کنگره اربعین، رمز گشایی از راز سر به مهر تاریخ

بی گمان اربعین، عدد کمال و نشانه بزرگی است برای میراث ذی قیمت از خون های به ناحق ریخته عاشورا، اربعین شکوه مانای اتحاد و همدلی مسلمانان جهان است تا عاشقان با حضور در کنگره بزرگ اربعین، راهپیمایی و زیارت حرم امام حسین(ع) به راه و هدف والای آن امام بزرگ لبیک گویند.

از آن زمان که جابر و عطیه برای زیارت مرقد امام حسین(ع) با پای پیاده راهی کربلا شدند و اربعین این سرور شهیدان را زنده نگه داشتند تاکنون که میلیون ها عاشق و دلداده پای پیاده این مسیر را می پیماند زمان زیادی گذشته است و اربعین در طول تاریخ به رغم خفقان و ممنوعیت برخی حکام و سخت گیری بر شیعیان همچنان تداوم داشته به گونه ای که حتی به صورت مخفیانه و پنهانی با استفاده از تاریکی شب مسلمان و عاشقان حسینی (ره) این راه پر مشقت را با جان و دل پیمودند.

در دوران حکومت بنی عباس سخت گیریهای شدیدی بصورت سازمان یافته بر اعمال و رفتار شیعیان می شد تااینکه حکومت آل بویه در سال 355 هـ - ق بر بغداد مسلط شدند، آنها مناسبت های مذهبی را مورد توجه قرار دادند، عید غدیر را جشن گرفتند و درماه محرم شهرها راتعطیل کردند و لباس سیاه پوشیدند و در سوگ حضرت اباعبدالله الحسین (ع) عزاداری کردند.

با حاکمیت سلجوقیان دوباره سیاست سرکوب ضد شیعی حاکم شد و تا روی کار آمدن مغولان این سیاست امتداد پیدا کرد ولی در عین حال جریان اربعین به رغم تمام موانع کماکان استمرار یافت.

در دوره عثمانی اگرچه شیعیان در آسایش نبودند اما مخالفت شدیدی با مساله عزاداری نبود چه اینکه دولت ایران هم در شرایط مختلف به نفع شیعیان ورود پیدا می کرد و در مجموع در هجده قرارداد ارضی و مرزی که بین دولت ایران و عثمانی منعقد شده بود، مساله آزادی و آسایش عزاداران حسینی و زائران عتبات عالیات مورد توجه قرار گرفت و ایرانیان نیز همچون دیگر شیعیان از عتبات عالیات بویژه در اربعین استفاده معنوی فراوان می بردند.

در دوران معاصر و حاکمیت حزب بعث عراق و ضدیت با اسلام و تفکر اهل بیت (ع) سیاست سرکوب و آدم کشی حکومت بعثی ها باگرایش تندناسیونالیسم عربی به همراه تجاوز در سرزمین و گسترش ارضی، عراق را به سمت یک فضای امنیتی سوق داد و شرایط را برای دوستداران اهل بیت (ع) سخت تر کرد.

دولت عراق حسب عرف و سنت بر جا مانده سلاطین عثمانی در مناطق مرزی ایران نیز سیاست تجاوزات ارضی را در پیش گرفت. آغاز جنگ تحمیلی برای مدت8سال این ارتباط معنوی را قطع کرد و حتی در بین خود عراقی ها نیز با فشارهای حزب بعث، مراسم اربعین بسیار کمرنگ شد.

در طول 30 سال حکومت صدام مراسم اربعین بطور علنی و فراگیر در عراق برگزار نشد. جنایات صدام در منطقه آنقدر زیاد بود که حتی اربابانش هم نتوانستند آنرا تحمل کنند و او را در جنگ خلیج فارس سرنگون کردند و پس از آن حرکت عمومی شیعیان به رغم حضور آمریکا و القاعده و داعش بسوی اهل بیت (ع) دوباره با یک حرکت افزایشی آغاز شد و اکنون چند سالی است مفهوم اربعین و زیارت آن آرام آرام هویت جدید شیعه را در عراق و خاورمیانه شکل می دهد.

