تعیین تکلیف محاسبه سودهای بانکی

شورای پول و اعتبار 20 آذرماه امسال مقرر کرد که معیار پرداخت سود سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت عادی از روز شمار به ماه شمار تغییر یابد، به گونه ای که حداقل مانده حساب در ماه مبنای محاسبه سود سپرده های مزبور باشد. بر این اساس از ابتدای بهمن ماه امسال، محاسبه سهم سود علی الحساب سپرده های کوتاه مدت عادی باید براساس این رویکرد انجام شود. در ضمن طبق مصوبه های قبلی شورای پول و اعتبار، حداکثر نرخ سود علی الحساب برای سپرده های کوتاه مدت عادی 10 درصد سالانه است.
علت این تصمیم شورای پول و اعتبار این بود که با وجود آنکه حداکثر سود بابت حساب های سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت بانک ها 10 درصد است اما در حدود 2 سال گذشته بانک ها برای جذب مشتری و تامین مالی خود، اگر پول مشتری کمتر از یک ماه در حساب کوتاه مدت باقی می ماند نیز بابت آن سود پرداخت می کردند.
شرایط به گونه ای شده بود که بسیاری از صاحبان سرمایه، پول های خود را در حساب های کوتاه مدت نگهداری می کردند؛ با این کار هم سرمایه آنها همچون حساب های یکساله در بانک قفل نبود که بخواهند بابت برداشت از آن جریمه بپردازند و هم می توانستند سود دریافت کنند.
به گزارش گروه نشریات خبری؛ بررسی رسانه های داخلی امروز 2 بهمن ماه نشان می دهد،مهم ترین محورهای رسانه های اصلاح طلب در این باره عبارتند از: کاهش نقد سپرده های بانکی، جلوگیری از تلاطمات شبکه بانکی، مطابقت با بانکداری جهانی، کمک به جلوگیری از نوسانات بانکی، ممانعت از زیان بانک ها، در نظر گرفتن سود سپرده گذاران دیگر، کمک به سرعت گردش پول در بانک ها، نظارت و کنترل جدی نظام مالی بانک ها. 
ارجاع سپرده گذاران به سپرده های کوتاه مدت و بیشتر از آن، رصد و پایش سیستم بانکی و جلوگیری از غیرواقعی جلوه دادن رویدادهای مالی آن ها، از مهم ترین محورهای رسانه های اصولگرا در این باره است. 
رسانه های اصلاح طلب
..............................
**کمک به پرداخت وام به سپرده گذاران و جلوگیری از زیان بانک ها
خبرآنلاین در گزارشی نوشت: اوایل دی ماه بود که مصوبه شورای پول و اعتبار درباره تغییر نحوه محاسبه و پرداخت سود به حساب های کوتاه مدت از روزشمار به ماه شمار رسانه ای شد. شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی با توجه به بالا رفتن قابل توجه سهم سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت شبکه بانکی در مقایسه با سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت، برآن شدند که با تغییر نحوه پرداخت سود سپرده‌های کوتاه‌مدت از روزشمار به ماه شمار نقد شوندگی سپرده های بانکی را کاهش دهند. یکی از مزایای این کار نیز کاهش ریسک نقدینگی برای بانک‌ها و موسسات اعتباری ذکر شده که به اعتقاد برخی کارشناسان پولی و بانکی اعمال این شیوه پرداخت سود می‌تواند مانع تلاطمات شبکه بانکی شود. «کامران ندری» عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی معتقد است:‌ در نظام های بانکی دنیا روش پرداخت سود به شیوه ای که در ایران مرسوم بود، وجود نداشت و بانک ها سودی به سپرده کوتاه‌مدت پرداخت نمی کنند. پرداخت سود به سپرده های کوتاه مدت را می توان یکی از تفاوت های سیستم بانکداری ایران و بانکداری متعارف و استاندارد دنیا به شمار آورد. بخشنامه جدید بانک مرکزی را می توان جزو نخستین اقدامات برای حل این مساله به شمار آورد به طوری که روند پرداخت سود روز شمار به حساب های پس انداز کوتاه مدت متوقف می شود و با پرداخت سود سپرده ها به صورت ماه شمار مشکلات شبکه بانکی حل خواهد شد. تغییر روش پرداخت سود سپرده از روز شمار به ماه شمار کار درستی است و مطابق با عملیات متعارف بانکداری جهانی محسوب می‌شود. با این اقدام می توان به افزایش امکان پرداخت وام و تسهیلات به سپرده گذاران امیدوار بود. 

 سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت بخشی مهمی از سپرده‌های بانکی را تشکیل می‌دهد و بسیاری از سپرده‌گذاران از این نوع سپرده برای دریافت سودهای بانکی بهره می‌بردند، اما نکته‌ای که در این میان وجود داشت، این بود که تاکنون سود این سپرده‌ها به صورت روزشمار محاسبه می‌شد و این در حالی است که برخی افراد سودجو در ابتدای روز حساب خود را خالی کرده و در بازارهای ارز و سرمایه، نوسان‌گیری می‌کردند و در انتهای روز آن را برای محاسبه به حساب‌های خود بازمی‌گرداندند که گاه ممکن بود این موارد یک تا دو روز طول بکشد و به پیشنهاد بانک مرکزی در این رابطه در یک‌هزار و دویست و شصت و دومین جلسه شورای پول و اعتبار در بیستم آذرماه مطرح و مقرر شد که معیار پرداخت سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی از روزشمار به ماه‌شمار تغییر یابد؛ به گونه‌ای که حداقل مانده حساب در ماه مبنای محاسبه سود سپرده‌های مزبور باشد. در این‌باره «محمدرضا جمشیدی» دبیر کانون بانک‌ها و موسسات اعتباری خصوصی با بیان اینکه اخیرا شورای پول و اعتبار، پرداخت سود سپرده‌های کوتاه‌مدت را از روزشمار به ماه‌شمار تبدیل کرده است، به ایسنا گفته بود که پیش از پرداخت سود به مشتریان براساس حداقل مانده حساب آن‌ها در طول یک روز بوده، اما با این تغییر، سود پرداختی به مشتریان براساس میانگین حداقل مانده‌ حساب ‌آن‌ها در روزهای یک ماه محاسبه و در پایان ماه به حساب آن‌ها واریز می‌شود.وی در ادامه گفت عملا سودی از این محل نصیب بانک‌ها نمی‌شود و تصمیمات اخیر بانک مرکزی در تبدیل نرخ سود روزشمار به ماه‌شمار و کاهش نرخ سود سبب می‌شود اندکی زیان بانک‌ها کم شود.

روزنامه شهروند در گزارشی می نویسد: خداحافظی با سود روزشمار از دیروز کلید خورد و بانک‌ها براساس بخشنامه بانک مرکزی دیگر حق ندارند به سپرده‌های مردم سود روزشمار بدهند. این اتفاق گرچه ممکن است به مذاق بسیاری از سپرده‌گذاران خوش نیاید، اما کارشناسان بانکی می‌گویند پشت‌پرده این تصمیم اتفاقی رخ می‌دهد که به نفع همه است. «احمد حاتمی یزد» تحلیلگر بانکی می‌گوید «ماه شمار کردن سود بانکی مقدمه‌ای برای کاهش نرخ سود سپرده‌هاست، زیرا بانک‌ها برای پرداخت سودهای اضافه و کلان ناچار هستند از ذخایرشان در بانک مرکزی برداشت کنند و این در واقع به زیان سپرده‌گذاران است، زیرا بانک‌ها از پشتوانه سپرده‌های مردمی برداشت می‌کنند تا سودهای بالاتر را بدهند». این موضوع در حالی رخ می‌دهد که گویا عبدالناصر همتی، رئیس جدید بانک مرکزی سختگیری بیشتری نسبت به سودهای غیرقانونی سپرده‌ها دارد و در بخشنامه جدید تاکید کرده است که به دقت بانک‌ها را رصد می‌کنند و هر بانکی که بخواهد سودهای قانونی را دور بزند، جریمه سنگینی در انتظارش خواهد بود.

