات، تفکیک قائل شدن توسط فائزه هاشمی میان عوامل داخلی و خارجی است. وی به طور مشخص اعلام کرده است که این اقدام را کار عوامل خارجی مانند روسیه و اسرائیل نمی‌داند.
تعارض با روایت رسمی
روایت رسمی همواره بر سکته قلبی ناشی از ایست قلبی در حین شنا تأکید داشته و هرگونه دخالت خارجی یا داخلی را قویاً تکذیب کرده است. تکرار این ادعاها، موجب ایجاد حساسیت‌های مجدد سیاسی و اجتماعی پیرامون یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های دهه‌های اخیر ایران شده است.
روایت رسمی و جزئیات درگذشت اکبر هاشمی رفسنجانی
آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس وقت مجمع تشخیص مصلحت نظام، در تاریخ یکشنبه ۱۹ دی ۱۳۹۵، در سن ۸۲ سالگی دار فانی را وداع گفت. نحوه وقوع این حادثه و جزئیات پزشکی آن، محور اصلی روایت رسمی کشور در آن مقطع بود.
زمان و مکان وقوع حادثه
بر اساس گزارش‌های رسمی، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در ساعت ۱۸:۲۰ دقیقه روز یکشنبه، در حالی که به تنهایی در استخر کوشک مجمع تشخیص مصلحت نظام واقع در نزدیکی مجموعه سعدآباد مشغول شنا بودند، دچار علائم حاد پزشکی (ایست قلبی) شدند.
روایت رسمی تأکید دارد که ایشان به دلیل شرایط جسمانی خاص و یا شاید عدم حضور به موقع همراهان، در آب دچار حادثه شده‌اند. پیش از این، آیت‌الله رفسنجانی اعلام کرده بودند که معمولاً هفته‌ای دو بار برای حفظ سلامتی و انجام امور ورزشی خود شنا می‌کردند.
عملیات احیا و اعلام فوت اکبر هاشمی رفسنجانی
بلافاصله پس از اعلام وضعیت اضطراری، اقدامات اولیه پزشکی صورت پذیرفت و پیکر ایشان به سرعت به بیمارستان شهدای تجریش منتقل گردید. در بیمارستان، تیم پزشکی عملیات احیای قلبی-ریوی (CPR) را آغاز کردند. این عملیات طولانی و فشرده، بیش از یک ساعت به طول انجامید. متأسفانه، با وجود تلاش‌های مستمر پزشکی، تلاش‌ها مؤثر واقع نشد و در نهایت، در ساعت ۱۹:۳۰ دقیقه همان روز (حدود یک ساعت پس از انتقال)، مرگ آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به صورت رسمی اعلام گردید.
حواشی پزشکی پس از حادثه
در پی تأیید خبر درگذشت، حواشی متعددی در فضای عمومی و رسانه‌ای کشور مطرح شد که بخشی از آن‌ها مرتبط با روند درمان و حضور تیم‌های پزشکی بود:
حضور مهدی هاشمی: مهدی هاشمی، فرزند آیت‌الله، در ساعات اولیه با خودروی نیروی انتظامی برای حضور سریع در بیمارستان منتقل شد، که این موضوع خود نشان‌دهنده حساسیت‌های امنیتی و سیاسی پیرامون حضور سریع نزدیکان در آن لحظات بود.
اظهارات وزیر بهداشت وقت: وزیر بهداشت وقت، در واکنش به برخی ابهامات، اظهار داشت که ظاهراً تیم پزشکی همراه شخصیت‌های رده بالا (که حضورشان رویه معمول تلقی می‌شود) در زمان وقوع حادثه در محل استخر حضور نداشته‌اند. این نکته، زمینه را برای برخی گمانه‌زنی‌ها فراهم آورد که آیا عدم حضور تیم پزشکی همراه، به نوعی تأخیری در واکنش اولیه ایجاد کرده است یا خیر.
واکنش نزدیکان: سید مهدی طباطبایی، از نزدیکان آیت‌الله، در واکنش به فقدان ایشان، او را «شهید راه حق» خواند. این تعبیر، اگرچه در ادبیات سیاسی ایران برای درگذشتگان برجسته رایج است، اما در بستر ادعاهای بعدی مبنی بر قتل، معنای مضاعفی پیدا کرد.
