درنشست ظریف و هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران چه گذشت

نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران صبح امروز با حضور فعالان اقتصادی برگزار شد؛ این نشست در ابتدا با تعداد محدودی از اعضا آغاز به کار کرد اما با ورود ظریف به سالن، همه صندلی ها پر شد و برخی تا پایان مراسم، سخنرانی ها را ایستاده دنبال کردند.

در طول زمان برگزاری نشست، گاهی اظهار نظرها با مخالفت دیگر اعضا همراه می شد و اعتراض آنها را به دنبال داشت؛ گاهی سخنران روی مشکلات همه گیرتر و مشترک دست می گذاشت، که مورد تشویق حاضران قرار می گرفت.

حضور ظریف در جمع فعالان اقتصادی، «به موقع» بود؛ زیرا چالش های فعالان بخش خصوصی این روزها بیش از گذشته رنگ و بوی بین الملل، یا درواقع رنگ و بوی تحریمی و برجامی گرفته است؛ در گذشته، در لابه لای سخنان فعالان اقتصادی، از همه دست مشکلات حرف به میان می آمد؛ نرخ سود بالا، قوانین و مقررات زائد، مالیات گزاف و ... اما اکنون – در حالی که به زعم فعالان اقتصادی آن مشکلات همچنان بر قوت خود باقی اند – توجه آنها به سمت چالش هایی رفته، که با خروج آمریکا از برجام نمود یافته است.

** پنج مشکل ساختاری اقتصاد

«غلامحسین شافعی» رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران به عنوان میزبان، نخستین سخنران این نشست بود؛ او از رویکرد وزارت امور خارجه در اهمیت دادن به دیپلماسی اقتصادی و پیوند آن به دیپلماسی سیاسی قدردانی کرد و اظهار تاسف کرد که «اقتصاد ما از این بابت در حد انتظار نبود».

وی در سخنان خود پنج مشکل ساختاری اقتصاد کشور را برشمرد و گفت: پس از دهه ها آزمون و خطا و کسب نتایج نامطلوب، همچنان شاهد حضور و وجود این مشکلات ساختاری در کشور هستیم.

«توجه نکردن به بخش های مولد و تولیدی کشور»، «حذف نمایندگان بخش خصوصی واقعی از حوزه های تصمیم گیری در اقتصاد کشور»، «وجود مراکز متعدد و تصمیم گیری در حوزه مسایل اقتصادی کشور»، «به حاشیه راندن بخش خصوصی واقعی در فعالیت های اقتصادی» و «تکیه بر قاعده نانوشته برتری دلالان و نامولدان بر منافع تولیدکنندگان» از جمله مشکلات ساختاری است که رئیس اتاق ایران بر آنها تاکید کرد.

به گفته شافعی، اقتصاد ما دچار نارسایی های اساسی و ساختاری است که ایجاد تنش های سیاسی و تحریم ها در چند سال اخیر، فقط این وضعیت را آشکارتر کرد.

رئیس اتاق ایران با یادآوری تاکیدات رهبر انقلاب اسلامی مبنی بر اینکه «اقتصاد کشور را نباید به برجام گره زد» گفت: بدون توجه به حل مشکلات ساختاری در حوزه مسایل اقتصادی، نمی توان با ادامه رویه های گذشته در اقتصاد، به توسعه و شکوفایی اقتصاد کشور در آینده امید داشته باشیم.

وی افزود: مسایل و مشکلات اقتصادی در داخل کشور نباید به گونه ای طراحی و بحث شود که گویی علت العلل همه مشکلات ما، تحریم ها بوده و با رفع آن، اقتصاد شکوفا می شود.

شافعی یادآورشد: با گذشت 12 سال از آغاز تحریم های هسته ای، اقدامات سازنده ای برای حل مشکل ساختاری اقتصاد کشور اندیشیده نشده است. پس از توافق انجام شده با کشورهای مقابل، بازهم فرصت داشتیم تا با اتخاذ سیاست های صحیح و به موقع و با تکیه بر فرمان اقتصاد مقاومتی، دست به انجام یکسری اصلاحات ساختاری بزنیم و تاب آوری اقتصاد را بالا ببریم.

رئیس اتاق ایران، در حضور رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: امروز بحث امنیت و ارتقای سیاسی کشورها تنها به توان نظامی و تسلیحاتی آنها گره نخورده است و بحث امنیت و اقتدار سیاسی ارتباط نزدیکی با توان اقتصادی و تولیدی و صادراتی آنها دارد.

وی با بیان اینکه در کشور ما حوزه سیاسی به شدت بر حوزه اقتصادی تاثیر می گذارد، گفت: با این حال، آنچه در این میان اهمیت دارد نه اصل تاثیرگذاری بلکه نوع این تاثیرگذاری است.

شافعی اظهار داشت: هر چند شکی نیست که موقعیت آرام و باثبات سیاسی، پیش شرط لازم برای جذب سرمایه های مستقیم خارجی به شمار می رود اما این کافی نیست؛ در واقع شرط کافی آنست که ثبات سیاسی بتواند اولا مزیت نسبی در سرمایه گذاری ایجاد کند و ثانیا بتواند روابطی را فعال کند که در چارچوب جهانی شدن اقتصاد، معنی دار بوده و با آن همگرایی داشته باشد.

