تتر و رمزارزهای دولتی: همزیستی یا رقابت؟
حوزههای مالی به سرعت در حال دگرگونی هستند و ظهور و توسعه داراییهای دیجیتال نیز پرسشهای بنیادینی را در مورد ماهیت و آینده پول مطرح کرده است.

در میان این نوآوریها، استیبلکوینها، به ویژه تتر (USDT)، به عنوان پلی بین دنیای رمزارزهای پرنوسان و ارزهای فیات سنتی، جایگاه ویژهای دارند. تتر با هدف ارائه یک دارایی دیجیتال باثبات، به یکی از بازیگران اصلی در اکوسیستم رمزارزها تبدیل شده و حجم معاملات روزانه آن گواهی بر ضرورت بالای وجود آن در این حوزه است. همزمان، بانکهای مرکزی در سراسر جهان با جدیت در حال بررسی و توسعه رمزارزهای دولتی یا CBDC هستند. این رمزارزها، نوع جدیدی از پول دیجیتال محسوب میشوند که برخلاف ساختار غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال مستقیماً توسط دولتها صادر و پشتیبانی میشوند. این تحولات موازی، چشمانداز یک دگرگونی بالقوه در سیستمهای پولی و پرداخت جهانی را ترسیم میکنند.
این گزارش به تحلیل جامع رابطه پیچیده بین تتر، به عنوان نماینده برجسته استیبلکوینها و رمزارزهای دولتی میپردازد. هدف اصلی، بررسی این پرسش کلیدی است که آیا این دو نوع دارایی دیجیتال در راستای پیشرفت هم حرکت خواهند کرد یا در یک رقابت تمامعیار برای تسلط بر آینده پول دیجیتال قرار خواهند گرفت.
بررسی تفاوتهای بنیادین: تتر در برابر CBDCها
مقایسه بین USDT و CBDCها نیاز به درک عمیق تفاوتهای بنیادین و منطق وجودی این دو ارز دیجیتال دارد. در حالی که یکی از اهداف اصلی تتر حفظ قیمت تتر در حول و حوش یک دلار آمریکا برای تسهیل معاملات در بازار پرنوسان رمزارزها است، CBDCها اساساً شکل دیجیتالی پول ملی بوده و مستقیماً توسط بانک مرکزی برای اهداف کلان اقتصادی صادر میشوند:
-
تتر و سایر استیبلکوینهای خصوصی از دل نیازهای واقعی و ملموس فعالان بازار رمزارزها بیرون آمدند. این نیازها شامل دسترسی به یک دارایی باثبات برای تسهیل معاملات، فرار از نوسانات شدید قیمت سایر رمزارزها و امکان انتقال ارزش در یک اکوسیستم دیجیتال بدون نیاز به درگیری با محدودیتها و هزینههای سیستم بانکی سنتی بود. به عبارت دیگر، منطق وجودی تتر، تقاضا محور و بازار بنیاد است.
-
در مقابل، CBDCها عمدتاً رویکردی بالا به پایین و با اهداف و انگیزههای سیاسی توسط دولتها طراحی و ترویج میشوند. این اهداف شامل مواردی چون بهبود کارایی سیستمهای پرداخت، حفظ حاکمیت پولی در برابر تهدید رمزارزهای خصوصی و خارجی و مقابله با جرائم مالی است. منطق وجودی CBDCها، عرضه محور و حاکمیت بنیاد است.
این تفاوت بنیادین در منشأ و اهداف اولیه، به طور قابل توجهی بر طراحی، ویژگیها، موارد استفاده هدف و در نهایت پتانسیل رقابت یا همزیستی آنها تأثیر میگذارد.
مقایسه میزان حریم خصوصی تتر در برابر CBDC ها
تتر، با وجود اینکه توسط یک نهاد متمرکز (تتر لیمیتد) صادر و کنترل میشود، بر روی بلاکچینهای عمومی مانند اتریوم و ترون عمل میکند. این بلاکچینها ذاتاً درجهای از ناشناسی (یا حداقل نام مستعار بودن) را برای کاربران فراهم میکنند. این ویژگی با فرهنگ تمرکززدایی و تأکید بر حریم خصوصی در بخش قابل توجهی از جامعه کریپتو همخوانی دارد.
در مقابل، CBDCها، به ویژه در مدلهای خردهفروشی که برای استفاده عمومی طراحی میشوند، به طور بالقوه امکان ردیابی و نظارت کامل و دقیق تراکنشها توسط دولت و نهادهای وابسته را فراهم میکنند.
این تفاوت عمیق در رویکرد به حریم خصوصی میتواند یک عامل بسیار مهم در انتخاب کاربران بین استفاده از تتر (یا سایر استیبلکوینهای مشابه با ویژگیهای حفظ حریم خصوصی) و CBDCها باشد، به ویژه برای کاربرانی که به حریم خصوصی فردی خود اهمیت زیادی میدهند یا در کشورهایی با سابقه نظارت دولتی گسترده و محدودکردن آزادیهای فردی زندگی میکنند.
سخن پایانی
تحلیل جامع تتر (USDT) و رمزارزهای دولتی (CBDC) نشاندهنده ورود به عصری نوین در تکامل پول و سیستمهای پرداخت است. تتر، به عنوان پیشگام و غول استیبلکوینها، نقشی انکارناپذیر در تسهیل معاملات در اکوسیستم رمزارزها، ارائه نقدینگی و ایجاد پلی بین دنیای مالی سنتی و دیجیتال ایفا کرده است. با این حال، چالشهایی نظیر شفافیت ذخایر و فشارهای نظارتی همواره این بازیگر کلیدی را همراهی کردهاند. از سوی دیگر، رمزارزهای دولتی با انگیزههایی چون افزایش شمول مالی، بهبود کارایی پرداختها و حفظ حاکمیت پولی، با حمایت دولتها در حال ظهور هستند، اما با دغدغههایی در زمینه حریم خصوصی، ریسکهای ثبات مالی و چالشهای پذیرش عمومی روبرو میباشند.