**وجود فساد در سیستم بانکی
«محمود جامساز» اقتصاددان در گفت‌وگو با روزنامه آرمان بیان داشت: از اوایل شهریور سال 94 بود که نرخ‌های سود علی‌الحساب سپرده‌های سرمایه‌گذاری یک‌ساله به 15 درصد کاهش یافت و نرخ سود سپرده‌های کوتاه‌مدت عادی به حداکثر 10 درصد روزشمار رسید. در این زمینه باید توجه کرد که سود به آن چیزی که تعلق می‌گیرد، اصولا شبه‌پول است. از این رو به اسکناس و مسکوک در دست بانک‌ها شبه‌پول می‌گویند که سپرده‌های جاری از این قاعده مستثنی هستند. به ‌طور کلی اقتصاد ایران بانک‌محور است و مردم هنوز این آمادگی را پیدا نکرده‌اند که اگر پولی دارند آن را وارد بورس کنند و سهام بخرند. علت آن هم به نبود اطمینان بازمی‌گردد که درباره بورس وجود دارد، چراکه 90 درصد بورس را شرکت‌های دولتی و خصولتی تشکیل می‌دهند. همچنین پیش از خروج آمریکا از برجام که نوسان بازارهای مختلف شروع شد، عده زیادی سپرده‌های خود را به بازارهای غیرمتشکل انتقال دادند تا سود بیشتری نسبت به بهره بانکی به ‌دست آورند. اگر کسب درآمدهای ارزی برای ایران دچار مشکل شود، آنگاه دولت و بانک مرکزی هم در عرضه ارز به بازار آزاد توان خود را از دست می‌دهند. بدین صورت باید منتظر یک شوک ارزی دوباره باشیم. آن زمان است که احتمال دارد مردم بار دیگر سپرده‌های خود را از بانک بیرون بکشند که این امر ارتباطی با روزشمار یا ماه‌شماربودن سود سپرده کوتاه‌مدت ندارد. در نهایت این اقدام بانک مرکزی فی‌نفسه برای بانک‌ها مناسب است اما در حال حاضر چندان تاثیرگذار نیست و مردم بازار جایگزینی را نمی‌توانند برای سپرده‌های خارج ‌شده خود انتخاب کنند. شبکه بانکی با فساد مواجه است که در آن هر تصمیم عاقلانه‌ای هم گرفته شود قابلیت اجرا ندارد.

«احمد حاتم یزدی» کارشناس بانکداری در گفت وگو با خبرگزاری ایلنا عنوان کرد: در مورد تصمیم بانک مرکزی مبنی برای تغییر در محاسبه سود علی‌الحساب سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه مدت بانک‌ها به صورت ماه‌شمار باید گفت این تصمیم باعث می‌شود که بانک‌ها سپرده‌های بیشتری داشته باشند تا سرعت گردش پول کاهش یابد و هدف از این تصمیم کنترل معاملات ارزی و جلوگیری از سفته بازی در بازار است، بنابراین ارزیابی بنده از این تصمیم مثبت است. تا جایی که بنده آگاهی دارم در هیچ کشوری برای سپرده‌های کوتاه مدت سود روزشمار پرداخت نمی‌کنند. سود روزشمار تنها به حساب‌هایی تعلق می‌گیرد که بانک‌ها با یکدیگر دارند چون ممکن است بانکی در پرداخت‌های روزانه با کسری مواجه باشد که در این صورت مجبور می‌شود مبلغی را برای یک یا دو روز از بانک دیگر استقراض کند و در قبال آن سودی را پرداخت کند اما اینکه اینگونه سود برای مشتریان پرداخت شود، غیرمعمول است. متاسفانه بانک‌ها در جذب سپرده‌ها دچار دور باطل شده‌اند و حاضر هستند برای پرداخت سود بیشتر از 15 درصد با یکدیگر رقابت کنند و هزینه آن را از طریق افزایش سود دریافتی تسهیلات جبران کنند. اینگونه اقدامات نشان می‌دهد که سیستم بانکی ما تا حدودی از هم پاشیده و نظارت و کنترل جدی توسط مراجع نظارتی صورت نمی‌گیرد. متاسفانه بانک‌ها از نظر ساختار مالی در قالب بسیار بدی قرار دارند و اگر اصلاحات جدی صورت نگیرد و افزایش سرمایه را در دستور کار قرار ندهند دچار سرنوشت موسسات غیرمجاز خواهند شد.
رسانه های اصولگرا
.........................
**اصلاح پرداخت سودهای بانکی
خبرگزاری مهر در گزارشی اظهار داشت: با بخشنامه جدید بانک مرکزی، پرداخت سود سپرده‌های کوتاه‌مدت، از اول بهمن از روزشمار به ماه‌شمار تغییر و پول هایی که کمتر از یک ماه هم در بانک بمانند بر مبنای کمترین مانده سود می‌گیرد. در واقع اگر سپرده‌گذاری پیش از موعد یک ماه از سپرده خود برداشت کند، بانک ها مکلف به پرداخت سود به او نیستند. بنابراین شرط ارایه سود از سوی نظام بانکی به سپرده‌های کوتاه‌مدت، ماندگاری حداقل یک ماهه در شعب بانکی است. 