این اجتماع بی نظیر و عظیم 20 میلیونی سالهای اخیر از دنیای دوستدار امام حسین (ع) با سیاست های نظام جمهوری اسلامی ایران که در حقیقت تحقق آرزوی امام راحل در تشکیل بسیج 20 میلیونی است، هویتی جدید از جایگاه رفیع تفکر شیعی را رقم می زند.

زیارت گرچه در مکان مقدس ، اشتیاق دل ، محبت و عاشقی و نمودی از احساس متعالی ، زبان علاقه و ترجمان پیوند قلبی است که آرامش و قرب الی الله را بر وجود آدمی حکم فرما می کند اما این حضور گسترده در اربعین حاوی پیام بزرگی است برای همه جهانیان.

هرچند فیض حضور در کنار اولیاء خدا، زائر را از کیمیای نظر برخوردار می سازد اما زیارت الهام گرفتن از اسوه ها، تعظیم شعائر، قدردانی از فداکاری ها، تجلیل از پاکی ها و رسیدن به معشوق است؛ آتش دل فرو می نشاند و داغ دل از واقعه هولناک کربلا التیام می دهد ، زیارت قیام زائر در برابر آیینه فضیلت ها است تا عیار خود را بسنجد و کم و کاستی هایش را جبران کند.

زائر، مهمان مائده معنوی اولیاء الله و زیارت تجدید پیمان و میثاق ولایت با رهبری است، حضور با پای پیاده همراه هزاران عاشق در پیاده روی اربعین، سفر با کاروان اشک و بر محمل شوق و سوار شدن بر موج عرفان و عشق است.

زیارت اربعین از خصوصیات ویژه شیعیان اعلام شده و امام حسن عسکری (ع) آنرا یکی از علامت های مومنان برشمرده اند.

این جهاد فرهنگی از سوی امامان شیعه که از نیمه اول قرن دوم هجری توسط امام جعفر صادق (ع) احیا شده بود، عامل اصلی در ایجاد این جریان و فرهنگسازی برای استمرار نهضت عاشورا شد.

از این رو اربعین و زیارت آن جزو سنت های آیینی شیعیان و مسلمانان شد و با حرکت شمار زیادی از مسلمانان شیعه به سمت شهر کربلا، در جنوب بغداد، به منظور جمع شدن همهه آن‌ها در چهلمین روز پس از سالگرد کشته شدن حسین بن علی، سومین امام شیعیان در واقعه عاشورا این حرکت تاریخ ساز برگزار می شود تا احیاگر اسلام باشد و میراث ارزنده برای حفظ سنت نبوی.

**اربعین قدرتمندترین نماد همبستگی میان جهان تشیع است

در گردهمایی اربعین از جمله گروه‌های مسلمانان شیعه، مسلمانان سنی، مسیحی و دیگر آیین‌ها هم در آن حضور داشته‌اند. این رویداد بزرگترین گردهمایی سالانه مذهبی در جهان است.

چند سالی است که حضور گسترده و میلیونی مسلمانان از سراسر جهان آنچنان عظمت و خروشی در جهان انداخته که گویی قیامت رخ داد و کربلا محشری عظیم برپا کرده است. جوش و خروش و عشق و علاقه برای حضور در میان این جمع آنچنان سرگشتگی در بین همه به راه انداخته که هر کسی با هر میزان درآمدی که دارد از فقیر و غنی ، پیر و جوان، سالم و معیوب تنها با پای دل راهی این مقصد شده و دلش را در کف دست گرفته و تقدیم آقا می کند.

در سالهای 2014 و 2015 شمار زائران و مسلمانان حاضر در کنگره بزرگ اربعین در عراق تا 22 میلیون نفر زائر گزارش شده ‌است که بی گمان امسال هم این آمار شاید رقمی بالاتر از این اعداد برسد زیرا همه ساله شور و اشتیاق مسلمانان از راه های دور و نزدیک بسیار قابل توجه و وصف ناشدنی است.

