بازگشت خطرناک داعش بعد از ۸ سال

گروه داعش که هشت سال پیش در سوریه شکست خورده بود، دوباره در حال قدرت‌گیری است؛ کاهش حضور نظامی آمریکا و بی‌ثباتی پس از سقوط حکومت بشار اسد فرصت تازه‌ای برای این گروه ایجاد کرده است.

 رسانه آمریکایی گزارش داد که داعش به‌سرعت در حال بازگشت به سوریه است؛ گروهی که بیش از هشت سال پیش شکست خورده بود. بنا بر این گزارش، تاکتیک‌های داعش تغییر کرده است: افراد این گروه بدون یونیفرم و در هسته‌های کوچک فعالیت می‌کنند و با بهره‌گیری از بی‌ثباتی سیاسی ناشی از سقوط «بشار اسد»، در جاده‌ها کمین می‌گذارند.

 روزنامه وال‌استریت ژورنال گزارش داد: داعش که در سال ۲۰۰۳ پس از حمله آمریکا به عراق شکل گرفت، در شرایطی دوباره در سوریه نفوذ پیدا کرده است که در ظاهر حضور نظامی آمریکا کاهش یافته و گروه «هیئت تحریرالشام» در دسامبر ۲۰۲۴ به قدرت رسیده است. پس از شکست داعش در رقه در سال ۲۰۱۷، نیروهای این گروه به استان دیرالزور عقب‌نشینی کردند و در میان جمعیت غیرنظامی پنهان ماندند.

از آوریل ۲۰۲۵، آمریکا حدود ۵۰۰ نفر از ۲۰۰۰ نیروی خود را از سوریه خارج کرده و برخی پایگاه‌ها را به کنترل «نیروهای دموکراتیک سوریه» موسوم به «قسد» سپرده است. این وضعیت به داعش اجازه داد تا به یک «شبکه زیرزمینی متحرک و غیرمتمرکز» تبدیل شود که به‌طور فعال نیرو جذب می‌کند و به نیروهای امنیتی حمله می‌برد. فقط تا ماه اوت ۲۰۲۵، این گروه ۱۱۷ حمله در شمال‌شرق سوریه انجام داده است؛ رقمی که از کل حملات سال ۲۰۲۴ بیشتر است. دیرالزور همچنان پرتحرک‌ترین نقطه باقی مانده و حدود ۳۰۰۰ نیروی داعش در آنجا متمرکز هستند.

کارشناسان می‌گویند بی‌اعتمادی نسبت به «ابومحمد جولانی» رئیس‌جمهور خودخوانده سوریه فضای عمل را برای داعش فراهم کرده است. برخی فرماندهان نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) تردید دارند که نیروهای افراطی سابقی که اکنون در قدرت هستند، واقعاً از ایدئولوژی افراطی خود دست کشیده باشند، امری که منطقه را در برابر موج جدید حملات بسیار آسیب‌پذیر کرده است.