وی تاکید کرد: خروج ترامپ از برجام یک بزنگاه تاریخی بسیار مهم و حساس را پیش روی دولتمردان قرار داده است که به نظر می رسد اتخاذ تصمیم صحیح و به موقع و به سلامت عبور کردن از این بزنگاه در این لحظه مهم تاریخی می تواند تضمینی محکم به جامعه و مردم برای دستیابی به آینده ای روشن و مملو از موقعیت و همراهی آنها با دولتمردان باشد.

رئیس اتاق ایران گفت: سالهاست تصمیم گیران، تصمیم های سخت اما اثرگذار که منافع بلندمدت کشور و مردم را تامین می کند به تعویق انداخته اند و فقط با نگاهی کوتاه مدت اقدام به تصمیم گیری و ارایه راهکار کرده اند؛ وضعیت خطیر کشور در زمان حال دیگر مجال فرصت سوزی را ندارد و باید به تصمیم های سخت اما اثر بخش تن دهد.

وی اضافه کرد: باید قبول کنیم که شرایط غیرعادی را هیچ گاه نمی شود با تصمیم های عادی مدیریت کرد؛ نظام تصمیم گیری اقتصاد ما نیازمند اصلاح است؛ با تصمیم های منفعل، مقطعی و کوتاه مدت نمی شود با مشکلات کنونی روبرو شد.

** مردم قدر تلاش سازنده را می دانند

پس از سخنان رئیس اتاق بازرگانی ایران، نوبت به نمایندگان فعالان اقتصادی بود تا هر کدام گوشه ای از موانع پیش روی فعالیت های اقتصادی را برای رئیس دستگاه دیپلماسی مطرح کنند.

«جمال رازقی» رئیس اتاق بازرگانی شیراز، مطالب خود را با یادآوری مسابقه ایران و اسپانیا شروع کرد و گفت: هر چند ایران در مقابل اسپانیا شکست خورد اما فوتبالیست های ما خوب و جوانمردانه بازی کردند و واکنش مردم پس از مسابقه نشان داد که ملت ایران قدر تلاش سازنده را می داند.

وی، اینگونه برجام را به مسابقه فوتبال پیوند زد و با تاکید بر اینکه باید اعتبار و پیامدهای برجام را بپذیریم، گفت: جامعه اقتصادی ما به خوبی آمادگی دارد با صداقت و صلابت با این تبعات مواجه شود.

وی به یکی از مهمترین چالش های اعمال تحریم ها - یعنی «روابط بانکی» - پرداخت و گفت: در سال 1385 با تحریم بانک سپه، تحریم های بانکی ایران کلید خورد و به دلیل دیپلماسی ضعیف کشور در دوران مختلف، توانمندی نظام بانکی کشور مورد هدف قرار گرفت.

رازقی اضافه کرد: اگرچه تحریم های اقتصادی، ریسک های بازار و مبادله را افزایش داد و عرصه را به فعالان اقتصادی و به ویژه تولیدکنندگان و صادرکنندگان تنگ کرد، اما تحریم های بانکی بیش از سایر تحریم ها فعالیت بخش خصوصی را تحت تاثیر قرار داد.

وی با تاکید بر اینکه تحریم های بانکی زمینه خروج سرمایه از کشور را فراهم ساخته است، گفت: تحریم بانکی می تواند تولید و صادرات کشور را به خطر بیاندازد اما متاسفانه در این خصوص شاهد اقدام بایسته و موثر دولت ها نیستیم.

به زعم رازقی، افزایش مطالبات، بالارفتن ریسک های اعتباری، کاهش اعتماد طرف های خارجی، افزایش هزینه های مبادله، سختی گشایش های اعتباری و محدودیت های صادرات و واردات گوشه هایی از اثرات مخرب تحریم های بانکی است.

رئیس اتاق شیراز با بیان اینکه با شدت گرفتن تحریم های بانکی، نااطمینانی در اقتصاد شدت گرفته است، گفت: درخواست فعالان اقتصادی از وزارت خارجه، بستر سازی مناسب برای بقای مراودات بانکی بین المللی و رفع مشکلات ناشی از تحریم های بانکی است.

** پیش بینی کاهش سه درصدی بیکاری در سال 97

«علیرضا کشاورز قاسمی» رئیس اتاق بازرگانی قزوین سخنران بعدی این مراسم بود که به مسایل و مشکلات صنعت و تحریم های خارجی پرداخت و گفت: تولید و اشتغال سالهاست که به عنوان اولویت کشور مطرح می شود اما چقدر در این سالها، در راستای تحقق این اولویت ها حرکت کرده ایم؟

وی گفت: نرخ بیکاری در پایان سال گذشته 12.1 درصد بود اما با ادامه روند کنونی و تشدید تحریم ها، پیش بینی می شود نرخ بیکاری تا پایان امسال سه درصد افزایش یابد.

کشاورز با بیان اینکه بهبود هر یک درصد نرخ بیکاری، به افزایش 2 درصدی رشد اقتصادی نیاز دارد، گفت: در صورت رشد سه درصدی نرخ بیکاری، باید رشد اقتصادی را 6 درصد افزایش دهیم تا بتوانیم نرخ بیکاری را جبران کنیم.

وی با بیان اینکه تشدید تحریم ها چالشی برای تامین قطعات و مواد اولیه ایجاد خواهد بود، گفت: این مساله بقای واحدهای تولیدی را به خطر می اندازد و یک چالش بزرگ در فضای کسب و کار ایجاد می کند.