سنگآهن و یوان؛ گام تازه چین برای کاهش سلطه دلار
سنگآهن حالا به مهرهای کلیدی در رقابت اقتصادهای بزرگ تبدیل شده و چین میکوشد پرداخت برای این کالای استراتژیک را از دلار به یوان منتقل کند. اختلاف بر سر ارز تسویه و قیمت، مذاکرات بلندمدت با تولیدکنندگان استرالیایی را به بنبست کشانده و مسیر بینالمللیسازی یوان را پرچالش کرده است.
سنگآهن این روزها به مهرهای اثرگذار در عرصۀ رقابت اقتصادهای بزرگ تبدیل شده؛ جایی که چین تحت فشار فزاینده میکوشد پرداخت برای این کالای استراتژیک را از دلار به یوان منتقل کند و یک گام دیگر در مسیر تقویت نقش بینالمللی ارز خود بردارد.
این تغییر درست زمانی رخ داد که یک خریدار بزرگ دولتی چین با یک معدنکار استرالیایی دچار تنش شده؛ اختلافی که بهگفتۀ منابع بازار حتی برای مدتی کوتاه به توقف واردات سنگآهن از سوی چین انجامید و فضای مذاکرات را پیچیدهتر کرد.
پافشاری چین بر تسویۀ معاملات با یوان، بخشی از راهبرد بلندمدت پکن برای تقویت وزن جهانی ارز ملیاش به شمار میرود؛ راهبردی که حالا در مرکز مذاکرات سخت با تأمینکنندگان بزرگ سنگآهن قرار گرفته است. اختلاف بر سر ارز تسویه و مدل قیمتگذاری—از درخواست چین برای قراردادهای فصلی و قیمتهای نزدیک به بازار نقدی گرفته تا مقاومت طرف استرالیایی—فضا را به نقطهای رسانده که گفتوگوها عملاً در بنبست قرار دارد.
با وجود آنکه سهم یوان در تجارت سنگآهن بهتدریج رو به افزایش است، اما ترکیبی از ریسک نوسانات ارزی، پیچیدگیهای فنی قراردادها و محدودیتهای ساختاری بازار باعث شده این گذار با همان سرعتی که پکن انتظار دارد پیش نرود.
پکن در مسیر کاهش وابستگی به دلار
استفاده از یوان برای پرداخت واردات سنگآهن موضوع جدیدی نیست. چین سالهاست تلاش میکند نقش دلار در تجارت جهانی خود را کاهش دهد و موقعیت یوان را تثبیت کند. از سال ۲۰۱۹ برخی فولادسازان چینی بخشهایی از واردات سنگآهن را با یوان تسویه کردهاند.
نمونه روشن، واردات ۳.۰۶ میلیون تن سنگآهن توسط هبی استیل طی ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۴ است که با اعتبار اسنادی یوانی انجام شد؛ رقمی که ۲۵ درصد بیشتر از سال قبل است. اما کارشناسان معتقدند «این تنها یک تغییر کالایی نیست؛ چین در همه حوزهها تلاش میکند سهم یوان را بالا ببرد.»
بر اساس نظرسنجی سال ۲۰۲۵ بانک تسویه حسابهای بینالمللی (BIS)، سهم یوان در بازار جهانی ارز به ۸.۵ درصد رسیده و از فرانک سوئیس پیشی گرفته؛ هرچند همچنان فاصله بسیار زیادی تا سلطه ۸۹.۲ درصدی دلار دارد.
BIS همچنین گزارش داده که در سهماهه نخست ۲۰۲5، اعتبارات بانکی یوانی ۴۴ میلیارد دلار رشد کرده، در حالی که اعتبارات دلاری ۴۰ میلیارد دلار کاهش یافته است؛ تغییری که بیانگر انتقال تدریجی جریانهای مالی به سمت یوان است.یک مقام فدرال رزرو آمریکا هم پیشبینی کرده که نقش بینالمللی یوان در سالهای آینده «به شکل قابلتوجهی» افزایش پیدا خواهد کرد.
آیا چین موفق خواهد شد؟
فولادسازان چینی استفاده از یوان در پرداخت و قیمتگذاری را یک هدف بلندمدت میدانند و بازارهای نقدی بندری را بهدلیل انعطاف بیشتر قیمتی نسبت به قراردادهای بزرگ دریایی ترجیح میدهند.
با این حال، برخی تحلیلگران تأکید دارند که بازار مبتنی بر یوان از قبل وجود دارد، زیرا سه معدنکار بزرگ جهان همین حالا هم محمولههای نقدی را در بنادر چین با یوان میفروشند.
اما تا این لحظه اطلاعات دقیقی درباره حجم قراردادهای بلندمدتی که قرار است یوانی شوند منتشر نشده است.کارشناسان معتقدند «پرداخت یوانی فقط برای خریدارانی مناسب است که فروش داخلی به یوان دارند یا در بورس دالیان روی قیمتها هجینگ میکنند.»
چالشهای اصلی مسیر یوانی شدن
یکی از چالشهای اصلی این است که شرکتهایی با ساختار مالی دلاری، تا چه حد میتوانند یوان نگه دارند. علاوه بر این، برخی فولادسازان چینی نگراناند که حتی با LC یوانی، ریسک نوسانات ارز همچنان باقی بماند. اختلافهای فنی در تعدیل کیفیت سنگآهن هم اگرچه جزئی به نظر میرسند، بهدلیل حجم بالای محمولهها میتوانند میلیونها دلار اختلاف قیمت ایجاد کنند.
برای ورود به کانال تلگرام فرتاک نیوز کلیک کنید.