مراسم تشییع و تدفین عظیم
درگذشت هاشمی رفسنجانی، که یکی از ارکان اصلی نظام از ابتدای انقلاب تا آن زمان بود، منجر به شکل‌گیری یکی از بزرگ‌ترین تجمعات عمومی در تاریخ معاصر ایران گردید.
انتقال پیکر و اقامه نماز
پیکر آیت‌الله هاشمی رفسنجانی پس از درگذشت ابتدا به حسینیه جماران منتقل گردید تا بستگان و چهره‌های نزدیک وداع نهایی را انجام دهند. سپس، پیکر برای برگزاری مراسم تشییع رسمی و عمومی به دانشگاه تهران آورده شد.
مکان تدفین نهایی
مکان تدفین آیت‌الله رفسنجانی یکی از موضوعاتی بود که پس از درگذشت ایشان مورد بحث و بررسی قرار گرفت. پس از بررسی مکان‌های مختلف و مشورت‌ها، تصمیم نهایی بر این شد که ایشان در جوار و در کنار آرامگاه سید روح‌الله خمینی (ره)، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، به خاک سپرده شوند. این مکان به عنوان نمادین‌ترین محل برای تدفین رهبران اصلی انقلاب تلقی می‌شود.
عظمت مراسم تشییع اکبر هاشمی رفسنجانی
مراسم تشییع روز ۲۱ دی ۱۳۹۵ از جلوی دانشگاه تهران آغاز شد و از مسیرهای تعیین شده به سمت مرقد امام خمینی (ره) ادامه یافت.
حضور میلیونی: مسئولان ایران و شاهدان عینی اعلام کردند که جمعیت بسیار عظیمی در مراسم تشییع حضور یافتند.
آمار رسمی: طبق آمار اعلامی از سوی استانداری تهران، برآورد شد که حداقل ۲.۵ میلیون نفر در مراسم تشییع در محوطه دانشگاه تهران و مسیرهای منتهی به آن شرکت کرده باشند.
بزرگ‌ترین مراسم: این تشییع جنازه از نظر تعداد شرکت‌کنندگان، پس از ارتحال امام خمینی (ره) در سال ۱۳۶۸، بزرگ‌ترین مراسم تشییع در تاریخ معاصر ایران محسوب گردید. این حجم از حضور، نشان‌دهنده جایگاه ویژه و تأثیرگذاری آیت‌الله رفسنجانی بر سطوح مختلف جامعه ایران بود.
واکنش‌ها به درگذشت هاشمی رفسنجانی
درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با واکنش‌های گسترده‌ای از سوی مقامات ارشد نظام، به ویژه کسانی که سوابق طولانی همکاری و یا رقابت سیاسی با ایشان داشتند، مواجه شد. این پیام‌ها اغلب بر نقش تاریخی و سوابق انقلابی ایشان تأکید داشتند.
پیام سید علی خامنه‌ای (رهبر معظم انقلاب)
حضرت آیت‌الله سید علی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، در پیام تسلیت خود، تأکیدی ویژه بر سابقه طولانی همکاری با ایشان داشتند: "با فقدان هاشمی اینجانب هیچ شخصیت دیگری را نمی‌شناسم که تجربه‌ای مشترک و چنین درازمدت را با او در نشیب و فرازهای این دوران تاریخ‌ساز به یاد داشته باشم."
پیام سید محمد خاتمی (رئیس‌جمهور اسبق)
سید محمد خاتمی، رئیس‌جمهور اسبق ایران، در توصیف آیت‌الله هاشمی رفسنجانی از صفاتی برجسته استفاده کردند که بر جنبه‌های فکری و سیاسی ایشان تأکید داشت: او را "اندیشمندی اسلام‌شناس و آزادی‌خواه و انقلابی و خستگی ناپذیر و مورد عنایت ویژه آیت‌الله خمینی و گره گشا در تنگناها و بحران‌ها" توصیف کردند.
پیام حسن روحانی (رئیس‌جمهور اسبق) حسن روحانی، رئیس‌جمهور اسبق ایران، در پیام خود بر نقش محوری ایشان در ساختارهای نظام و جایگاه مردمی‌اش تأکید نمود: "امروز اسلام سرمایه‌ای پرارزش، ایران امیری بزرگ، انقلاب اسلامی پرچمداری شجاع و نظام مدبری کم‌نظیر را از دست داد. او محبوب امام بود و خادم مردم."