خبرگزاری فارس در گزارشی عنوان کرد: در روش قبل، سود سپرده بر اساس حداقل موجودی در هر روز محاسبه می شد که این روش به محاسبه سود سپرده در هر ماه تغییر کرده است. «پیمان قربانی» معاون اقتصادی بانک مرکزی در گفت وگو با شبکه خبر، با اشاره به تصمیمات در نظر گرفته شده در خصوص پرداخت سود سپرده به صورت ماهانه به مشتریان سیستم بانکی گفت که پرداخت سود سپرده به صورت ماهانه بازگشت به رویه قبلی است و از این پس پرداخت سود سپرده متناسب با ماهیت سپرده ها انجام می شود. سپرده های کوتاه مدت از سیّالیت بیشتری نسبت به سپرده های بلندمدت برخوردار است و این در حالی است که در روش قبل سود سپرده بر اساس حداقل موجودی در هر روز محاسبه می شد که این روش به محاسبه سود سپرده در هر ماه تغییر کرده است. در صورتی که مشتریان سیستم بانکی تمایل به دریافت سود بالاتر دارند، می توانند از محصولات بانک ها در قالب سپرده های سرمایه گذاری یکساله استفاده کنند.

**رصد فعالیت بانک ها توسط بانک مرکزی
به گزارش تسنیم، بانک های دولتی و خصوصی امروز و همزمان با واریز سود سپرده ها، بخشنامه بانک مرکزی مبنی بر تغییر معیار پرداخت سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی از روزشمار به ماه‌شمار را اجرا کردند. در هفته های قبل بانک مرکزی از تصمیمی رونمایی کرد که براساس آن سود های روزشمار از نظام بانکی خدافظی کرده و جای خود را به سودهای ماه شمار دادند. بانک مرکزی اعلام کرد که براساس تصمیم شورای پول و اعتبار در بیستم آذرماه، معیار پرداخت سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت عادی از روزشمار به ماه‌شمار تغییر یافت به گونه‌ای که حداقل مانده حساب در ماه مبنای محاسبه سود سپرده‌های مزبور باشد. در بخشنامه بانک مرکزی به بانک ها آمده است که این بانک علاوه بر رصد عملکرد شبکه بانکی در این خصوص، نحوه عمل شرکت های پشتیبانی فناوری اطلاعات بانک ها و موسسات اعتباری را نیز تحت پایش خواهد داشت و در صورت مشاهده و کشف هرگونه مغایرت یا هرگونه اقدامی که منجر به کتمان یا غیرواقعی جلوه دادن رویدادهای مالی شود، شرکت های مذکور در فهرست اشخاص فاقد شرایط و صلاحیت لازم برای همکاری با شبکه بانکی کشور قرار خواهند گرفت.

**تاثیر اندک حذف سود روزشمار بر قیمت طلا
«محمد کشتی آرای» رئیس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر اتاق اصناف در گفت وگو با روزنامه جوان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا حذف سود روزشمار بانک‌ها به دستور بانک مرکزی در افزایش قیمت امروز طلا اثرگذار بوده یا نه؟ ابراز داشت: «خبر حذف سود روزشمار بانک‌ها از روز‌های قبل منتشر شده بود اتفاق جدید و غیرمنتظره‌ای نبود، بنابراین اگر این مسئله در افزایش قیمت طلا تاثیری داشت نیز پیش‌تر اثرش را گذاشته بود.»

**تغییر شیوه محاسبه 
خبرگزاری مهر در گزارشی نوشت: با بخشنامه جدید بانک مرکزی، پرداخت سود سپرده‌های بانکی از روزشمار به ماه‌شمار تغییر کرده است. در واقع، اگر سپرده‌گذاری، پیش از موعد یک ماه از سپرده خود برداشت کند، بانک ها مکلف به پرداخت سود به او نیستند؛ بنابراین شرط ارایه سود از سوی نظام بانکی به سپرده‌های کوتاه‌مدت، ماندگاری حداقل یک ماهه در شعب بانکی است. بر اساس بخشنامه‌ای که شورای پول و اعتبار، اول دیماه تدوین و به نظام بانکی ابلاغ کرده بود، معیار پرداخت سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری عادی از روزشمار به ماه‌شمار تغییر یافته و بنابراین اگر یک سپرده یک ماه تمام را در شعب بانکی باقی بماند، می‌تواند سود دریافت کند که این نرخ هم البته ده درصد است. پیش از این مصوبه شورای پول و اعتبار، شعب بانکی در صورت واریز و برداشت از حساب‌های کوتاه‌مدت، سود روزشمار را در پایان هر ماه واریز می‌کردند، اما اکنون این گونه نیست و شرایط تغییر کرده است.