زائران عراقی از شهرهای خود به سمت کربلا حرکت می‌کنند. اما اکثر زائران ایرانی مسیر نجف تا کربلا را برای پیاده‌روی انتخاب می‌کنند. مسافت پیاده‌روی میان دو شهر حدود 80 کیلومتر است. تعداد یک هزار و 452 ستون در مسیر نجف به کربلا وجود دارد که فاصله بین هر ستون 50 متر و برای پیاده‌روی کل مسیر، زمانی در حدود 20 تا 25 ساعت لازم و بهترین زمان برای شروع سفر 16 ماه صفر است.

همه ساله در مسیر راهپیمایی مکان‌هایی بصورت چادرهایی بزرگ با نام موکب (هیات عزاداری) به صورت مردمی و خودجوش برپا و در آن خدمات و امکانات بهداشتی و رفاهی به صورت رایگان به زائران ارائه می‌شود.

اجتماعات مذهبی عراق، موکب‌های بسیاری جهت استراحت زائرین برپا می‌کنند و رایگان به زائران خدمات می‌هند. مدیریت موکب‌ها به‌شکل مردمی و مستقل از دولت انجام می‌شود.

از آنجایی که بسیاری افراد این مسیر را از شهرهایی مانند نجف (88 کیلومتر فاصله) یا بصره (683 کیلومتر فاصله برابر با دو هفته پیاده‌روی) تا کربلا پیاده می‌پیمایند مشکلات آب و هوایی مانند گرمای شدید در روز و سرمای شدید در شب پیش روی آن‌ها است.

**ثواب حضور در پیاده روی اربعین

بی گمان از همان لحظه که زائر عازم سفر می شود و به راه می افتد و قصد و نیتش زیارت امام حسین (ع) و زنده نگه داشتن راه و هدف والای این امام بزرگ است برایش حسنه و ثواب نوشته می شود، زیرا که امام صادق (ع) فرمودند: «هر کس به قصد زیارت امام حسین (ع) با پای پیاده از خانه اش خارج شود، خداوند در مقابل هر گام، برای او حسنه ای می نویسد و گناهی از او پاک می کند.»

بدیهی است که زیارت با پای پیاده و خوف و خطر کار دل و عشق است و آن را با عقل معاد باید سنجید و درک کرد، نه با عقل معاش؛ زیرا که افضل الاعمال احمزها ( با فضلیت ترین اعمال، سخت ترین آنها است).

این زیارت سند آشکاری است بر محبت و عشق به اهل بیت پیامبر (ص) ،گرچه زیارت اربعین امام حسین (ع) را جابربن عبدالله انصاری به همراه عطیه عوفی با حرکت خویش از مدینه تا کربلا آغاز کرد، اما بنیانگذار پیاده روی دسته جمعی در اربعین حسینی، مرحوم شیخ مرتضی انصاری متوفی سال 1281 ه - ق است و سپس در ادامه محدث نوری و میرزا جوادآقا ملکی تبریزی و شیخ جعفر نجفی کاشف الغطاء از علماء بزرگوار.

در زمان حاضر با رهنمودهای حضرت آیت الله خامنه ای رهبری معظم انقلاب، سال به سال بر عظمت آن افزوده می شود و بحمد الله سالیانی است که این حرکت پیاده در ایام شهادت حضرت امام رضا (ع) نیز از جای جای ایران اسلامی و حتی برادران اهل تسنن و محبین اهل بیت (ع) در مشهد الرضا (ع) انجام می پذیرد.

باشد که این کنگره عظیم اربعین و حضور گسترده مسلمانان پاسداشت قیام بزرگ کربلا و اتمام غیبت موعود باشد تا جهان همه کربلایی شود و جانها همه عاشق و زایر کوی یار شوند.

مطالب تاریخی این متن از محتواهای آنلاین گرد آوری شده است.