مکانیسم ماشه چیست ؟ / ایران در آستانه بازگشت خودکار تحریم‌ها
با افزایش تنش‌ها در پرونده هسته‌ای، سه کشور اروپایی هشدار داده‌اند که ممکن است مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کنند؛ سازوکاری که در صورت عملی شدن، تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران به‌طور خودکار بازمی‌گردند و فشار اقتصادی و سیاسی بر کشور را تشدید می‌کند.
مکانیسم ماشه (Snapback) سازوکاری است که در توافق هسته‌ای برجام برای بازگرداندن خودکار تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران پیش‌بینی شده است. این مکانیسم به‌ویژه در صورت نقض تعهدات هسته‌ای از سوی ایران فعال می‌شود.
در صورت فعال‌سازی مکانیسم ماشه، روندی ۳۰ روزه آغاز می‌شود که در طی آن، کشورهای عضو برجام می‌توانند با ارائه دلایل مستند، درخواست بازگرداندن تحریم‌ها را به شورای امنیت سازمان ملل ارائه دهند. اگر در این مدت، اعضای شورای امنیت نتوانند به توافق برسند، تحریم‌های قبلی به‌طور خودکار بازمی‌گردند.
در روزهای اخیر، احتمال فعال‌سازی این مکانیسم افزایش یافته است. سه کشور اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) اعلام کرده‌اند که در صورت عدم ارائه تعهدات جدید از سوی ایران در زمینه برنامه هسته‌ای، ممکن است روند فعال‌سازی مکانیسم ماشه را آغاز کنند. این تصمیم پس از مذاکرات اخیر در ژنو اتخاذ شده است.
فعال‌سازی مکانیسم ماشه می‌تواند تبعات اقتصادی و سیاسی قابل‌توجهی برای ایران به‌دنبال داشته باشد. از جمله این تبعات می‌توان به بازگشت تحریم‌های مالی، بانکی، انرژی و دفاعی اشاره کرد که می‌تواند فشارهای اقتصادی را بر کشور افزایش دهد.
در این شرایط، دیپلماسی و مذاکرات مستمر برای جلوگیری از فعال‌سازی این مکانیسم و کاهش تنش‌ها در دستور کار قرار دارد. با این حال، زمان‌بندی و شرایط دقیق فعال‌سازی همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
